Malezya’nın 2008 yılında gerçekleştirdiği makine ve aksamları ithalatında en çok pay alan ilk 20 pozisyon arasında; ithalatı en çok artan alt gruplar sırasıyla; yüzde 72,7 ile dizel, yarı dizel motorlar, yüzde 31,6 ile ağır iş makine ve cihazlarının...

MALEZYA’NIN 2008 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ MAKİNE VE AKSAMLARI İTHALATINDA EN ÇOK PAY ALAN İLK 20 POZİSYON ARASINDA; İTHALATI EN ÇOK ARTAN ALT GRUPLAR SIRASIYLA; YÜZDE 72,7 İLE DİZEL, YARI DİZEL MOTORLAR, YÜZDE 31,6 İLE AĞIR İŞ MAKİNE VE CİHAZLARININ AKSAM PARÇALARI VE YÜZDE 28,7 İLE RULMANLAR OLDU.

330 bin kilometre alana yayılan Malezya; Güney Doğu Asya ülkeleri arasında yıllık kalkınma oranı en fazla olan ülkeler arasında sayılıyor. Ülkenin 30 milyon civarındaki nüfusunun yüzde 32’sini 15 yaş altı gençler oluşturuyor. 2008 yılı son çeyreğinden itibaren hissedilen küresel mali kriz, Malezya ekonomisini de etkiledi. Bu sebeple 2008 yılı büyüme oranı Malezya hükümetinin beklentisinin yüzde 5 altında kalarak yüzde 4,6 seviyesinde gerçekleşti. Malezya, Dünya Ekonomik Forumu'nun rekabet listesinde 21. sıradan 24. sıraya geriledi. Rekabetçilik sıralamasında gerilemenin sebepleri arasında, terör potansiyeli, suç ve şiddetin işletme maliyetleri, 2008 yılında ortaya çıkan yüksek bütçe açığı, sağlık, eğitim ve işgücü piyasasındaki verimsizlikler dikkat çekiyor.

HÜKÜMETİN EKONOMİK TEŞVİK PAKETLERİ YATIRIMLARI CANLANDIRIYOR
ç talep ve kamu harcamalarında yaşanan artış sayesinde 2008’in son çeyreğinde pozitif artışla birlikte özel tüketim yüzde 5,3, kamu harcamaları yüzde 13,8 oranlarında artış gösterdi. Ancak, küresel krizin etkisinde dış talepte yaşanan düşüş nedeniyle ihracat gelirlerinin azalması, Malezya Hükümeti’nin, 2008 Kasım ayında yaklaşık 2 milyar dolar tutarında birinci ekonomik teşvik paketini, ardından da 10 Mart tarihinde 17 milyar dolarlık ikinci teşvik paketini açıklamasına neden oldu. Malezya’da yabancı yatırım aktivitelerinin azalması ve dış talebin düşmesine bağlı olarak iş dünyasındaki güvenin azalması sonucu, brüt sabit yatırım yüzde 10,8 oranında küçülme gösterdi. 2008 yılının ikinci çeyreğinde de sanayi sektöründeki zayıf dış talebe karşın kapasite artırımı sebebiyle negatif büyüme devam ederek yüzde 9,8 seviyesinde gerçekleşti. Ancak, yine de özellikle eğitim, tarım ve kırsal bölgelerde gelişim projelerine yapılan yüksek kamu sektörü sermaye harcamaları ile yatırımları canlandırmaya gayret ediliyor.

SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ DÜŞÜŞ YAVAŞLIYOR
2009 yılının birinci çeyreğinde kimyasallar, elektrik ve elektronik, ahşap ürünleri, kauçuk ürünleri, tekstil, makine ve ekipmanları gibi ihracat odaklı sektörlerde yaşanan yüzde 23’lük düşüş sebebiyle ülke ihracatında en büyük paya sahip olan sanayi sektöründe, yüzde 17,6 oranında küçülme gözlendi. Sektörün alt gruplarından en önemli kalem olan elektrik ve elektronik ürünler endüstrisi ise yüzde 41,4 oranında daraldı. Metaller, ulaşım ekipmanları, işlenmiş gıda ve içecekler, ametalik mineral ürünleri, kâğıt ürünleri, hayvan yemi gibi iç satış odaklı sanayi sektörlerinde ise, gerek inşaata dayalı alt sektörlerin gerekse tüketim sektörlerinin zayıflamasına bağlı olarak gerçekleşen küçülme yüzde 16 seviyesinde saptandı. Yılın ikinci çeyreğinde ise sanayi sektöründeki düşüşün yavaşlayarak yüzde 14,5 ile sınırlı kaldığı görülüyor. Elektrik ve elektronik sektörü yüzde 27,3’lük düşüş ile sanayi sektöründeki gerilemenin ana faktörlerinden. Bununla birlikte metal dışı ve metal ürünler grubunda yüzde 15,3, ahşap ürünlerde ise yüzde 18,7’lik küçülmeler ölçüldü.

“ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLAR” İLE “MAKİNE VE AKSAMLARI” EN ÖNEMLİ İHRAÇ ÜRÜNLERİ
Malezya’nın ihracat rakamları BM verilerine göre; bir önceki yıla kıyasla yüzde 12,8 artarak 2008 yılında 198,8 milyar kimyasal dolara yükselmiştir. Ülkenin genel ihracatında en çok payı alan ilk üç ülke sırasıyla Singapur, A.B.D. ve Japonya olarak sayılıyor. Malezya’nın ihracatında en büyük payı alan ilk 20 ülke arasında en çok artış kaydedilen ülkeler ise sırasıyla; Meksika, Pakistan ve Japonya’dır.2008 yılında Malezya’nın önemli ihraç ürünleri incelendiğinde ilk üç sırayı “elektrikli makine ve cihazlar”, “mineral yakıtlar, yağlar” ve “makine ve aksamları” kalemlerinin aldığı görülüyor.

EN ÖNEMLİ İTHALAT KALEMLERİ “MAKİNE VE AKSAMLARI”
Malezya’nın ithalatı yüzde 6,3 artarak 2008 yılında 156,2 milyar dolara ulaştı. Aynı yılda ülkenin genel ithalatında en çok payı alan ilk üç ülke sırasıyla Çin, Japonya ve Singapur’dur. Malezya’nın ithalatında en büyük payı alan ilk 20 ülke arasında en çok artış kaydedilen ülkeler ise sırasıyla; Birleşik Arap Emirlikleri, İrlanda ve Hindistan’dır. Önemli ithalat kalemleri ise “elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları”, “makine ve aksamları”, “mineral yakıtlar ve yağlar”dır.

TÜRKİYE, MALEZYA’NIN İHRACATINDA 21., İTHALATINDA 54. SIRADA
Türkiye, 2008 yılında 98,2 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirerek Malezya’nın ithalatında 54. sırada, 1.512,4 milyon dolar değerinde ithalat gerçekleştirerek Malezya’nın ihracatında 21. sırada yer aldı. 2009 yılı verileri bir önceki yıl ile kıyaslandığında Malezya’ya ihracatımızda yüzde 42,5 oranında bir artış, Malezya’dan ithalatımızda ise yüzde 36,5 seviyesinde bir azalış gerçekleştiği görülüyor. Türkiye ile Malezya arasındaki ticaret hacmi 2009 yılında yüzde 31,7 gerilemiş ve 1,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. İki ülke arasında son yıllarda ortalama olarak yüzde 25 artan Türkiye aleyhine dış ticaret farkı ise 2009 yılında yerini azalışa bıraktı. 2009 yılı ihracatımızda yüzde 0,14 pay ile 87. sırada bulunan Malezya, aynı yıl ithalatımızda yüzde 0,7 pay alarak 33. sırada konumlanıyor. 2008 yılında “makine ve aksamları” ürün grubu Malezya’nın toplam ihracatından yüzde 16,6 pay aldı.

