COVID-19 SALGINI SONRASINDA PEK ÇOK İŞ YERİ KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YARARLANIP YARARLANAMAYACAĞINI ÖĞRENMEYE BAŞLADI. “KISA ÇALIŞMA NEDİR? ŞARTLARI NELERDİR? KİMLER YARARLANABİLİR? ÖDEMELER NASIL GERÇEKLEŞİYOR?” GİBİ ONLARCA MERAK EDİLEN SORUNUN YANITLARINI EN KISA VE YALIN HALİYLE DERLEDİK.

KISA ÇALIŞMA NEDİR?

İş yerindeki çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması veya durdurulması hallerinde, üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.

KISA ÇALIŞMANIN AMACI NEDİR?


Kısa çalışma uygulamasının temel amacı istihdamın korunmasıdır. Kısa çalışma ile çalışılmayan sürelerde işçilere gelir desteği sağlanır. Aynı zamanda istihdam korunarak, deneyimli personellerin işten çıkarılmasının önüne geçilir.

KISA ÇALIŞMADAN NE KADAR SÜREYLE YARARLANILABİLİR?

Kısa çalışmanın azami uygulanma süresi üç aydır.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE HANGİ İŞVERENLER MÜRACAAT EDEBİLİR?


Covid-19 salgını sebebiyle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oranında azaltan veya süreklilik koşulu aranmaksızın iş yerinde faaliyetini tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durduran işverenler, kısa çalışma başvurusu yapılabilir.

KISA ÇALIŞMADAN YARARLANABİLMEK İÇİN FAALİYET NE KADAR AZALTILMALIDIR?

İş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması gereklidir.

HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİNİN 1/3 ORANINDA AZALTILMASI NE DEMEKTİR?

Haftalık çalışma süresinin en az 1/3 oranında azalması, altı iş günü çalışmanın yapıldığı bir iş yerinde dört gün ve daha az çalışma yapıldığı durumu ifade eder.

İŞ YERİNDE FAALİYET TAMAMEN DURDU İSE KAÇ KİŞİ İÇİN KISA ÇALIŞMADAN YARARLANILABİLİR?


Kısa çalışma talebinin uygun bulunması hâlinde, kısa çalışmaya tabi tutulan işçilerden kısa çalışma başlama tarihinden önceki 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yılda 450 gün süreyle prim ödemiş olanlar ödenekten yararlandırılır.

DAHA ÖNCE EKONOMİK SEBEPLERLE KISA ÇALIŞMADAN YARARLANAN BİR İŞ YERİ, COVID-19 SALGINI NEDENİYLE DE KISA ÇALIŞMADAN YARARLANABİLİR Mİ?

Daha önce farklı bir gerekçeyle kısa çalışmadan yararlanan iş yerleri de Covid-19 salgınında kısa çalışmadan yararlanabilir.

İŞ YERİNİN KISA ÇALIŞMA YAPMASI İÇİN ASGARİ ÇALIŞAN SAYISI ŞARTI VAR MI?

Kısa çalışma uygulamasından yararlanmak için asgari çalışan sayısı şartı bulunmuyor.

SGK VE MALİYE BORCU OLAN BİR İŞVEREN, KISA ÇALIŞMA BAŞVURUSUNDA BULUNABİLİR Mİ?


Evet, SGK ve Maliye borcu kısa çalışma başvurusunu engellemiyor.

KISA ÇALIŞMA BAŞVURUSU NEREYE VE NASIL YAPILIR?

İşverenler; gerekli belgeleri bağlı bulundukları İŞKUR biriminin e-posta adresine göndermek suretiyle başvuru yapabilir. Elektronik posta adreslerine https://www.iskur.gov.tr/ isveren/kisa-calisma- odenegi/basvuru-icin- gerekli-belgeler-ve-il- iletisim-adresleri/ internet adresinden ulaşabilirsiniz. Ayrıca evrakların fiziki ortamda teslimine gerek yok.

KISA ÇALIŞMAYA BAŞVURMAK İÇİN İŞ YERLERİ HANGİ EVRAKLARI GÖNDERMELİ?

• Kısa çalışma talep formu

• Kısa çalışma uygulanacak işçi listesi

• Çalışma süresinin azaltıldığını veya faaliyetin kısmen/ tamamen durdurulduğunu ortaya koyan belgeler (Örneğin ücret bordroları, puantaj kayıtları, üretimin/ hizmetin ve/veya ihracatın azaldığına, siparişlerin ve/ veya sözleşmelerin iptal edildiğine dair belgeler)

• Resmi makamlar tarafından faaliyeti durdurulan iş yerleri kapsamında olduğuna dair diğer belgeler

İŞ YERİNİN BİRDEN FAZLA ŞUBESİ OLMASI HALİNDE NASIL BAŞVURU YAPMALI?

Birden fazla şubesi olan iş yerleri her bir şubesi için ayrı ayrı başvuru yapmak zorunda. Başvuruların, şubelerin bulunduğu yerdeki İŞKUR birimlerinin e-posta adreslerine yapılması gerekiyor.

