Üretimin ana unsuru olan takım tezgahları teknolojisindeki gelişmeler ülkelerin imalat sanayisini doğrudan etkiliyor...

Üretimin ana unsuru olan takım tezgahları teknolojisindeki gelişmeler ülkelerin imalat sanayisini doğrudan etkiliyor. Makine üreten makineler olarak anılan takım tezgahları, imalat sektörü içinde özel bir konuma sahip. Takım tezgahlarına yönelik tasarım ve üretim faaliyetlerini kapsayan bu alan, gelişmiş ülkelerde ise stratejik sektör olarak görülüyor.

Tekstil, gıda, otomotiv, elektronik gibi pek çok sanayi dalının faaliyetlerine devam edebilmesi ve yenilenmesi makine imalat sektörüne bağlıdır. Takım tezgahları üretimi ve teknolojisindeki gelişmeler ise makine sanayisini direkt etkiliyor. Sanayi mallarının üretimi için gerekli olan makinelerin imalatında temel unsurlar arasında sayılan takım tezgahları, kendini üretebilen tek makine grubu olarak, makine imalat sektörü içinde özel bir konuma sahiptir. Temel mühendislik ve üretim sanayisinin önemli kollarından birisi olan takım tezgahları tasarımı ve üretimi, birçok ülkede stratejik ve öncelikli sektörler arasında yer alıyor. Dünya ekonomisine yön veren sanayileşmiş ülkelerin tamamı takım tezgahları sektörünün de etkin oyuncularıdır.

TÜRKİYE’DE TAKIM TEZGAHLARI SEKTÖRÜNÜN DURUMU
Türkiye’de takım tezgahı üretimi yapan firma sayısı kesin olarak bilinmiyor. Makine İmalatçıları Birliği’nin (MİB) takım tezgahı ile tezgahların kullandığı takım ve tutucu imalatı yapan 80 üyesi bulunuyor. Kayıt dışı veya mikro-KOBİ ölçeğinde çalışan imalatçılar
takip edilemediğinden kesin üretici sayısına ulaşılamıyor. Piyasanın durumuna paralel olarak yıllar içinde küçük işletmeci sayısı değişkenlik gösteriyor. MİB’in tespitlerine göre sayılarının fazlalığına karşın ölçek ekonomisi içinde küçük ölçekli firmaların piyasaya katkısı da oldukça düşük. Türkiye’deki imalatçıların büyük bölümü Marmara Bölgesi’nde faaliyetlerini sürdürse de İzmir, Ankara, Konya ve Kayseri’de üretime ve ihracata önemli katkılar sağlayan firmalar bulunuyor. Sektöre yönelik hazırlanan raporlar dikkate alındığında üretimin çoğunlukla ihracat yapan firmalar tarafından canlı tutulduğu gözleniyor. İhracatını son iki yılda ortalama yüzde 10 artıran takım tezgahları sektörü, 2013 yılı sonunda yüzde 12’lik ihracat artışı hedefliyor. İmalatta artış oranı ise 2012 yılında yüzde 5 düzeyinde gerçekleşti. Takım tezgahları sektöründe 2013 yılında ihracat ve yerli imalat artış gözlenirken, ithalat yüzde 10-11 düzeyinde azaldı. Bu duruma bağlı olarak yıl içinde iç piyasanın yüzde 5 seviyelerinde küçülmesi bekleniyor. 2013 yılı içinde Türkiye’nin önemli pazarları arasında yer alan Avrupa Birliği ülkeleriyle bölge ülkelerindeki ekonomik şartlar arzu edilen seviyede iyileşme göstermedi. Buna ek olarak sektörün Çin ve Hindistan gibi büyük pazarlara yönelik ihracatının da sınırlı kalması yerli üretimi olumsuz etkiledi. Uzmanlar 2014 yılı içinde ihracatın aynı oranda büyürken, ithalattaki yavaşlamanın süreceğini öngörüyor. Üretiminin yüzde 65’inden fazlasını ihraç eden takım tezgahları sektöründe mevcut ihracatı artırmanın yolunun Çin, Hindistan ve Brezilya gibi pazarlara önem vermekten geçtiğini düşünen uzmanlar, Çin’in dünyada üretilen takım tezgahlarının yarıya yakınını tek
başına ithal ettiğine dikkat çekiyor. Türk imalatçılar  daha uzak pazarlarda etkinliklerini artırmaya çalışırken hedef pazar algısını da dünya geneline yayma gayreti içinde. Sektör, fiyat-performans avantajını kullanarak dünya pazarlarında kendine yer bulabiliyor. İmalat seviyesinin teknolojik olarak orta ve üst orta seviyelerde gerçekleşmesi sektörün gelişme potansiyelini artırıyor. Üretim potansiyeli açısından Avrupa Takım Tezgahları İmalatçıları Birliği’ne (CECIMO) üye 15 ülke arasında yedinci sırada kendine yer bulan takım tezgahları imalat sektörü, özellikle sac şekillendirme tezgahlarının üretiminde dünya pazarlarındaki rekabetçi yapısıyla oldukça başarılı kabul ediliyor. Uzmanlar, sektörün kendisine daha üst sıralarda yerbulabilmesi için katma değeri daha yüksek tezgah imalatının artması gerektiği noktasında birleşiyor. Yüksek teknolojiye Ar-Ge çalışmalarına önem vererek sahip olabileceklerini düşünen firma temsilcilerine göre kayıt dışı üretim ortadan kaldırılarak iç pazarın rahatlatılması gerekiyor.

