“BAŞIM PATLIYOR, GÖZLERİM OYULUYOR... SANKİ BAŞIMA ÇEKİÇLE VURUYORLAR... O KADAR AĞRIYOR Kİ BAŞIMI DUVARLARA VURASIM GELİYOR... SAÇLARIMI ÇEKİYORUM YİNE DE GEÇMİYOR... BU AĞRI HİÇ GEÇMEYECEK GALİBA...” BUNLAR VE BENZERLERİ MİGREN AĞRISI YAŞAYAN HASTALARIN SIKÇA SARF ETTİKLERİ YAKINMALAR. PASTIRMA SICAKLARINI YAŞAYACAĞIMIZ BU DÖNEMDE MİGREN ATAKLARINDA ARTIŞ GÖRÜLEBİLİYOR. ÖZELLİKLE, GÜNÜN EN SICAK SAATLERİNDE DIŞARIDA OLMAK, SU TÜKETİMİNİN AZ OLMASI, SICAK HAVALARA BAĞLI GECE UYKU KALİTESİNİN BOZULMASI, IŞIK HASSASİYETİ OLAN HASTALARIN PARLAK GÜNEŞ IŞINLARINA MARUZ KALMASI MİGREN ATAKLARINI TETİKLEYEBİLİYOR.

Acıbadem International Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Ayça Gül Sun, migren ağrısının dört saat sürebildiği gibi üç gün kadar da devam edebildiğine dikkat çekerek, “Ağrı hiç bitmeyecekmiş gibi hissettirse de bitmeyen migren atağı yoktur. Önemli olan migren atağının yaşam kalitesini, sosyal ve iş hayatını olumsuz etkilemesini engellemektir. Migren ataklarının sıklığı kişiden kişiye farklılık gösterdiği, gibi aynı kişide dahi dönemsel farklılıklar olabiliyor. Alınabilecek bazı önlemler ve uygulanabilecek koruyucu tedavi yöntemleri ile atak sıklığı azaltılabiliyor” diyor. Dr. Ayça Gül Sun, migren ataklarından kurtulmanın 10 yolunu anlatırken, önemli uyarılarda da bulunuyor.

MİGREN GÜNLÜĞÜ TUTUN

Uyku düzeni bozukluğu, aç kalmak, bazı gıdaları tüketmek, hava değişimleri ve adet dönemleri migrenin bilinen tetikleyicilerinden bazıları. Migren ağrılarından kurtulmak için öncelikle bu tetikleyicileri bilmeniz çok önemli. Bunun için de bir migren günlüğünüzün olması gerekiyor: Migren atağınızdan önceki üç günü düşündüğünüzde farklı neler oldu? Herhangi bir sebeple kızgınlık, kaygı atağı yaşadınız mı? Öğün atladınız veya
aç kaldınız mı? Geceleri uykunuz nasıldı? Kadınsanız, özellikle adet döneminde misiniz? Bu günlük sayesinde atak tetikleyicilerini ve varsa ağrınızın karakteristik özelliğini bul- manız daha kolay olacaktır. Bu bilgileri küçük bir günlüğe not edebilir veya akıllı tele- fonlarınıza indirebileceğiniz bazı aplikasyonlardan da takip edebilirsiniz.

AÇ VE SUSUZ KALMAYIN

Her sabah kahvaltınızı mutlaka yapın, öğün atlamamaya özen gösterin. Günlük sıvı ihtiyacının karşılamaması migren atakları için tetikleyici bir faktördür. Sıcak havalarda özellikle terlemeyle sıvı kaybının artacağını unutmayın. Bu nedenle günde en az iki litre su içmeyi ihmal etmeyin.

SERİN ORTAMLARI TERCİH EDİN

Sıcak havalarda, günün en sıcak olduğu saatlerde dışarı çıkmayın. Dışarıda olmaz zorundaysanız, şapka ve güneş gözlüğü kullanın. İç mekânlarda ise serin, klimalı ortamları tercih edin. Gün içinde ani sıcaklık ve ışık değişimlerinden de uzak durun.

HAVA DURUMUNU TAKİP EDİN

Lodos, migren hastalarının neredeyse çoğunda atak ile eş anlamlıdır. Ayrıca, sıcak havalar da atak sıklıklarını tek başına arttırabildiği gibi, dolaylı yoldan atakların sıklaşmasına da katkı sağlıyor. Hava durumunu, akıllı telefonlarınıza yüklediğiniz bazı aplikasyonlar veya İnternet sitelerinden takip edebilirsiniz. Lodos için önce- sinde alabileceğiniz önlem/ tedavileri ise doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.