“OTOMATİK BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ” İHRACATTA BİRİNCİ SIRADA
Malezya’nın 2008 yılında makine ihracatı yüzde 0,1 artmış ve 33,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Makine ihracatında ilk sırada yer alan ülkeler ABD, Singapur, Çin, Hollanda ve Tayland’dır. Değer bazında ilk 20 içinde yer alan ülkeler arasında ihracat artışına göre sıralama yapıldığında, Meksika, Almanya ve Güney Kore’nin ilk üçte yer aldığı görülüyor. 2008 yılında Malezya’nın makine ve aksamları ihracatında ilk sırayı 14,3 milyar dolar ile “otomatik bilgi işlem makineleri”, 10,9 milyar dolar ile “yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı”, 1,1 milyar dolar ile “klima cihazları-vantilatörlü, ısı, nem değiştirme tertibatlı” aldı. Malezya’nın 2008 yılında gerçekleştirdiği makine ve aksamları ihracatında en çok pay alan ilk 20 pozisyon arasında; ihracatı en çok artan alt gruplar sırasıyla; yüzde 148 oranla hesap, muhasebe, kaydedici kasa, damga basan makineler, yüzde 58,2 ile ağır iş makine ve cihazlarının aksam parçaları ve yüzde 51,6 ile gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler olarak sayılabilir.

İTHALATTA MAKİNE VE AKSAMLARININ PAYI YÜZDE 13,8
2008 yılında Malezya’nın genel ithalatında makine ve aksamlarının payı yüzde 13,8 seviyesinde kaydedildi. Malezya’nın 84. fasıl bazında makine ithalatı 2008 yılında bir önceki seneye göre yüzde 1,8 oranında azalış göstererek 21,6 milyar dolara geriledi. Çin, Japonya, A.B.D., Singapur ve Tayland, Malezya’nın makine ithal ettiği başlıca ülkelerdir. Malezya’nın makine ithal ettiği başlıca ülkeler arasında değer bazında artışa göre yapılan sıralamada Vietnam, İsviçre ve Hollanda ilk üçte yer alıyor. 2008 yılında, Malezya’nın makine ve aksamları ithalatındaki başlıca kalemler arasında ilk sırayı “yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı” aldı. Bu kalemi; “otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri”, “kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar” takip ediyor. Malezya’nın 2008 yılında gerçekleştirdiği makine ve aksamları ithalatında en çok pay alan ilk 20 pozisyon arasında; ithalatı en çok artan alt gruplar sırasıyla; yüzde 72,7 ile dizel, yarı dizel motorlar, yüzde 31,6 ile ağır iş makine ve cihazlarının aksam parçaları ve yüzde 28,7 ile rulmanlar’dır. İthalatında en çok düşüş görülenler ise sırasıyla; yüzde 26 ile alternatif-rotatif kıvılcım ateşlemeli, içten yanmalı motorlar, yüzde 19,2 ile kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar ve yüzde 12,5 ile yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı oldu.

