Rusya Federasyonu’na ithal edilen ürünlerin çoğunluğu için Rusya standartlarına uygunluk belgesi olan GOST-R Uygunluk Belgesi talep edilmektedir. Hangi ürünler için GOST-R belgesi gerektiği ilgili Rus resmi kurumlarının web sayfalarında belirtilmekle birlikte, Rusya’ya ithalatta aranan uygunluk belgelerine ilişkin sistem şeffaf, öngörülebilir ve açık değildir.Başta GOST-R uygunluk belgesi olmak üzere...
Rusya Federasyonu’na ithal edilen ürünlerin çoğunluğu için Rusya standartlarına uygunluk belgesi olan GOST-R Uygunluk Belgesi talep edilmektedir. Hangi ürünler için GOST-R belgesi gerektiği ilgili Rus resmi kurumlarının web sayfalarında belirtilmekle birlikte, Rusya’ya ithalatta aranan uygunluk belgelerine ilişkin sistem şeffaf, öngörülebilir ve açık değildir. Başta GOST-R uygunluk belgesi olmak üzere aranan diğer belge ve sertifikaların hangi mallar için zorunlu olarak temin edilmesi gerektiği hususlarında belirsizlikler mevcuttur. Resmi makamlar bu konuda yeterince bilgi sunmamakta ve firmaları akredite sertifika kuruluşlarına yönlendirmektedir. Sertifika maliyetleri yüksek olup, sistemdeki belirsizlikler bazen alınması gerekli olmayan sertifikaların alınmasına veya sertifika çıkartılması sırasında yapılan eksiklikler nedeniyle maliyetlerin artmasına yol açmaktadır. Benzer test aşamaları gerektiren her bir sertifika için ayrı işlem yapılması da maliyetleri artırmaktadır. Genel olarak uygunluk değerlendirmesi işlemlerinin muhtemel risklerin önüne geçilmesi amacıyla sistemli bir şekilde yapılması yerine tüm ithalata uygulanması ve iç pazardaki denetim eksikliği açığının kapatılmak istenmesi nedeniyle sertifikasyon işlemleri tüketicinin korunması yerine ithalatı zorlaştırıcı etki yaratmaktadır. Nitekim bu hususlar Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) platformunda da üye ülkelerce gündeme getirilen ana unsurlar arasında yer almaktadır. Sorunlu konuların başlarında standardizasyon işlemlerinin karmaşık, açık olmayan yapısı ve birçok üründe uygulanması gelmektedir. GOST belgelerinin düzenlenmesi hizmeti veren çok sayıda güvenilir olmayan firma olduğu belirtilmektedir. Bu itibarla sertifikasyon hizmeti veren firmaların çok iyi seçilmesi gerekmektedir. Sertifikasyon sisteminde sürekli değişiklikler olması ve istenilen belgelerin değişmesi de firmalarımız açısından sıkıntı yaratmaktadır. Rusya Federasyonu’nda GOST-R düzenlemesi konusunda ayrıntılı bilgi eski adıyla GOSSTANDART yeni adıyla “Federal Teknik Düzenleme ve Metroloji Kurumu” http://www.gost.ru (İngilizce/Rusça) web sayfalarından temin edilebilir.
