Yaşam boyunca en cok tuketilen sanayi urunlerden biri olan kağıt ve turevlerine ilişkin veriler bir ülkenin gelişmişlik duzeyini de ortaya koyuyor. kağıt, karton ve turevlerinde yaşanan gelişmeler makine...
Çağımızın vazgeçilmez ürünlerinden biri olan kâğıt, her ne kadar dijital teknolojiler her geçen gün gelişse de, yerini korumaya devam ediyor. Günümüzde gazetelerin yerini internet siteleri mi aldı yada kitapların yerini ebooklar mı aldı gibi tartışmalar artarak sürüyor. Pek çok insan gazeteleri internetten takip edip, ebook okumaya başladı. Ancak bütün bunlara rağmen kâğıt ve kağıt sanayi önemini eksiltmeden koruyor. Kâğıt ve yan ürünleri hemen her alanda karşımıza çıkıyor. Özellikle teknolojideki gelişmelerin en fazla etkiledi- ğ i sektörlerden biri olan matbaacılık ve baskı makineleri sektörü çağ ı yakalamak ve talebi en kısa sürede karşılayabilmek için ilerleyen teknolojiyi yakın dan takip edip, yeniliklere çabuk adapte olmak zorunda. Konuyla ilgili Duran Makina Genel Müdürü Abdurrahman Küçükaras ve Tanmak Makine İhracat Sorumlusu Ali Güven Moment Expo’nun sorularını yanıtladı.
TEKNOLOJİMİZ YETERLİ Mİ, DEĞİL Mİ? 
Duran Makina Genel Müdürü Küçükaras yaşanan global krizin yanı sıra sektörün de kendine has sorunları olduğunu söyleyerek, “Türk makine endüstrisinin genel sorunlarının başlıcaları uzun zamandır süregelen sert uluslararası rekabet ve finansman tedarikidir. Bu iki sorun, içinde bulunduğumuz ekonomik zorluk döneminde daha da belirginleş mektedir” diyor. Küçükaras Türkiye makine endüstrisinin özellikle son on yılda hızla geliştiğini belirterek, yurtdışındaki gelişmeleri takip eden ve uygulayan üreticiler olmanın da ötesinde bir atılım yaşandığını rahatlıkla söyleyebileceğini aktarıyor. Küçükaras’ın aksine Tanmak Makine İhracat Sorumlusu Ali Güven ise baskı sektöründeki en önemli sorunu firmaların hızla gelişen teknolojiye kolayca adapte olamamaları olduğunu söylüyor. Güven, “Özellikle dijital alandaki gelişmelerin geleneksel matbaa sektörüyle rekabeti oldukça artırdığını düşünüyorum. Dünyadaki teknolojik gelişmeler olumlu olarak rekabeti ve kaliteyi artırır iken öte yandan maliyetleri ve bütçeleri de oldukça zorlamaktadır. Gelişmelere uyum sağlamak isteyen firmaları n AR-GE çalışmalarına verilen desteklerin ve imkânların yetersizliği matbaa makineleri imalatçılarının en önemli sorunlarından biridir” diyor. 
MODERN DUNYANIN VAZGECİLMEZİ: 
KAĞIT Modern dünyanın vazgeçilmez bir ürünü olan kâğıt, Türkiye’de de dünyadaki gelişmelere paralel olarak sürekli bir ilerleme kaydediyor. Yaşam boyunca en çok tüketilen sanayi ürünlerden biri olan kâğıt ve türevlerine ilişkin veriler bir ülkenin gelişmişlik düzeyini de ortaya koyan emareler aslında. Kâğıt, karton ve türevlerinde yaşanan gelişmeler makine sanayini ve teknolojisini de doğrudan etkilenirken, bu alanda yeni bilgi ve teknolojilere olan ihtiyaç da giderek artıyor. Kağıt ve matbaacı lık makineleri ihracatında başlıca ülkeler Almanya, İtalya, ABD olurken Çin en büyük ithalatçı konumunda. Türkiye’nin sektör ihracatı 2008 yılında 2007 yılına göre yüzde 19,2 oranında artı ş kaydederken ithalatında ise yüzde 11 oranında azalma yaşandı.