SEKTÖRÜN İTHALAT-İHRACAT DENGESİ
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 2011 yılında dünya genelinde 51,6 milyar dolar olan takım tezgahları ihracatı, 2012 yılında yüzde 6,5 artarak 55 milyon dolar seviyesine yükseldi. En fazla takım tezgahı ihraç eden ülkeler listesinin ilk üç sırasında ise
sırasıyla Japonya, Almanya ve İtalya bulunuyor. İhracat listesinin ilk  sırasında yer alan Japonya 2011 yılında 12,6 milyar dolar değerinde takım tezgahı ihraç ederken bu rakam, 2012 yılında yüzde 9,5 artışla 13,8 milyar dolara yükseldi. Listenin ikinci sırasındaki Almanya 2012 yılında 10,4 milyar dolarlık takım tezgahı ihraç etti. 2011 yılında Almanya’nın ihracatı 9,7 milyar dolardı. Almanya’nın 2012 yılında bir önceki yıla oranla takım tezgahı ihracatındaki artış akamı 7,2 olarak kaydedildi. En fazla takım tezgahı ihraç eden ilk 10 ülke listesinin üçüncü sırasında ise İtalya bulunuyor. 2011 yılında 4,2 milyar dolar değerinde takım tezgahı ihraç eden İtalya, 2012 yılında yüzde 3,3 artışla ihracatını 4,4 milyar dolara yükseltti. 2012 yılında iş makinesi ihracatını en fazla artıran ülke Çin oldu. 2011 yılında 2,4 milyar dolarlık ihracat yapan söz konusu ülke, 2012 yılında bu rakamı yüzde 13,4 oranında arttırdı. Çin’in 2012 yılı takım tezgahları ihracatı 2,7 milyar dolar seviyesine yükseldi. Türkiye dünya genelini kapsayan takım tezgahı ihracatı listesinde 18. sırada bulunuyor. 2011 yılında 387 milyon dolar olan takım tezgahları ihracatı, 2012 yılında yüzde 9,4 artışla 424 milyon dolar değerine ulaştı.2012 yılında bir önceki yıla oranla takım tezgahları ithalatı yüzde 6,8 oranında artış gösterdi. 2011 yılında 51,4 milyon dolar olan ithalat, 2012 yılında 54,9 milyar dolar olarak kaydedildi. 2012 yılı rakamlarına göre Çin takım tezgahları ithalatını en fazla artıran ülke oldu. 2011 yılında 13,2 milyar dolarlık ithalat yapan Çin, 2012 yılında yüzde 3,3 artışla 13,6 milyar  dolarlık ürün ithal etti. Listenin ikinci sırasındaki ABD 2012 yılında 6,2 milyar dolarlık takım tezgahı ithal etti. Yüzde 26,1 artışın yaşandığı ABD’nin 2011 yılı ithalatı 4,9 milyar dolardı. Üçüncü sıradaki Almanya 2011 yılında 3,2 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 3,3 azalarak 3,1 milyar dolar seviyesine geriledi. En fazla takım tezgahı ithal eden ilk 10 ülke listesinde 2012  yılında ithalatını en fazla yükselten ülke, yüzde 73,6 ile Tayland oldu. Tayland’ın 2011 yılı takım tezgahları ithalatı 1,7 milyar dolar seviyesinden bu rakam, 2012 yılında 3 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Türkiye, 2012 yılında en fazla takım tezgahı ithal eden ülkeler listesinin 10. sırasında yer aldı. Türkiye’nin ithalatı 2012 yılında yüzde 8,8 artış göstererek 1,1 milyar dolar oldu.