GOST-R Uygunluk Belgesi Federal Teknik Düzenleme ve Metroloji Kurumu’nun Rusya’da akredite ettiği firmalardan alınabileceği gibi, Türkiye’den de bazı firmaların aracılığı ile temin edilmesi mümkündür. GOST-R Uygunluk Belgesi düzenlemek için akredite edilen firmalar için http://www.gost.ru/wps/portal/pages. en.SertificationOrgans (Rusça) adresine bakılabilir. Zorunlu sertifikasyona tabi ürünler ise GTİP bazında http://www.rusimpex.ru/ Content/Custom/Sertif/per_sert.htm web sayfasından öğrenilebilmektedir. Bu ürünler için alınan sertifikaların Rusya gümrüklerine ibrazı zorunludur. Söz konusu web sayfası Rusça olmakla birlikte fasıl numaralarından anlaşılabilmektedir. Ayrıca belli bir ürünün zorunlu sertifikasyona tabi olup olmadığı, GTİP bazında Avrupa Birliği Pazara Giriş Veri Tabanı web sayfası http://mkaccdb. eu.int ve aşağıdaki web sayfasından da öğrenilebilmektedir. http://www.alta.ru/taksa-online/en/ tnved_out/ (İngilizce) GOST-R Uygunluk Belgesi tek seferlik sertifika (parti bazında) veya seri üretim sertifikası (1 veya 3 yıllık ) olmak üzere iki şekilde sınıflandırılabilir: Tek Seferlik (Parti Bazında) Sertifika:
İthalatçı bir Rus şirketinin bir sözleşme kapsamında yapmış olduğu mal alımlarında kullanılır. Sertifika üzerinde ithalatçı firma, malın sınıflandırma pozisyon numaraları, ana sözleşme tarih ve numarası bilgileri yer almaktadır. Bu tür sertifikalar, belli bir Rus alıcı firma adına, yalnız bir sefer, miktarı ve cinsi sertifika üzerinde belirlenmiş ürünler için geçerli olmaktadır. Seri Üretim Sertifikası (Bir Yıllık): Uzman ziyareti yapılmadan, sadece numune ve dokümanlarla 1 yıl süre için verilen sertifikalardır. Bu sertifikalar seri üretim için verilir ve 3 yıllık sertifikalarla aynı işlevi görür Seri Üretim Sertifikası (Üç Yıllık): Uzman ziyareti yapılarak 3 senelik bir süreyi kapsayan ve seri üretim için alınan belgelerdir. GOST-R Belgesi’ne tabi ürünler, akredite kuruluşlar ve diğer konularla ilgili olarak Rusya’daki Ticaret Müşavirliği ve Ataşeliklerimizden bilgi alınması önem arz etmektedir.
GOST-R Belgesi, Rusya’da ve Beyaz Rusya’da resmi olarak geçerli olmakla birlikte, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde, Baltık Ülkeleri, Moldavya ve Kafkas Cumhuriyetlerinde firmanıza/ ürünlerinize; ISO ve TSE belgeleri gibi itibar olanağı verebilmektedir. Bu konuda, ilgili ülkedeki alıcıdan ve Ticaret Müşavirlik/Ataşeliklerinden öncelikle bilgi almanızda fayda bulunmaktadır.
YANGIN GÜVENLİK BELGESİ
Yangına karşı güvenlik konusunda oldukça hassas olan Rusya Federasyonu’nda bazı ürünlerin yangına dayanımları, yandıkları takdirde çıkardıkları gazların zehirli olup olmadığı vb. konularda belge gerekmektedir. Yangın Güvenlik Belgesi ya da Yangın Belgesi Rusya Federasyonu’na ihracatta belli bazı ürünlerin yangın güvenlik koşullarına uygun olduğunu kanıtlayan, gümrük işlemleri ve pazara girişte gerekli olan bir belgedir. Belgeyle ilgili, yetkili kurum RF Devlet Yangınla Savaş Servisi’dir. İthalatçı, ihracatçı ya da üretici tarafından Rusya Federasyonu’nda akredite bir kuruluşa başvurularak alınabilen Yangın Güvenlik Belgesiyle ilgili akredite kuruluşların listesi RF Devlet Yangınla Savaş Servisi’nden temin edilmektedir. Genel Olarak Yangın Emniyet Belgesi gerektiren ürünler:
• Yanıcı özellik taşıyan inşaat malzemeleri ( Halı, duvar kağıdı, polimer esaslı yer kaplamaları, kapı vb.)
• Yangın Signalizasyon Sistemleri ve veri iletim kabloları
• Yangın geciktirici ya da önleyici malzemeler, yangın kapıları
• Yangın Dolapları ve iç aksamı
• Yangın Söndürücüler
• Yangın Damperleri
• 220 V ve üstü gerilim taşıyan elektrik kabloları
• Kompresörlü buzdolapları
• Gaz ile ilgili evlerde kullanılan LPG ya da doğalgaz ile çalışan kombi, şofben gibi ürünler
• Gaz ile ilgili endüstriyel brülör, kazan, ısı jeneratörü gibi ürünlerdir.
Yangın Sertifikası başvurusunda istenen belgeler ise şunlardır:
- Üretici ve başvuru sahibi firmaya ilişkin belgeler,
- Alım-satım sözleşmesi,
- Ticari Fatura,
- Uygunluk Belgesi (gerekli ise),
- Uygunluk Deklarasyonu (gerekli ise),
- Eşyanın teknik özellikleri,
- Yangın güvenlik testi sonuçları (mevcutsa)
- Ürün örneği.