SEKTORUN DUNYADAKİ DURUMU
Birleşmiş Milletler (BM) İstatistik Bölümü verilerine göre, 2008 yılında dünya kâğıt ve matbaacılıkta kullanılan makineler ihracatı bir önceki seneye göre yüzde 10,5 oranında azalarak yaklaşık 22 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Kâğıt ve matbaacılık makineleri ihracatı nda dünya lideri Almanya’nın sektör ihracatı 2008 yılında 8,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Almanya’nın sektör ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 1,7 oranında azalma gösterirken söz konusu ülkeyi takip eden İtalya ve ABD’nin sektör ihracatı sırasıyla yüzde 12 ve yüzde 11 oranında arttı. Ancak Almanya hala tek başına pazarın yüzde 38’ini elinde bulundurmakta. İtalya’nın kâğıt ve matbaacılık makineleri ihracatı 2008 yılında 1,7 milyar dolar, ABD’nin ise 1,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kâğıt ve matbaacılık makineleri ihracatı gerçekleştiren ilk 20 ülke arasında en fazla ihracat artışı yüzde 92 ile Belçika tarafından kaydedildi. Belçika’nın ardından en fazla ihracat artışı Malezya, Brezilya ve Çin tarafından gerçekleştirildi. Sektörün ilk 20 ihracatçısı arasında en fazla ihracat düşüşü Finlandiya tarafından kaydedildi. 2007 ve 2008 yıllarında dünyada GTİP bazında kâğıt ve matbaacılık makineleri mal grubunda en fazla ihraç edilen makinelerin 8439 pozisyonunda tanımlı kâğıt hamuru, kâğıt ve karton imaline veya finisajına mahsus makine ve cihazlar olduğu görülüyor. Söz konusu makinelerin ihracatı 2008 yı- lında 5,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.
İTHALAT GERİLEDİ
2007 yılında 22,6 milyar dolar olan ka- ğıt ve matbaacılık makineleri ithalatı yüzde 14,1 oranında azalış göstererek 2008 yılında 19,4 milyar dolar değ erine geriledi. Çin, sektör ithalatını 2008 yılında yüzde 17,7 oranında artırarak yaklaşık 2,5 milyar dolar ile birinci sıradaki yerini korudu. Çin’i sektör ithalatında 2,2 milyar dolar ile ABD, 1,3 milyar dolar ile Almanya izledi. 2008 yılında başlıca ithalatçı ülkeler arası nda en fazla ithalat artışı yüzde 54 oran ile Belçika’da kaydedildi. Söz konusu dönemde Belçika’nın kağıt ve matbaacılık makineleri ithalatı 801 milyon dolardır. Belçika’nın ardından sektör ithalatında en fazla artış kaydedilen ülke Finlandiya. Sektör ithalatında en fazla düşüş yaşanan ülkeler ise İngiltere, Hong Kong ve Brezilya. 2008 yılı sektör ithalatında önemli ülkeler sıralamasında Türkiye, 14. sıradadır ve dünya geneli ithalatından yüzde 2,2 pay almıştır. 2007 ve 2008 yıllarında G.T.İ.P bazında dünya ithalatında 8439 pozisyonunda tanımlı kağıt hamuru, kağıt ve karton imaline veya finisajına mahsus makine ve cihazlar ilk sırada yer almaktadır. Söz konusu makinelerin ithalatı 2008 yılında 4,8 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Kâğıt ve matbaacılık makineleri mal grubunda sadece “levhaları, silindirleri ve diğer tabedici unsurları hazırlamaya mahsus makine ve cihazlar”ın ithalatında artış görülmüştür. 