TÜRKİYE’NİN TAKIM TEZGAHLARI İHRACATI 423 MİLYON DOLARI AŞTI
Türkiye’nin 2012 yılı takım tezgahları ihracatı, geçtiğimiz yıla oranla yüzde 9,4 artarak 423,7 milyon dolara yükseldi. 2011 yılında bu rakam 387,4 milyon dolardı. Türkiye 2012 yılında 41,3 milyon dolarla en fazla Rusya’ya ihracat gerçekleştirdi. 2011 yılında söz konusu ülkeye 28,4 milyon dolarlık takım tezgahı ihraç edilmişti. Rusya’ya yönelik ihracattaki artış 45,3 oldu. Listenin ikinci sırasında yüzde 13,7 ihracat artış oranıyla ABD yer alıyor. 2011 yılında ABD’ye 26,7 milyon dolarlık takım tezgahı gönderilirken bu rakam 2012 yılında 30,3 milyon dolar olarak kaydedildi. Listenin üçüncü sırasında bulunan Almanya’ya 2012 yılında 23,8
milyon dolar ihracat değerine sahip takım tezgahı gönderildi. Yüzde 11,7 artışın yaşandığı Almanya’ya 2011 yılında ihraç edilen takım tezgahlarının değeri 21,3 milyon dolardı. Türkiye’nin 2012 yılında takım tezgahları ihracatını en fazla artırdığı ülke yüzde 81,7 ile Cezayir oldu. Söz konusu ülkeye 2011 yılında 6,1 milyon dolarlık takım  tezgahı ihraç edilirken bu rakam 2012 yılında 11,1 milyon dolara yükseldi. Türkiye’nin takım tezgahları ithalatı ise 2012 yılında, bir önceki yıla oranla yüzde 8,8 artarak 1,1 milyar dolar seviyesine yükseldi. Türkiye 2012 yılında 227,5 milyon dolarla en fazla Tayvan’dan takım tezgahı ithal etti. Yüzde 4,4 ithalat artışının yaşandığı Tayvan’dan 2011 yılında 217,8 milyon dolarlık ürün ithal edilmişti. Türkiye’nin en fazla takım tezgahı ithal ettiği ilk 10 ülke listesinin ikinci sırasında ise Almanya bulunuyor. Almanya’dan 2011 yılında 225 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 1,4 gerileyerek 221,9 milyon dolar olarak kaydedildi. Listenin üçüncü sırasındaki İtalya’dan 2012 yılında, yüzde 24,8 artışla 207,8 milyon dolar değerinde takım tezgahı ithal edildi.2011 yılında İtalya’dan ithal edilen takım tezgahlarının değeri 166,5 milyon dolardı.Türkiye’nin 2012 yılı ithalatını en fazla artırdığı ülke yüzde 102,1 ile İspanya oldu. Söz konusu ülkeden 2011 yılında 25,9 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilirken bu rakam 2012 yılında 52,4 milyon dolar seviyesine yükseldi.Türkiye 2012 yılında en fazla metalleri dövme, çekiçleme, kalıpta dövme, kesme, taslak çıkartma, şatafatlama, karbürleri işlemeye mahsus takım tezgahları kaleminde ihracat gerçekleştirdi. 2011 yılında söz konusu ürün grubunda 272,1 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 9,4 artışla 297,8 milyon dolara yükseldi. Listenin ikinci sırasında yer alan maddelerin aşındırılarak, lazerle, foton, ultrasonik, diğer ışınlarla vb. yöntemlerle işlenmesine mahsus makineler kaleminde 2012 yılında 52,8 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Yüzde 27,5 artışın yaşandığı söz konusun kalemin 2011 yılı ihracatı 41,4 milyon dolardı. Üçüncü sıradaki metalleri veya sermetleri talaş kaldırarak işleyen, vargel, yiv açma, testere, dilme tezgahlar ürün grubunda 2011 yılında 22,9 milyon dolarlık ürün ihraç edilirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 1,9 azalarak 22,4 milyon dolar olarak kaydedildi. Takım tezgahları sektörü alt gruplar bazında en fazla ihracat 27,5 ile maddelerin aşındırılarak, lazerle, foton, ultrasonik, diğer ışınlarla vb. yöntemlerle işlenmesine mahsus makineler kaleminde gerçekleşti. Türkiye 2012 yılında en fazla metalleri dövme, çekiçleme, kalıpta dövme, kesme, taslak çıkartma, şatafatlama, karbürleri işlemeye mahsus takım tezgahları ürün grubunda ithalat gerçekleştirdi. 