Tarım ve ormancılık makineleri sektoru, tum makine sektoru bunyesinde bulunan mal grupları bazında 2008 yılına gore en fazla ihracat artışı sağlayan ucuncu sektor olarak yer alıyor. 2008 yılında turkiye’nin tarım ve ormancılık makineleri sektor...
Türkiye ekonomisi için oldukça önem taşıyan tarım makineleri sektöründe Tarım Bakanlığı kayıtlarına göre 1020 adet imalatçı (2007 kayıtları) görülüyor. Ancak bunların yarısından fazlası, birkaç kişi istihdam eden atölyeler niteliğinde ve son derece küçük işletmeler. Türk tarım makineleri sektörü iç pazarın ihtiyaçlarını karşılıyor ve özellikle son yıllarda sektörün dış rekabete açılmasıyla ihracatta da önemli gelişmeler gösteriyor. Tüm bu gelişme, sektörün dış ticaret açığının çok hızlı bir şekilde kapanması sonucunu doğuruyor. 2008 yılında Türkiye’nin tarım ve ormancı lık makineleri sektör ihracatı yüzde 38,6 artış, ithalatı ise yüzde 14,3 oranı nda düşüş gösterdi. Aynı yıl Türkiye makine ve aksamları sektörünün tamamı nın gerçekleştirdiği ihracat içinde yaklaşık olarak yüzde 3,5, ithalat içinde ise yüzde 1,6 pay alan sektörün söz konusu dönemde dış ticaret açığı yüzde 99,8 azaldı ve 268 bin dolara kadar geriledi. Tarım makineleri sektöründe faaliyet gösteren İnci Bulgur Yönetim Kurulu Üyesi Ufuk Akıllı ve Ünlü Ziraat Satış ve Pazarlama Sorumlusu Volkan Ergin Moment Expo’nun sorularını yanıtladı. Hem Akıllı hem de Ergin sektörün teşviğ e ihtiyacı olduğunu savunuyor. Akıllı tarım ülkesi olan Türkiye’de yüzlerce tarı m aletleri üreten firma olmasına rağ- men henüz dünya çapında markalaşmış ve kalitesi tescillenmiş bir firma bulunmadığı na vurgu yaparken, Ergin ise çiftçilerin en büyük sorunlarının girdilerinin yüksek olması, ürettikleri mamulleri değerinde satamamaları ve alım güçlerinin düşmesi olduğunu söylüyor.
URETİM VE İHRACAT DEĞERİNİN BUYUK BOLUMU TRAKTOR 
Tarım makineleri sektörü tarıma hizmet eden makinelerin ve ekipmanların üretimini, ticaretini ve tüketimini kapsayan reel sektöre ait bir sanayi sektörü. Sektörde üretilen tarım makinelerinin tümü ve traktörlerin hemen hepsi tarımsal üretim faaliyetlerinde kullanılıyor. İşletme yapıları ve üretim özelliklerine bağlı olarak, sektör istihdamında ağırlık tarım makineleri işkolunda oluşurken, üretim ve ihracat değerinin büyük bölü mü ise traktör işkolunda sağlanıyor. Tarımsal mekanizasyon araçları olarak da adlandırılan bu ürünler tarımsal üretimde işgücü verimliliğini artıran, maliyetleri düşüren, modern üretim teknolojilerinin kullanılmasını ve işlemlerin zamanında, ihtiyaçlara uygun şekilde yapılmasını sağlayarak ürün kalitesini ve verimini artıran, çok önemli tarımsal üretim girdileri. Türk tarım makineleri imalat sanayiinin ürün yelpazesi içinde yer alan ürünler: Tarım traktörleri, biçerdöverler, tek akslı motorlu çapalar (motokültörler), motorlu biçme makineleri, toprak işleme ve tohum yatağı hazırlama makine ve ekipmanları, ekim, dikim makine ve ekipmanları, gübreleme makineleri, bitki koruma ve sulama için araç ve donanı mlar, hasat makineleri ve ekipmanları, ürün harmanlama, kurutma, savurma, temizleme, sınıflandırma, işleme için makine ve ekipmanlar, hayvansal üretim için makine ve ekipmanlar, tarla ve bahçe üretimi için diğer makine ve ekipmanlar. 