2008 İHRACATI 63 MİLYON DOLAR Türkiye’de 2007 yılında 53 milyon dolar ihracat gerçekleştiren sektör, 2008 yılında ihracatını yüzde 19,2 oranında artırmı ş ve 63 milyon dolar seviyesine yükseltmiştir. Türkiye’nin 2008 yılındaki sektör ihracatı ürün bazında incelendi- ğ inde, 7,2 milyon dolar ile birinci sırada “matbaa levha, silindir ve diğer tabedici unsurlar” kaleminin yer aldığı, bu ürünü 6 milyon dolar ile “kutu, tüp, varil vb. mahfazaları yapmaya mahsus makineler” ve 5,6 milyon dolar ile “matbaa levha, silindir ve tabedici unsurları hazı rlayan makine ve aksamlar” grubunun izlediği görülmektedir. 2007-2008 yılları Ocak-Aralık döneminde ihracat artış oranı açısından, ilk sırada yüzde 737 ile “kâğıt hamuru, kâ- ğıt/kartondan kalıpla eşya imaline mahsus makineler” kalemi yer almıştır. İhracatta ilk sırada bulunan “matbaa levha, silindir ve diğer tabedici unsurlar” kaleminin ihracatı ise yüzde 50,2 artarken, ihracatta 2. sırada bulunan “kutu, tüp, varil vb. mahfazaları yapmaya mahsus makineler” kaleminin ihracatında yüzde 18,5 gerileme olmuştur. 
EN FAZLA İHRACAT ALMANYA’YA 
Kağıt ve matbaacılık makineleri sektörü ihracatımızda 2008 yılında Almanya’nın yüzde13 pay ile birinci konumda yer aldığı, bu ülkeyi yüzde 12 pay ile İran ve yüzde 8,3 pay ile Rusya Federasyonu’nun takip ettiğ i görülmektedir. 2008 yılında sektör ihracatımızda en büyük payı alan ilk 20 ülke arasında ihracat artışı esas alındığında; yaklaşık 6 kat artış ile Çek Cumhuriyeti’nin dikkat çektiği görülmektedir. Sektör ihracatında 2008 yılında dikkat çekici bir şekilde artış kaydedilen diğer pazarlar ise; Rusya Federasyonu, Fransa, İsveç ve Cezayir olarak sayılabilir.
2008 İTHALATI 581 MİLYON DOLAR 2007 yılında 653 milyon dolar değ erinde sektör ürünü ithal eden ülkemiz, 2008 yılında ithalatında yüzde 11 düşüş kaydederek 581 milyon dolarlık ithalat yapmı ştır. Türkiye’nin 2008 yılında ithal ettiğ i kağıt ve matbaacılık makineleri, G.T.İ.P. bazında incelendiğinde; 81 milyon dolar ile birinci sırada 8443.13 nolu GTİP’de yer alan “ofset baskı yapan di- ğ er makineler” kaleminin yer aldığı görülmektedir. 2008 yılında sektör ürünleri ithalatımızda önemli yer tutan ülkeler arasında ilk üç sırayı Almanya (yüzde 40 pay), İtalya (yüzde 12,7 pay) ve Çin Halk Cum. (yüzde 6,3 pay) almıştır. 2008 yılı ithalatımızda ilk beş sırada bulunan ülkelerden sadece en önemli tedarikçi olan Almanya’dan yaptığımız ithalatta artış olmuş, diğer dört ülkeden (İtalya, Çin, Japonya, ABD) yapılan ithalatları- mızda gerileme kaydedilmiştir.
EN BUYUK KAĞIT İTHALATCISI ABD Dünya kâğıt-karton ticaretinin büyük bir kısmı gelişmiş ülkeler arasında gerçekleşmekte ve en önemli kağıt-karton ithalatçılarının başında gelmekte olan ABD kağıt ve matbaacılık makineleri ihracatı nda da artış kaydeden ülkelerden biridir. ABD’de 2009 yılının ilk çeyreğinde sektörde bir durgunluk yaşanmasına rağ - men, 2010 yılında sürdürülebilir bir kalkı nma olacağı tahmin edilmektedir. 2009 yılının ilk çeyreğinde yaşanan gelişmeler pazarın mevcut durumuna işaret etmektedir ve bu istatistikleri 12 aya genişleterek yıllık bir tahmin yürütülürse eğ er yılsonunda 2008 yılına göre sektörde yüzde 20 oranında bir azalma yaşanması beklenmektedir. Küresel ekonomik krizin dünya çapında hissedilmesiyle beraber sektörün ticaret hacminde yaşanan azalma bir sürpriz olarak karşılanmamaktadır, ancak uzmanlara göre sektörü etkileyen bir di- ğer gelişme de dijital ortamın kullanılması nın yaygınlaşmasıdır. 