2011 yılında söz konusu kalemde 227,2 milyon dolar olan ithalat rakamı, 2012 yılında  yüzde 32 artarak 2012 yılında 300 milyon dolara yükseldi. Listenin ikinci sırasında ise metal işlemeye mahsus işleme merkezleri, tek istasyonlu tezgahlar ve çok istasyonlu transfer tezgahları bulunuyor. 2012 yılında söz konusu kalemde 263,7 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirildi. 2011 yılında bu rakam 231,7 milyon dolardı. Metal işlemeye mahsus işleme merkezleri, tek istasyonlu tezgahlar ve çok istasyonlu transfer tezgahları ürün grubunda gerçekleşen ithalat  artışı 13,8 olarak kayda geçti. Üçüncü sıradaki metal işlemeye mahsus torna tezgahları (tornalama merkezleri dahil) kaleminde, 2011 yılında 223,1 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 2,3 artışla 228,3 milyon dolar oldu.2012 yılında takım tezgahları sektörü alt gruplar bazında ithalat artışının en fazla yaşandığı kalem, yüzde 36 ile metalleri talaş kaldırmak suretiyle delmeye, raybalamaya, frezelemeye, diş açmaya mahsus takım tezgahları oldu. Söz konusu ürün grubunda 2011 yılında 76,8 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilirken bu rakam 2012 yılında 104,4 milyon dolar olarak kaydedildi.

“YABANCI MAKİNE ÜRETİCİLERİNİN PAYI AZALDI”
ALP KÖRÜSTAN
NURİ KÖRÜSTAN MAKİNA
YÖNETİM KURULU BAŞKAN YARDIMCISI
Firmamız 2008 yılında imal etmeye başladığı fiber lazer kesim makinelerini, 2010 yılında pazardan gelen talepler doğrultusunda Nukon markası altında üretmeye başladı. Firmamız oksijen, lazer, plazma, su jeti, giyotin makas kesim, abkant pres büküm, daimi mıknatıslı sistemler, boru, profil, kumlama-astar boyama konularında müşteri taleplerini karşılayabilecek potansiyeliyle 0,50’den  400 milimetreye kadar ayda 5 bin ton sac kesimi yapıyor. Yıllık üretiminin yüzde 50’sini ihracat ediyoruz. Yurt dışı ayağında özellikle Rusya ve Doğu Avrupa’da oldukça etkin pazarlama faaliyetleri yürütüyoruz. Avrupa’nın yanı sıra Ortadoğu’dan, Uzakdoğu’ya kadar birçok ülkeye makinelerimizi gönderiyoruz. Fiber lazerin piyasadaki etkinliği giderek artıyor ve bu durum makineye olan talebi de yükseltiyor. Bunun yanında endüstriyel tipteki ilk fiber lazeri üretmemiz pazarda bize oldukça büyük bir üstünlük sağladı. Türk makine imalat sektörü dünyada iyi bir konuma sahip. Gerek makine kalitesi, gerekse de pazara sunduğu çeşit açısından dünyanın büyük üreticileri arasında yer alıyoruz.Kesim makineleri sektöründe Türk makine imalatçılarının pazardaki ağırlığı gitgide artıyor. Son iki yıl içinde Türkiye pazarında yabancı makine üreticilerinin payı büyük oranda azaldı.Yerli üreticilerin uygun fiyatlara ürettikleri son teknoloji makinelerle takım tezgahları sektöründe gözle görülür bir üstünlük sağladıklarını söyleyebilirim.