BAŞVURU YAPTIKTAN SONRA SÜREÇ NASIL İLERLİYOR?


İŞKUR’a teslim edilen belgeler İŞKUR birimleri tarafından uygunluk tespiti yapılabilmesi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Grup Başkanlıklarına gönderiliyor. Bu çerçevede, iş müfettişlerince yapılacak uygunluk tespiti sonucu işverene başvurunun yapıldığı aynı yöntemle İŞKUR tarafından işverenin başvuru yaptığı e-posta adresine bildirim yapılıyor.

İŞKUR’A VERİLEN KISA ÇALIŞMA YAPACAK İŞÇİ LİSTESİNDE DEĞİŞİKLİK (AZALTMA, ARTTIRMA VEYA İSİM DEĞİŞTİRME) YAPMAK MÜMKÜN MÜ?

İş müfettişlerince uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra yeni işçi ve/veya çalışılmayan sürenin arttırılması için talepte bulunabilirsiniz fakat bu durum yeni bir başvuru olarak değerlendiriliyor. Ancak, çalışılmayan sürenin azaltılması veya iş yerinin tekrar faaliyete başlama durumlarının İŞKUR’a hızlı bir şekilde bildirimi yeterli.

İŞ MÜFETTİŞİNİN YAPACAĞI UYGUNLUK TESPİTİ NEDİR?


İşverenin, kısa çalışma talebinin uygunluğuna ilişkin iş müfettişleri tarafından yapılan inceleme faaliyetleridir. Örneğin Covid-19 salgınından olumsuz etkilenildiğine ilişkin durumun tespiti anlamını taşıyor.

HER İŞÇİ KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALACAK MI?

İşçilerin ödenekten yararlanabilmesi için;

• İşverenin kısa çalışma talebinin uygun bulunması,

• İşçinin kısa çalışmaya tabi tutulması,

• Kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 60 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yılda en az 450 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekiyor.

SON 60 GÜN KOŞULUNUN DEĞERLENDİRİLMESİNDE, EKSİK PRİM GÜN BİLDİRİMLERİ KESİNTİYE SEBEP OLUR MU?

Hizmet akdinin feshinden önceki son 60 günde hizmet akdinin devam etmiş olması yeterli. Eksik gün bildirilmiş olsa bile hizmet akdi bulunması halinde kısa çalışmadan faydalanılabilir.

İŞÇİLERİN ALACAĞI ÖDENEK TUTARI NEDİR?

Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemez. Bu kapsamda, işçilerin çalışmadıkları günler için ödeme yapılacak olup, tamamen faaliyetin durdurulması halinde 1.752,40 TL ile 4.380,99 TL aralığında kısa çalışma ödeneği ödenebiliyor.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ İŞVERENE Mİ YOKSA ÇALIŞANLARA MI ÖDENİYOR?

Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ödeniyor.

KRONİK HASTA VE 65 YAŞ ÜSTÜ OLAN KİŞİLER KISA ÇALIŞMADAN YARARLANABİLİR Mİ?

İş yerinde kısa çalışma uygulanabilmesi için gerekli şartları taşıyan iş yerlerindeki diğer işçiler gibi kronik hasta ve 65 yaş üstü olan kişiler de kısa çalışmadan yararlanabilir.

KISA ÇALIŞMA TALEBİ UYGUN BULUNAN BİR İŞ YERİNDE İŞÇİLER NE ZAMAN ÖDENEK ALIR?

Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ve aylık olarak ödeniyor.

KISA ÇALIŞMADAN YARARLANDIKTAN SONRA DEVLETE BİR BORÇ OLACAK MI?

İstihdamı koruma amaçlı olan bu uygulamadan yararla- nanların devlete herhangi bir borcu olmayacak.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI SÜRESİNCE ÇALIŞILMAYAN GÜNLER İÇİN PRİMLER SGK’YA NASIL BİLDİRİLECEK?


Kısa çalışma ödeneği ödenen dönemde, prim yatırılan günler için ödeme yapılma imkânı bulunmuyor. Kısa çalışma uygulanan işçiler adına çalışılmayan günler için SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesinin “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirilmesi gerekiyor.

KISA ÇALIŞMA, HAK EDİLEN İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN MAHSUP EDİLİR Mİ?

Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler işsizlik ödeneği süresinden düşülüyor. Ancak, mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALIRKEN SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANILABİLİR Mİ?

Kısa çalışma uygulaması süresince işçilerin çalışmadıkları günler için Genel Sağlık Sigortası primleri İŞKUR tarafından SGK’ya bildiriliyor. Dolayısıyla ilgililer ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASININ ERKEN SONA ERMESİ VEYA İŞÇİNİN İŞTEN AYRILMASI DURUMUNDA NE YAPILMALI?


Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâhaltına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda, geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği kesilir. İşveren, ilan ettiği süreden önce normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu İŞKUR’a, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bildirimde belirtilen tarih itibarıyla kısa çalışma sona erer.