“GELİŞEN TEKNOLOJİYE ADAPTE OLAMIYORUZ”
Tanmak Makine İhracat Sorumlusu Ali Güven, sektörün öne çıkan sorunlarını şöyle özetliyor: “Baskı sektöründeki en önemli sorun firmaların hızla gelişen teknolojiye kolayca adapte olamamaları- dır. Özellikle dijital alandaki gelişmelerin geleneksel matbaa sektörüyle rekabeti oldukça artırdığını düşünüyorum. Dünyadaki teknolojik gelişmeler olumlu olarak rekabeti ve kaliteyi artırır iken öte yandan maliyetleri ve bütçeleri de oldukça zorlamaktadır. Gelişmelere uyum sağlamak isteyen firmaların ARGE çalışmalarına verilen desteklerin ve imkânların yetersizliği matbaa makineleri imalatçılarının en önemli sorunlarından biridir.” İmalatçı firmalara ARGE çalışmaları için verilen desteklerin artırılması gerektiğini de sözlerine ekleyen Tanmak Makine İhracat Sorumlusu Ali Güven şöyle devam ediyor: “Sektörle ilgili kar amacı gütmeyen teknoloji kurumlarının açılması ve bu kurumların makine imalatçıları, yurtdı- şındaki benzer enstitüler ile birlikte yakın temas halinde çalışmalar yürütmesi faydalı olacaktır.” Sektörün gelişimi için gerekli olan kalifiye elemanların yetiştirilmesi için eğ itim olanakları sağlanmalı diyen Tanmak Makine İhracat Sorumlusu Ali Güven, “Firmaların araştırma geliştirme faaliyetlerine destekler ve teşvikler verilmeli. Makine imalatçıları artık sadece kopyalama yöntemiyle değ il de özgün tasarı mlar ve projeler ortaya çıkarmak içinde çalışmalar yapmalı” diye konuşuyor.
“DURGUNLUKTAN GUCLENEREK CIKMAK MUMKUN”
Duran Makina Genel Müdürü Abdurrahman Küçükaras ise içinde bulundu- ğumuz ekonomik dönemin kendine has sorunlarının yanı sıra pazarın da süregelen genel sorunları olduğuna değ inerek, “Türk Makine Endüstrisi’nin genel sorunları nın başlıcalar uzun zamandır süregelen sert uluslararası rekabet ve finansman tedarikidir. Bu iki sorun, içinde bulunduğumuz ekonomik zorluk döneminde daha da belirginleşmektedir” diyor. Duran Makina Genel Müdürü Küçükaras şöyle devam ediyor: “Türk Makine Endüstrisi özellikle son on yılda hızla gelişmiştir. Yurtdışındaki gelişmeleri takip eden ve uygulayan üreticiler olmanın da ötesinde bir atılım yaşandı- ğ ını rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu gelişimin pazarda iyi vurgulanmasını sağlamak, kısa vadede olmasa da, uzun vadede kötü etkilenmemek için gerekli önlemlerden biridir diye düşünüyorum. Tasarruf zorunluluğu olan dönemlerde ilk kesinti yapılan bir harcama olmasına rağmen tanıtım faaliyetlerini aksatmamak gerekir. Diğer yandan, durgunluk dönemleri hem var olan organizasyonumuzu gözden geçirmek hem de AR-GE çalışmaları için iyi bir fırsattır. Bu sayede ticari durgunluk dönemlerinden güçlenerek çıkmak da mümkün olabilir.”
“YENİLİK YARATMAKTAN KORKMAYALIM”
Duran Makina Genel Müdürü Küçükaras sektörün gelişimi için yapılması gerekenleri ise şöyle sıralıyor: “Her şeyden önce yenilik yaratmaktan korkmamak gerekir. Etkin Ar-Ge çalışmaları uzun soluklu ve başarılı bir ticari yaşam için elzemdir. Yeni ve yüksek kaliteli ürün geliştirmeyi daimi hedef olarak tutmak gerekir. Kendi üretimimizden örneklemek istiyorum; Duran Makina 20 yıldır karton ambalaj katlama yapıştırma makineleri üretiyor ve bu spesifik alanda dünyanın en önemli üç üreticisinden biri olarak kabul görüyor. Son derece spesifik bir alan olmasına rağmen hemen her yıl yeni bir ürünümüzü pazara sunuyoruz. Bu yıl da dünyanın ilk tabaka baskılı karton çanta katlama yapıştırma makinesini geliştirip pazara sunduk. İki yıllık bir Ar-Ge çalışması sonucunda geliştirdiğimiz makine, karton çanta üretimine olağanüstü bir verimlilik kazandırdı. Nitelikli projelerin başarı ile sonuçlanması, o projenin getireceğ i katma değ erin yanı sıra üreticisine prestij de getiriyor ve iş geliştirme avantajı sağlıyor. Bu yüzden yenilikçi projelere atılmanın gerekli olduğunu düşünüyorum.”