“KENDİ MARKALARIMIZI YARATMALIYIZ”
A. VASIF İNAN
MVD İNAN GENEL MÜDÜRÜ
İlk makinesini 1950’de üreten firmamız 1971 yılında ilk sac işleme makinesi olan sac delme presiyle 1974 yılında ana üretim alanı, ağır tip abkant presler ve giyotin makasların imalatına başladı. MVD İnan sonraki yıllarda sac bükme silindiri ve genişletilmiş metal preslerini de standart üretime sokarak sac işleme makineleri konusunda müşterilerine çeşitlilik sunmaya devam etti. Türkiye mücadeleci bir ülke. En zor şartlarda mücadele edilerek kurulan ülkemizin imalat sektörü de kendisini kanıtladı. Ancak marka firmaların adına fason üretime devam edilirse, tekstil sektöründeki zorlanma gibi ileride makine sektöründe de sorunlar yaşanabilir. Muhakkak ki kendi markamızı yaratmalıyız. Tabi bunun için kaliteli üretime önem vermeliyiz. Türkiye makine sektörünün ihracat rakamlarını yeterli bulmuyorum. Hiçbir şeyi yeterli bulmanın doğru olacağını düşünmüyorum. Türkiye rekabet ortamında yer alıyor, yeterli bulduğunuz zaman geleceği kaybedersiniz. Türk makine sektörünü değerlendirdiğimiz zaman çok ciddi bir ivme ve yukarı doğru bir satış potansiyeli gerçekleştirildiğini görüyoruz. Bu durum sektördeki tüm firmalar için gurur vericidir. Kanımca makine sektörü aynı ivmeyle yükselmeye devam edecek. Ancak burada dış tehditler de var. Çin pazarı bir tehdit olabilir. Kalite ve fiyat optimum noktasını yakaladığımız zaman müşteriler bu ikisini düşünüp karar verecektir. Belki Çin ucuz makine üretiyor ama biz kalitemizi ve fiyatlarımızı uygun noktada tuttuğumuz zaman yerimizi koruyacak ve hatta sektörde marka ülke haline gelme sürecimizi hızlandıracağız.

“SEKTÖRÜMÜZÜN TEMEL PROBLEMİ HAKSIZ REKABETTİR”
MUSTAFA SELÇUK BAYDAR
EAE MAKİNA GENEL MÜDÜRÜ
Ağırlıklı olarak son kullanıcılara yönelik sac sürme ve boy kesme hatları ve roll form makineleri, yurt dışına en fazla ihraç ettiğimiz ürünler arasında yer alıyor. İhracat pazarlarımızı Avrupa, Orta Asya, Ortadoğu ve Afrika ülkeleri oluşturuyor. Makine üreticilerinin yaşadığı sorunlar, sac işleme makineleri sektöründe de fazlasıyla yaşanıyor. Haksız rekabet ve finansal sıkıntılar sektörümüzün önemli problemleridir. Bunun yanı sıra ikinci el makinelerle birlikte Uzakdoğu menşeli makinelerin pazara girişi rekabet açısından yerli üreticileri zorluyor. Fakat tüm bu olumsuzluklara rağmen makine sektörü gerçek anlamda istihdam yaratan bir sektördür. Bu sektörde çalışmaktan gurur duyuyoruz. Türkiye’deki büyük firmaların Avrupa’da da rakipleri var. Türk firmaları Avrupa’daki rakiplerinden daha fazla makine üretmesine rağmen cirolarda büyük farklar gözleniyor. Bu durum, bakış açımızı iki yönden değerlendirmemize yol açıyor. irincisi kötümser olup “demir fiyatına iş yapıyoruz!” diyebilirsiniz. İyimser bir bakışla ise “daha alınacak çok yol var!” diyebilirsiniz. Avrupalı gelişmiş ülkeler bizim için “zorlukları aşılmayacak zorluk olarak görmeyen bir ulusla karşı karşıyayız!” diyor. Hakikaten Türkiye’nin dinamizminin çok iyi olduğuna, insanlarının dinamizminin çok önemli olduğuna inanıyorum. Hızlı karar verme ve uygulama bizim genel yapımız halinde ve bunu da geliştirmemiz, organizasyonu işin içine katmamız gerekiyor. Yani daha inovatif ürün, katma değeri yüksek ürün yapmamız gerekir. Böylelikle 2023 hedefimize ulaşabiliriz.