TURKİYE’DE 1020 İMALATCI VAR 
Tarım Bakanlığı kayıtlarına göre sektörde 1020 adet imalatçı (2007 kayıtları) görülmesine rağmen bunların yarısından fazlası, birkaç kişi istihdam eden atölye niteliğinde, son derece küçük işletmelerdir. Yaklaşık 400 adedi kabul edilebilecek ölçekte ve normlarda tarım makineleri imalatçısı ve ithalatçısı ile birlikte 30’un üzerinde firma, 40’ın üzerinde marka ile sektörde faaliyet gösteriyor. Traktör sektöründe 5 firma orta ve yüksek miktarlarda üretim yaparken bir firma küçük güçte bahçe tipi traktör imal ediyor. Tarım makineleri imalat sanayii, tarımsal üretimin tohum, gübre, su v.b. girdileri arasında yer alan ve uygulanan üretim teknolojisinin düzeyi oranında önemi artan tarımsal mekanizasyon girdisi için gerekli güç kaynağı, makine ve ekipmanların üretildiği bir sektör. Tarı m sektöründe ortaya çıkan olumlu ya da olumsuz gelişmeler doğrudan tarım alet ve makineleri imalat sanayiine yansı rken, bu sektördeki olgular da dolaylı biçimde tarım sektörünü etkiliyor.
2008’DEKİ İHRACAT ARTIŞI YUZDE 18,2
2007 yılında 274 milyon dolar ihracat gerçekleştiren sektör, 2008 yılında genel makine ve aksamları ihracat artış oranı- nın (yüzde 18,2) üzerinde bir performans sergileyerek ihracatını yüzde 38,6 oranında artırdı ve 379,7 milyon dolar seviyesine yükseltti. Türkiye’nin 2008 yılındaki sektör ihracatı ürün bazında incelendiğinde, 221,5 milyon dolar ile birinci sırada “Zirai traktörler ve ormancılıkta kullanılan traktörler” kaleminin yer aldığı, bu ürünü 52,4 milyon dolar ile “Tarla, bahçe tarımında, ormancılıkta kullanılan makine, cihazlar” ve 51,7 milyon dolar ile “Hasat, harman, biçme; ürünleri ayırma, temizleme makine, cihazları” grubunun izlediği görülüyor.
EN BUYUK SEKTOR İTHALATCISI ABD
2008 yılı tarım ve ormancılık makineleri ihracatında, sektörün en büyük ithalatçı sı olan A.B.D.’nin 106,1 milyon dolar ile birinci konumda yer aldığı, bu ülkeyi 25 milyon dolar ile Fas ve 19 milyon dolar ile Fransa’nın takip ettiği görülüyor. Her geçen yıl ihracat değerini artıran sektör, 2008 yılında (serbest bölgeler dahil olmak üzere) 121 ülkeye ürün ihraç etti. 2008 yılında sektör ihracatında en büyük payı alan ilk 20 ülke arasında ihracat artışı esas alındığında; yaklaşık 21 kat artış ile Polonya’nın ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Bu ülkeyi yüzde 588 artış oranı ile Arjantin ve yüzde 299 artış oranı ile Özbekistan takip etti. Söz konusu dönemde ihracatımızda en büyük düşüş ise Güney Afrika’da (yüzde 25,2 ) gerçekleşti. 
TURKİYE İTHALATTA GERİLEDİ
2007 yılında 443,6 milyon dolar değerinde sektör ürünü ithal eden Türkiye, 2008 yılında genel makine ve aksamları ithalatı nı artırmasına (yüzde 0,2) rağmen 379,9 milyon dolar seviyesine geriledi ve düşüş oranı yüzde 14,3 oldu. Türkiye’nin 2008 yılında ithal ettiği Tarım ve Ormancılık Makineleri, G.T.İ.P. bazında incelendiğinde; 161,9 milyon dolar ile birinci sırada “Zirai traktörler ve ormancı lıkta kullanılan traktörler” kaleminin yer aldığı, bu ürünü 110 milyon dolar ile “Hasat, harman, biçme; ürünleri ayırma, temizleme makine, cihazları” ve 42,9 milyon dolar ile “Sıvı, tozları püskürtmeye, dağıtmaya mahsus mekanik cihazlar” grubunun izlediği görülüyor. 