UYKU HİJYENİ ÇOK ÖNEMLİ

Nöroloji Uzmanı Dr. Ayça Gül Sun, uyku problemi yaşıyorsanız öncelikle uyku hijyeni sağlamanız gerektiğini belirtirken, “Uyuma ve uyanma saatlerinizin hafta sonu da dâhil aynı saatlerde olmasına özen gösterin. Uyuduğunuz ortamın sıcaklığı, havalandırılmış olması ve nemi uykuya dalmanızda önem taşıyor. Uyumadan önceki saatlerde, çay ve kahve gibi uykunuzu kaçırabilecek içeceklerden uzak durmalısınız. Rahatlamak için yatmadan önce duş alabilirsiniz. Yatağınızda dinleyebileceğiniz sakin müzikler, beyaz gürültü denilen ritmik sesler uykuya dalmanızı kolaylaştırabilir” diyor.

ADET ÖNCESİ ÖNLEMLER ALIN

Migren hastalarının bir kısmında atakların adet dönemiyle belirgin ilişkisi oluyor. Adet öncesi alabileceğiniz bazı önlemler ya da tedavilerle beklenen ataktan korunabilme şansınız var. Adet günlerinizi takip edip alabileceğiniz önlemler açısından doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.

RUTİN KONTROLLERİNİZİ İHMAL ETMEYİN

Kansızlık ve vitamin eksiklikleri (özellikle D vitamini eksikliği, tiroit hormon bozuklukları) migren atakları için sıklaştırıcı özellik gösteriyor. Bu nedenle en az yılda bir kez kan tetkiklerinizi yaptırın. “Atak sırasında, uygun ağrı kesiciyi olabildiğince erken sürede almanız önemli” uyarısında da bulunan Dr. Ayça Gül Sun, “Dolayısıyla doktorunuzun atak için önerdiği ilaçlarınızı kolaylıkla kullanabileceğiniz şekilde hazır bulundurun (çantanızda, arabanızda, çalışma masanızda). Atak sırasında kullanmak üzere göz maskesi, belki sesi azaltabilecek kulak tıkaçları da size yardımcı olabilir” diyor.

HAFTADA ÜÇ KEZ EGZERSİZ YAPIN

Düzenli yapılan egzersizler, endorfin salımını arttırarak beyinde ağrı oluşumunu sağlayan kimyasalları den- geliyor, bu sayede de atakları önleyebiliyor. Haftada üç kez yapacağınız 40’ar dakikalık egzersizler, migren atak sıklığını azaltmada yardımcı oluyor. Yoga ve pilatesteki özellikle germe ile esneme egzersizleri de atak sırasında eşlik eden boyun ve sırt ağrıları için faydalı oluyor.

TETİKLEYİCİ GIDALARA DİKKAT!

Sayacağımız gıdalardan her biri kişisel anlamda tetikleyici olmayabilir. Bu gıdalardan hangilerini tükettiğinizde atağınızın başladığını bilirseniz, onlardan uzak durarak ataklardan korunabilirsiniz. Bunun için aldığınız hazır gıdaların paketlerinde yazan içerikleri okumanız da çok önemli.

• Kahve, çikolata, kabuklu yemişler (ceviz ilk sırada)

• Nitratları içeren gıdalar (konserve, füme, fermente, yıllanmış et)

• Süt ürünleri (eskitilmiş peynir çeşitleri, küflü peynirler)

• MSG-Mono Sodyum Gulutamat içeren gıdalar (Çin yemekleri, tuzlu atıştırmalıklar,    hazır çorbalar, paket diyet ürünleri)

• Alkol (özellikle kırmızı şarap)

• Balsamik sirke

• Narenciyeler (suyu ve içerdikleri sülfitler nedeniyle), bazı kurutulmuş meyveler, incir, hurma, ahududu, papaya, çarkıfelek meyvesi, avokado

• Mayalanmış hamur ürünleri

• Gluten içeren gıdalar, tatlandırıcılar (aspartam içerenler)

SİGARAYI BIRAKIN

Sigaranın sağlığa zararlı bir etkisi de damar duvarlarında büzülme yaratabilmesi. Bu süreç de migren sıklığında artışa sebebiyet verebiliyor.