“URETİRKEN TİTİZ DAVRANMALIYIZ”
Duran Makina Genel Müdürü Abdurrahman Küçükaras, “İşimizin doğ ası gereğ i, üretirken titiz davranmak da önemlidir” dedikten sonra şöyle devam ediyor: “Üretim ve satış sonrasında kalite standardını düşürmemek için gerekli önlemler elden bırakılmamalı. Özellikle satış sonrasının iyi takibi işin devamlılı- ğının garantisidir. Doğabilecek sorunları müşteri ile birlikte çözmeye hevesli olmak, bunun için gerekenleri yerine getirmek ve bu sayede güven tesis edebilmek makine üretiminin çok önemli bir boyutudur. Gelişim için yapılması gerekenleri, yenilikçi olmak ve pazarın ihtiyacı olan ürünleri doğru zamanda geliştirmek, yüksek kalite ile ve titizlikle üretmek ve etkin bir satış sonrası hizmeti sağlayabilmek olarak özetleyebilirim.” Küçükaras son olarak, “Ciddi bir ekonomik zorluk sürecinden geçmekteyiz. Bazı kalıcı etkilerle de olsa geçeceğinden emin olduğumuz bu dönemin sorunları na odaklanmak yerine, daha yapı cı bir tutumla yaratıcı çözümlere yönelmenin faydalı olacağı görüşündeyim” diyor. Kaynaklar: -Türkiye İstatistik Kurumu -BM İstatistik Bölümü, UNSTATS -The Association for Suppliers of Printing, Publishing, and converting Technologies, Vol. XXVIII, N.3, March 2009
Kutu: EN FAZLA İHRACAT ARTIŞI YAŞANAN MAKİNE 2007-2008 yılları Ocak-Aralık döneminde ihracat artış oranı açısından, ilk sırada yüzde 737 ile “kâğıt hamuru, ka- ğ ıt/kartondan kalıpla eşya imaline mahsus makineler” kalemi yer almıştır. İhracatta ilk sırada bulunan “matbaa levha, silindir ve diğer tabedici unsurlar” kaleminin ihracatı ise yüzde 50,2 artarken, ihracatta 2. sırada bulunan “kutu, tüp, varil vb. mahfazaları yapmaya mahsus makineler” kaleminin ihracatında yüzde 18,5 gerileme olmuştur.
Kutu: EN FAZLA İTHAL EDİLEN MAKİNELER 2007 ve 2008 yıllarında G.T.İ.P bazında dünya ithalatında 8439 pozisyonunda tanımlı kağıt hamuru, kağıt ve karton imaline veya finisajına mahsus makine ve cihazlar ilk sırada yer almaktadır. Söz konusu makinelerin ithalatı 2008 yılında 4,8 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Kâğıt ve matbaacı lık makineleri mal grubunda sadece “levhaları, silindirleri ve diğer tabedici unsurları hazırlamaya mahsus makine ve cihazlar”ın ithalatında artış görülmüştür.
Kutu: EN FAZLA İHRAC EDİLEN MAKİNELER 2007 ve 2008 yıllarında dünyada GTİP bazında kâğıt ve matbaacılık makineleri mal grubunda en fazla ihraç edilen makinelerin 8439 pozisyonunda tanımlı kağıt hamuru, kağıt ve karton imaline veya finisajına mahsus makine ve cihazlar olduğu görülüyor. Söz konusu makinelerin ihracatı 2008 yılında 5,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Spot: “ Her şeyden önce yenilik yaratmaktan korkmamak gerekir. Etkin Ar-Ge çalışmaları uzun soluklu ve başarılı bir ticari yaşam için elzemdir. Yeni ve yüksek kaliteli ürün geliştirmeyi daimi hedef olarak tutmak gerekir.”