EN FAZLA İTALYA’DAN İTHAL EDİYORUZ
2008 yılı Ocak-Aralık döneminde ithalat artış oranı açısından, ilk sırada yüzde 798 ile “Tarımda kullanılmaya mahsus römork ve yarı römorklar” kalemi yer almış, bu kalemi yüzde 288,3 ile “Motokültörler” ve yüzde 55,4 artış oranı ile “Tarla, bahçe tarımında, ormancılıkta kullanılan makine, cihazlar” takip etti. Aynı dönemde ithalatında en büyük düşüş kaydedilen kalem “Tütünün hazırlanması, işlenmesine mahsus makine ve cihazlar” (yüzde 59,3) oldu. 2008 yılında sektör ürünleri ithalatımızda önemli yer tutan ülkeler arasında ilk üç sırayı İtalya (130,9 milyon dolar), Almanya (40,6 milyon dolar) ve İsrail (22,2 milyon dolar) aldı. 2008 yılı ithalatımızda artış oranları esas alındığında; 19 kat artış ile Japonya’nın ilk sırada yer aldığı görülüyor. Japonya’yı yüzde 443,6 artış oranı ile Güney Kore ve yüzde 106,8 ile Yunanistan takip ediyor. En büyük düşüş ise yüzde 72,2 ile A.B.D.’de kaydedildi.
İHRACATTA ONEMLİ GELİŞMELER YAŞANIYOR 
Türk tarım makineleri sektörü iç pazarın ihtiyaçlarını karşılıyor ve özellikle son yıllarda sektörün dış rekabete açılması yla ihracatta da önemli gelişmeler gösteriyor. İhracat değerindeki artışlar büyük oranda son dönemde gerçekleştirilen modernizasyon ve teknoloji yenileme ve yoğun uluslararası pazarlama çabalarının bir sonucu olarak değerlendirilebilir. Tüm bu gelişme, sektörün dış ticaret açığının çok hızlı bir şekilde kapanması sonucunu doğuruyor. 2008 yılında Türkiye’nin tarım ve ormancı lık makineleri sektör ihracatı yüzde 38,6 artış, ithalatı ise yüzde 14,3 oranı nda düşüş gösterdi. Aynı yıl Türkiye makine ve aksamları sektörünün tamamı nın gerçekleştirdiği ihracat içinde yaklaşık olarak yüzde 3,5, ithalat içinde ise yüzde 1,6 pay alan sektörün söz konusu dönemde dış ticaret açığı yüzde 99,8 azaldı ve 268 bin dolara kadar geriledi.
EN FAZLA İHRACAT ARTIŞI YAŞANAN İLK 3 SEKTOR İCİNDE
Tarım ve ormancılık makineleri sektörü, tüm makine sektörü bünyesinde bulunan mal grupları bazında 2007 yılına göre en fazla ihracat artışı sağlayan ilk 3 sektör arasında yer alıyor. İthalat ve ihracatı n yapısı incelendiğinde, dış ticaret açığına sebep olan kalemlerin başında “hasat ve harman makineleri” ile “püskürtme ve dağıtma makineleri” geldiği görülüyor. Değer bazında ithalat ve ihracatta en başta yer alan “zirai traktörler” kaleminde ise 59,6 milyon dolar fazla verildiği dikkat çekiyor.
EN BUYUK SORUN URETİM MALİYETLERİ
Türkiye ekonomisi için oldukça önem taşıyan bu sektörün başlıca sorunlarının ortadan kalkması için; enerji, hammadde gibi üretim girdileri maliyetleri azaltı lmalı, yatırımların finansmanı ve teşviki doğru ve yeterli bir şekilde sağlanmalı, yurt dışı yatırım ve işbirliği imkanları desteklenmeli, firmalarca kalite kontrolü ve standartların yerine getirilmesine özen gösterilmeli, sektör ürünlerine ilişkin uygulamadaki Türk standartları nın AB ile uyumu sağlanmalı, kullanılmış traktör ve tarım ve ormancı- lıkta kullanılan makinelerin ithalatının azalması sağlanmalı. Ayrıca, Türk tarı- mının yapısal sorunlarından biri olan miras hukuku ile toprakların küçülmesinin önüne geçilmesi tarım sektöründe makine kullanımının artmasını sağlayacaktır. Türkiye’nin tarımsal nüfusu giderek sanayi ve hizmet sektörlerine kayıyor. Tarı m nüfusunun rasyonel rakamlara ulaşması ve eğitim düzeyinin artırılması, tarım işletmelerinin verimli çalışması, donanım ve büyüklük olarak AB ortalaması na ulaşması, üretimin ve katma de- ğerin artırılması, maliyetlerin düşürülmesi, ürün kalitesinin geliştirilmesi de stratejik amaçlar arasında yer almalı.
