Dünya Ticaret Örgütü(WTO) üyesi Küba;sosyalist bir devlet olmasınarağmen kapılarını makine sanayisine açmaya...

Dünya Ticaret Örgütü(WTO) üyesi Küba;sosyalist bir devlet olmasınarağmen kapılarını makine sanayisine açmaya başladı.Ekonomisinin yüzde 90’nından fazlası devlet kontrolünde olan ülke,günden güne ithal kalemini artırıyor. Bu fırsatı gören Türk firmaları Küba’ya 2011 verilerine göre tüm ürünlerde 9,5 milyon dolar ihracat yaptı.

Küba ekonomisinde turizmen başta gelen sektör olarak biliniyor; ancak gelecekdönemde makine sanayininatağa kalkması bekleniyor. Ülkede tarımsal üretim, madencilik, balıkçılık,hayvancılık ve ilaç sanayi diğer önemli sektörler arasında yer alıyor.İş gücünün yüzde 21’inin çalıştığı tarım sektöründe şekerkamışı, tütün, turunçgil,kahve ve pirinç önemli üretim ve ihracat kalemleri arasında bulunsa da,2011’de makine ve aksamları sektörünü gelişme kaydetti. Ülkenin ithal kalemleri içerisinde önemli bir yer edinenve birinci sırada yer alan makine ve aksamları, toplam ithalatından yüzde15,4. pay alıyor.

LATİN AMERİKA VE KARAYİP PAZARLARINA GİRİŞ MÜMKÜN

Havana başlıca kültürel ve ekonomikmerkezdir. Havana’da, 2 milyon kişi yaşamaktaolup; büyük firmaların merkezleri,bakanlıklar ve diğer ticari şirketlerburada bulunur. Santiago de Cuba, 500bin nüfus ile ikinci büyük şehirdir. Adanın güney doğu kısmında yer alır. 300 binkişinin yaşadığı Camaguey ise adanın merkezindedir. Kuzey doğuda yer alan Holguin ise 300-500 kişilik nüfusu ile önemli bir turizm merkezidir.Son yıllarda, Latin Amerika ülkeleri ileticarette yaşanan gelişmeler ışığındaKüba ile ekonomik ve ticari ilişkilerimizin daha da geliştirilmesi ve bu sayede diğer Latin Amerika ve Karayip pazarlarına giriş sağlanması da mümküngörülüyor. İki ülke arasında, küçük ve orta ölçekli işletmeler tarım, gemiinşa, sağlık, ulaştırma, haberleşme vekültür alanlarında işbirliği imkanları mevcut.

MFN statüsüne sahip olmayan ya datercihli ticaret anlaşması imzalamadığıülkelere daha yüksek orandagenel bir tarife oranı uygulayan Küba,aralarında Türkiye’nin de yer aldığı DTÖ’ye üye ülkelere düşük bir gümrük tarifesi uyguluyor. 1995 yılından itibaren ülkede kısmen dönüştürülebilir bir para birimi kullanılıyor. Batılı şirketlerle ortak yatırım şeklinde faaliyete bulunulmasına izin veren 50 sayılı Yatırım Kanunu 1982 yılından itibaren yürürlükte olup 2003 yılında yapılan düzeltmelerle yatırımlar teşvik edilmeye başladı.

2011 yılında tüm rük tarifesi uyguluyor. 1995 yılından ürünlerde Türkiye’den ithalatı 6,2 milyon dolar olarak gerçekleşen Küba,kapılarını makine sanayimize de açtı.

PAZARA GİRMEK İÇİN İKİ TERCİH VAR

Küba pazarı uzun dönemde, tüm dünyadanihracatçı ve yatırımcılar açısındanönemli bir potansiyele sahip. Ancak,pazarda fırsatlara karşın sermaye yetersizliği ve nakit sıkıntısı nedeniyle ithalat kapasitesi sınırlı.Ülkeye satış yapmak isteyen firma doğrudan yetkilendirilmiş Kübalı ithalatçıfirma ile ilişki kurmalıdır.

Küba’da alımsatım kararları politik görüşmeler ve ihracat finansmanı sağlanmasına göre değerlendirilir. Bu nedenle ihracatta peşin ödeme (akreditif) tercih edilmelidir.Küba pazarına girmek isteyen firmalar için iki seçim var. Devlet kontrolünde çalışan Küba’lı partner firma ile yatırım ortaklığı kurmak ya da devlet kontrolündeki firmaya ihracat yapmak. Küba pazarına girmek isteyen firma uzun dönemli bir pozisyonlama ile birlikte kısa dönemli fırsatları kombine edebilir.