MAKİNE PARÇALARI DIŞINDA KALAN MALLARA YÜZDE 5 İLA 10 ARASI SATIŞ VERGİSİ
Malezya’da hali hazırda uygulanmakta olan ithalat düzenlemeleri, diğer ASEAN ülkelerine göre oldukça liberaldir. Çoğu ürünün “Genel Serbest Lisans” altında serbestçe ithalatı yapılabiliyor. Ancak stratejik olarak belirlenmiş bir takım sektörlere ithalat kısıtlaması getirildi. Bunların arasında demir ve çelik, çimento, otomotiv ve otomotiv parçaları, polietilen ve polipropilen ve bir takım tarım ürünleri yer alıyor. Malezya’da ithalata uygulanan gümrük ve ithalat vergisi yüzde 8.56 oranındadır. Bir ürünün gümrük sınıflandırması “Uluslararası Harmonize Sınıflandırma Sistemi”ne göre yapılıyor. Bu bağlamda, makine ve parçaları dışında kalan mallar yüzde 5 ila 10 arasında satış vergisine tabi tutuluyor. Son yıllarda gümrük vergileri düşmüş bulunmakta ve hali hazırda bunun yüzde 15 ila 25 arasında dalgalandığı görülüyor. Ancak bazı sektörlerde vergilendirme yüzde 30’a kadar çıkıyor. Özellikle ithal edilen ürün ülke içinde üretiliyor ise, gümrük vergisinin yüzde 50’lere kadar çıktığı görülüyor. Ayrıca, tütün, alkollü içkiler, motorlu araçlar gibi sektörlerde, gerek üretici gerekse ithalatçıya satış ve tüketim vergisi uygulanarak, anılan sektörlerin korunması söz konusudur. Malezya Hükümeti, kendi yerli sanayisini korumak amacıyla ihracat ve ithalat lisansı ile miktar kısıtlaması uygulamasına sıklıkla başvuruyor.

TÜRKİYE, MALEZYA’NIN MAKİNE İTHAL ETTİĞİ ÜLKELER ARASINDA 39. SIRADA
BM verilerine göre 2008 yılında Malezya’nın makine ihraç ettiği ülkeler arasında 28. sırada yer alan Türkiye, Malezya’nın makine ithal ettiği ülkeler arasın da ise 39. sırada bulunmaktadır. TÜİK verilerine göre; 2009 yılında ülkemizin 84. fasıl itibariyle makine ve aksamları sektörü ihracatında 84. sırada bulunan Malezya, sektör ihracatımızdan yüzde 0,1 pay aldı. Anılan yılda Malezya’ya makine ve aksamları ihracatımız yüzde 12,7 azalarak 7,3 milyon dolara gerilerken; Malezya’dan ithalatımız da yüzde 26,3 oranında azalarak 75,1 milyon dolara düştü. Malezya ile Türkiye arasındaki makine ve aksamları dış ticaret hacmi 2009 yılında yüzde 25,2 geriledi, dış ticaret farkı da yüzde 27,5 azalmış ve ülkemiz aleyhine 67,7 milyon dolar açık verildi.

84. FASIL İTİBARİYLE İHRACATTA TARIM VE ORMANCILIK MAKİNELERİ İLK SIRADA
84. fasıl itibariyle sektör ihracatında önemli yer tutan kalemler pozisyon bazında incelendiğinde 2009 yılında; ilk sırada “tarım, ormancılık, kümes hayvancılığına mahsus makine, cihazlar”, ikinci sırada “metalleri dövme, işleme, kesme, şataflama presleri, makineleri”, üçüncü sırada ise “muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil”nın yer aldığı görülüyor.

İTHALATTA MATBAACILIĞA MAHSUS MAKİNELER ÖN PLANDA
2009 yılında pozisyon bazında Türkiye’nin Malezya’dan 84. fasıl itibariyle en fazla ithal ettiği ürün grupları sırasıyla, “matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler”, “otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri”, “yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı” ve “klima cihazları-vantilatörlü, ısı, nem değiştirme tertibatlı” olarak sıralanıyor.

KAYNAKLAR:

• BM İstatistik Bölümü Verileri

• TÜİK Verileri

• DTM Verileri

• Müşavirlik Raporları

KUTU:

“Malezya, Güney Doğu Asya ülkeleri içerisinde yıllık kalkınma payı en fazla olan ülkeler arasında sayılıyor. Malezya hükümeti, kendi yerli sanayisini korumak için, ihracat ve ithalat lisansı ile miktar kısıtlamasına sıklıkla başvuruyor. Bu bağlamda makine ve parçaları dışında kalan mallar yüzde 5 ila 10 arasında satış vergisine tabi tutuluyor.”