“DUNYA CAPINDA MARKALAŞ- MIŞ FİRMA YOK”
İnci Bulgur Yönetim Kurulu Üyesi Ufuk Akıllı sektörün öne çıkan sorunlarının kalitesiz ve yüksek maliyetli tarım aletleri üretimi olduğunu söylüyor. Bir tarım ülkesi olan Türkiye’de yüzlerce tarım aletleri üreten firma olmasına rağmen henüz dünya çapında markalaşmış ve kalitesi tescillenmiş bir firma bulunmadığı nı aktaran Akıllı, “Bunun dışında Güney Amerika ve Avrupa ülkelerinin çok modern kaliteli ve dünya çapında bilinen markaların ülkemizde üretilen ürünlerden göreceli olarak daha ucuza satılması Türk firmalarının rekabet gücünü ve satış miktarlarını düşürmekte. Başlıca sorunlarımız pahalı enerji pahalı hammadde ve en önemlisi markalaşamama” diye konuşuyor.
“DEDEDEN KALMA YONTEMLER BIRAKILMALI”
Akıllı bu sorunlar için çözüm önerilerini ise şöyle sıralıyor: “Öncelikle tarım makineleri imalatçılarının dededen kalma yöntemlerle değil tamamen bilimsel yöntemlerle makine ve ekipman üretimine geçmesi gerekir. Üniversitelerle iş birliği yaparak daha modern etkili ve kullanımı basitleştirilmiş tarım aletleri tasarlanmalı. En önemlisi ise zaten işleri iyi gitmeyen firmaların kurumsal ortaklığı benimseyerek işletmelerini birleştirmeleri daha modern daha kaliteli makina imalatı yapmak için firmaların gücünü Ar-Ge için kullanmaları olacaktır. Bunu firmalar en kısa sürede yapmalıdır ki firma sayısı azalsın, daha büyük ve modern işletmeler kurulsun, rekabet güçlerini yurt içinde değil de yurt dışında kullansı nlar. Tabi burada saydıklarımıza devletimizin de ucuz enerjiyle destek olması çok önemlidir.” 
“UCUZ ENERJİ SAĞLANMALI”
Sektörün gelişimi için devletin tarım aletleri ve ekipmanları üreten firmalara ucuz enerji sağlaması gerektiğini tekrarlayan Akıllı, “Sigorta ve SSK primlerinin aşağı çekilmesi, maliyetlerin düşürülmesinde ve yurt dışında rekabet gücünün artmasına katkıda bulunur” diyor. Bununla beraber dünya çapında markalaşmış firmaların yaratılması gerektiğ inin de altını çizen Akıllı, böylece yurt dışındaki alıcı firmaların Türk tarı m aletlerinin kaliteli olduklarına inanacakları nı ve ürünleri tereddüt etmeden satın alacaklarını söylüyor. Akıllı şöyle devam ediyor: “Üniversitelerle çok yönlü Ar-Ge çalışmaları yapılsın yeni makineler üretilsin ve dış pazarlara sunulsun. Devlet şirket evliliklerini özendirsin ve firmaların kurumsallaşması için önayak olsun ki büyük markalar kurulsun ve dünyada söz sahibi olunsun.”
“TEŞVİKLER GENELE YAYILMALI”
Ünlü Ziraat A.Ş. Satış ve Pazarlama Sorumlusu Volkan Ergin ise çiftçilerin girdilerinin yüksek olması, ürettikleri mamulleri değerinde satamamaları ve alım gücünün düşmesinin en büyük sorunları n başında geldiğini aktarıyor. Ünlü Ziraat Satış ve Pazarlama Sorumlusu Volkan Ergin bu sorunları aşabilmek için kısıtlı ürünlere çıkan teşviklerin genele yayılması gerektiğini ifade ediyor ve şöyle devam ediyor: “Tarım bakanlığı- nın yapacağı yeni uygulamayı gözlemlemek gerekir.” 