KÜBA KAPILARINI İTHALATA AÇTI

Küba’nın 2011 yılı ithalatı 6,2 milyardolar olarak gerçekleşti. İthalatındabaşlıca ülkeler Çin, İspanya, Brezilya,Kanada, Meksika ve ABD’dir. Küba’nınekonomisi 2007-2011 yılları arasındayüzde 3,6 büyüdü. 2011 yılında reel büyüme oranı 2,7 gerçekleşirken gayrisafi milli hasıla 120 milyar dolara, kişibaşına milli gelir ise 10.716 dolaraulaştı. Ülkenin başlıca ihraç ürünleri şeker ve nikel olan Küba ekonomisinde 2012 yılında yüzde 3,3 büyüme tahminediliyor.Küba’da üretim yapılan alanlar gıda ve içecek, kimyasallar, çimento, tütün,hazır giyim ve tekstil, ilaç sanayidir. Bu imalat sanayi üretimi Avrupa, Kanada,Latin Amerika ve Çin’e satılır. Küba’nın,2011 yılı itibariyle 3,2 milyar dolarlıkihracatı olup; toplam dış ticaret hacmi9,4 milyar dolardır.ABD’nin Küba’ya uyguladığı ticari ambargo nedeniyle Küba ekonomisinde yaşanan zorluklar, ülkedeki üretimin ancak iç piyasadaki talebi karşılamaya yetecek düzeyde olması ve iki ülke arasındaki coğrafi uzaklık gibi etkenler,Küba ile ticaretimizin yıllar itibariyle düşük seviyelerde seyretmesine neden oldu.

Türkiye, Küba’nın başlıca tedarikçileri sıralamasında 2011 yılında % 0,1pay ile 32’nci sırada yer alıyor. Küba ileilişkilerini artıran Türk firmalarındanen fazla “Kara Taşıtları İçin Aksam veParçaları”, “İçten Yanmalı, Pistonlu Motorların Aksam ve Parçaları” ile “Sıvılarİçin Pompalar, Sıvı Elevatörleri”ithal ediliyor.İhracatında başlıca ürünler nikel, pancarşekeri, tütün ve tütün mamulleridir.Küba, ihracatının yüzde 28-30’unu Çinpazarına gerçekleştiriyor. 2011 yılındaÇin pazarına ihracatı 904 milyon dolarolup ihraç edilen ürünlerin yüzde 61’ini nikel ürünleri, yüzde 33’ünü pancarşekeri oluşturdu. Küba’nın ihracatında ikinci büyük pazar Kanada olup toplam ihracatın yüzde 23’ünü bu pazara gerçekleştirir. Küba’nın 2011 yılında ithalat yaptığı pazarların başında Çin geliyor.

KÜBA’YA YÖNELİK TİCARET HEYETİ DÜZENLENDİ

Ekonomi Bakanlığı koordinasyonuve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)organizasyonu ile İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) tarafından 3-7 Kasım 2012 tarihleriarasında kurum ve kuruluşların üst düzeytemsilcilerinin katılımıyla Küba’ya(Havana) yönelik Ticaret Heyeti programı düzenlendi. İhracatçılara potansiyel iş fırsatları sunan Küba’da, pazar payımızın artırılması ve yeni ihracat imkanlarının oluşturulması amacıyla düzenlenen söz konusu heyete makineve ekipmanları, tarım ve gıda ürünleri,tekstil ve hazır giyim, otomotiv ve yansanayi, elektrik-elektronik, elektriklimakineler ve kablolar, demir çelik ürünleri, demir ve demir dışı metaller,beyaz eşya, mobilya, ağaç ve ağaçürünleri, kimya ürünleri, kozmetik vekişisel bakım ürünleri, sofra ve mutfakeşyaları, temizlik maddeleri, plastikeşya ve inşaat malzemeleri sektörleribaşta olmak üzere uluslararası standartlara uygun ürünleri imal ve ihraçeden firmalar iştirak etti.

Söz konusuTicaret Heyeti Programı kapsamında,4-10 Kasım 2012 tarihleri arasında Havana’da gerçekleştirilen 30. HavanaUluslararası Fuarı’na katılım sağlandı.Bunun yanı sıra Türk işadamları ve Kübalı muhataplar arasında ikili işgörüşmeleri tertip edildi. Bu çerçevede,bahse konu program, gerek anılan pazara girmek isteyen, gerekse pazar paylarını daha da artırmayı amaçlayan firmalar için önemli bir fırsat oluştu.

Küba, Türk firmalarından en fazla“kara taşıtları için aksam ve parçaları”,“içten yanmalı, pistonlu motorların aksam veparçaları” ile “sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri” ithal ediyor.

KÜBA’DA BİR TÜRK FİRMASI

Küba’daki Türk firmasının sahibi Ömer Giray, ülkenin ithalatına veihracatına yön veriyor. Giray Küba’dabulunma nedenini şöyle açıklıyor:“Latin Amerika’nın abisi durumundaki Küba’da henüz Türk firmalarının bulunmaması, ileride potansiyel birekonomi olacağına inancımız ve insanlarınakarşı olan sevgi ve güvenimizden dolayı buradayız. Firmamız Küba’daki ilk ve tek Türk şirketi. Dört yıldır Havana’dayız.

Bunun dışında Havana her yılgerçekleştirilen Havana InternationalFuarı Expo Cuba’da Türk pavyonunu 3yıldır organize ediyoruz.”Bu fuarı özel yapan ise Türkiye’nin Küba’da kendi adıyla fuar düzenleyen tek ülke olması. 4 Haziran’da kapılarını açan ExpoTurquia fuarına bu yıl 38 Türk şirketi katıldı. Giray,Küba Devrimi’nin mimarı Che Guavera,Fidel ve Raul Castro ile birlikte beş liderden biri olan Ordu Komutanı General Guillermo Garcia Frias’ınTürkiye ve Ortadoğu danışmanlığınıda yürütüyor.