Belirli bir ürünün Rusya Federasyonuna ihracatında Yangın Sertifikası gerekip gerekmediği Avrupa Birliği Pazara Giriş Veri Tabanı web sayfasından http://mkaccdb.eu.int kontrol edilebilir. Konuyla ilgili Rusya’daki Ticaret Müşavirliği ve Ataşeliklerimizden de bilgi
alınması faydalı olacaktır.
KAZAKİSTAN GOST-K BELGESİ
Sovyetler Birliği’nin dağılması ile beraber Kazakistan, GOST-R standartlarını temel aldığı ve GOST-K adını verdiği kendi ülke standartlarını geliştirmiştir. Bu standartlar GOST-R ile ciddi benzerlikler göstermesine rağmen, işleyişinde ve mevzuatında
farklılıklara sahiptir. Kazak GOST sistemi ile ilgili standardizasyon, belgelendirme ve tüketici haklarının korunması hususlarından “Teknik Düzenleme ve Metroloji Komitesi KAZMEMST” sorumludur. GOST-K Kalite Sertifikası, KAZMEMST eliyle yetkilendirilmiş
kuruluşlarca verilmektedir. Bu sertifika, ülkeye giriş yapan ürünlerin büyük bir kısmı için alınması zorunlu olan bir sertifika olmakla beraber, aynı zamanda iç pazardaki toptan ve perakende ticareti kolaylaştıran, ürüne itibar kazandıran bir özellik de taşıyabilmektedir.
Kazakistan’da uygulanan standartlarla ilgili bilgi KAZMEMST internet sitesinden http://www.memst.kz (Kazakça/İngilizce) ve bu
kurumla irtibata geçilerek temin edilebilir. Ülkede Türk Standartları Enstitüsü’nün (TSE) bir temsilciliği faaliyet göstermekte olup, standartlar hakkında buradan bilgi temin edilmesi de mümkündür. GOST-K belgesiyle ilgili olarak Kazakistan Ticaret Müşavirliğimizden de bilgi alınabilir. GOST-K Kalite Sertifikası çeşitleri aşağıdaki gibidir: Tek Seferlik (Parti Bazında) Sertifika:
Bu sertifika tipinde Kazakistan’dan ithalatçı bir firma ile satış sözleşmesi yapılması gerekmektedir. Sertifika üzerinde üretim yeri, ithalatçı firma, ana sözleşme tarih ve numarası bilgileri ve ürünün G.T.İ.P. numaraları yer almaktadır. Bu sertifikaların kullanımı
yalnız tek bir ithalatçı firma için ve bir kereye mahsustur. 1 Yıllık Seri Üretim Sertifikası: Sadece numune ve dokümanların
incelenmesi sonucu, uzman ziyareti yapılmadan 1 yıllık süre için verilen sertifikalardır. Bu sertifikaların 1 yıl sonra güncellenmesi
gerekmektedir.
3 Yıllık Seri Üretim Sertifikası:
Uzman ziyareti yapılarak 3 senelik seri üretim için verilen sertifikalardır. Bu sertifikalar alındıktan sonra 3 yıl boyunca bütün gümrük işlemleri ve ürün satışları için geçerlidir. 3 Yıllık GOST-K Kalite Sertifikası için her yıl, yıllık inceleme yapılması gerekmektedir.
Akredite edilmiş kurum ve kuruluşlardan alınacak kalite, çevre belgeleri (ISO 9000, ISO 14000), insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir diğer işaretler ile tarım ürünlerine ilişkin laboratuar analizleri ve belgelendirme işlemleriyle ilgili harcamalar
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (97/5) kapsamında, %50 oranında ve belgelendirme veya analiz başına en fazla 25.000 (yirmibeşbin) ABD Dolarına kadar Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan karşılanmaktadır. Detaylı bilgi için Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Genel Mevzuat ve Bilgi Danışma Servisi ile irtibata geçebilirsiniz (www.oaib.gov.tr).
Kaynaklar:
Ticaret Müşavirlikleri Web Sayfaları
www.musavirlikler.gov.tr
www.sercons.com.tr
www.kascert.com