KUTU: TURKİYE DUNYA GENELİ İTHALATTAN YUZDE 0,8 PAY ALDI 2008 yılı sektör ithalatında önemli ülkeler sıralamasında 32. konumda bulunan Türkiye, 379,9 milyon dolar değerinde ithalat gerçekleştirerek, dünya geneli ithalattan yüzde 0,8 pay aldı. Türkiye, sektörün global ithalatında ihracata kıyasla daha fazla paya sahip. 2007 ve 2008 yıllarında G.T.İ.P bazında dünya ithalatında 8701.90 pozisyonunda tanımlı “Zirai traktörler ve ormancı- lıkta kullanılan traktörler” grubunun ilk sırada, 8433 pozisyonunda tanımlı “Hasat, harman, biçme; ürünleri ayırma, temizleme makine, cihazları”nın ise ikinci sırada yer aldığı görülüyor. 2008 yılında, ithalat değeri yüzde 44,1 artarak 2 milyar doları aşan 8424.81 pozisyonunda tanımlı “Sıvı, tozları püskürtmeye, dağıtmaya mahsus mekanik cihazlar” grubu, dünya geneli ithalatında artış bazında ilk sırada yer almıştır.
KUTU: 2007 İTHALATI 39,4 MİLYAR DOLAR 2007 yılında 39,4 milyar dolar olan toplam sektör ithalatı yüzde 20,6 oranında artış göstererek 2008 yılında 47,5 milyar dolar değerine ulaştı. 2008 yılında sektör ithalatı yüzde 15,1 artarak 5,8 milyar dolara yaklaşan A.B.D. dünya sıralamasında lider konumunu korudu. A.B.D.’yi 4,6 milyar dolar ile Fransa ve 4 milyar dolar ile Almanya izledi. 2008 yılında, dünya ithalatında önemli ülkelerde yaşanan değişimler incelendiğinde; yüzde 55,4 ile Avustralya’nın en fazla artış kaydeden ülkeler arasında ilk sırada yer aldığı ve bu ülkeyi Rusya (yüzde 46,7) ile Belçika’nın (yüzde 39,3) takip ettiği görülüyor. Bu ülkeler arasında ithalatında düşüş kaydedilen ülke olmadı.
KUTU: 2007 İHRACATI 42,8 MİLYAR DOLAR Birleşmiş Milletler (BM) İstatistik Bölümü verilerine göre, 2007 yılında 42,8 milyar dolar olan sektör ihracatı yüzde 31,5 oranında artış göstererek 2008 yılında 56,3 milyar dolar değerine ulaştı. 2007 yılında tüm ülkelere yapılan ihracat değeri bazında ilk sırada yer alan Almanya, 2008 yılında ihracatını yüzde 33 artırarak 11,7 milyar dolar seviyesine yükseltti ve konumunu korudu. Bu ülkeyi 9 milyar dolar ile A.B.D. ve 5,9 milyar dolar ile İtalya takip etti. Tarım ve ormancılık makineleri ihraç eden ilk 10 ülke arasında en fazla ihracat artışını yüzde 74,6 ile Çin Halk Cumhuriyeti gösterdi ve ihracatta düşüş yaşayan ülke olmadı. 2008 yılında gerçekleştirdiği 379,7 milyon dolar ihracat ile sektörün dünya ihracatından yüzde 0,67 pay alan Türkiye sıralamada 19. konuma yerleşti.
SPOT: “Öncelikle tarım makineleri imalatçılarının dededen kalma yöntemlerle değil tamamen bilimsel yöntemlerle makine ve ekipman üretimine geçmesi gerekir. Üniversitelerle iş birliği yaparak daha modern etkili ve kullanımı basitleştirilmiş tarım aletleri tasarlanmalı. En önemlisi ise zaten işleri iyi gitmeyen firmaların kurumsal ortaklığı benimseyerek işletmelerini birleştirmeleri daha modern daha kaliteli makina imalatı yapmak için firmaların gücünü Ar-Ge için kullanmaları olacaktır.”
