TÜRKONFED VE PAYNET’İN 11 İLDE 1.000 KOBİ İLE GÖRÜŞEREK YAPTIĞI “KOBİ’LERİN DİJİTAL VE FİNANSAL KARNESİ” ARAŞTIRMASININ, “FİNANSAL OKURYAZARLIK VE OLGUNLUK GÖSTERGELERİ” BAŞLIKLI İKİNCİ FAZI YAYIMLANDI. RAPORA GÖRE, KOBİ’LER ÖNÜMÜZDEKİ ÜÇ YIL İÇİNDE EN FAZLA ÜRETİME VE ÜRÜN GELİŞTİRMEYE YÖNELİK YATIRIM GERÇEKLEŞTİRMEYİ HEDEFLİYOR. İŞLETMELER BU SÜREÇTE KAMU KURULUŞLARINDAN DESTEK PLANLARININ OLUŞTURULMASI, TEŞVİKLERİN ARTIRILMASI VE DEVLET DESTEKLİ KREDİLERİN VERİLMESİNİ BEKLERKEN, FİNANS KURULUŞLARINDAN İSE UYGUN KREDİ KOŞULLARI TALEP EDİYOR.
Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) ile Paynet’in, KOBİ’lerin dijital, finansal, teknolojik altyapıları ve gelişim seviyeleri ile gelecek beklentilerini tespit etmek üzere gerçekleştirdiği “KOBİ’lerin Dijital ve Finansal Karnesi” araştırmasının ikinci fazı yayımlandı. “Finansal Okuryazarlık ve Olgunluk Göstergeleri” başlıklı bölümde, KOBİ’lerin finansal çözüm tercihleri, finansal yönetim ve finansal olgunluk seviyelerine ilişkin sonuçlar paylaşıldı.
KOBİ’LER YATIRIMA DEĞİL, AYAKTA KALMAYA ODAKLANIYOR
Ekonominin en kırılgan yapı taşı olan KOBİ’lerin, salgın döneminin ağır şartlarına rağmen üretim ve yatırıma devam etmeyi hedeflediğini belirten TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, araştırmanın ikinci fazının, işletmelerin finansmana erişim sıkıntılarının artarak devam ettiğini bir kez daha ortaya koyduğunu söylüyor. Turan, “Her türlü belirsizlik, afet ve salgın gibi krizler öncelikle ekonominin lokomotifi olan KOBİ’leri etkiliyor. İşletmelerin önceliklerini değiştiren, üretim, yatırım ve istihdam kapasitelerini yeniden gözden geçirmelerini sağlayan en önemli etkeni, kriz dönemlerinde finansman konusunda yaşanan sıkıntılar oluşturuyor. Araştırmamız, KOBİ’lerin geçmiş ve gelecek üç yıl içinde yatırımlardan çok sigorta, ödeme planı, nakit akışının sürekliliğini önceliklendirdiğini, mevcut ekonomik koşullarda ayakta kalmaya odaklandıklarını gösteriyor. Teşvik, destek, düşük faizli kredi gibi kaynak arayışları noktasında kamu ve finans kuruluşlarıyla devletten beklentilerin de artarak devam ettiğini görüyoruz. İşletmelerin finansmana erişim ve nakit akışı sürdürülebilirliğinin sağlanması, üretim ve yatırım hedefleri ile ekonomimizin rekabetçiliğini de geliştirecektir. Özellikle finansal risk yönetimi konusunda yeterli görünmeyen KOBİ’lerin bu alanlarda eğitim, mentorluk ve danışmanlık süreçleri ile farkındalıklarının artırılması önem kazanıyor.” diyor. Paynet CEO’su Serkan Çelik ise araştırmanın ikinci fazına dair görüşlerini şöyle paylaşıyor: “Araştırmamızın ilk fazında, KOBİ’lerin yüzde 60’a yakınının salgında cirolarında yüzde 40’a varan kayıplar yaşadıklarını görmüştük. İkinci faz çalışmamızda da KOBİ’lerin devam eden salgın koşulları altında finansal olarak bir sürdürülebilirlik mücadelesi verdiklerine tanık oluyoruz. KOBİ’ler finansal kurumlardan uygun kredi koşulları talep ederken, kamudan da destek planlarının oluşturulmasını bekliyor. Kamudan beklentilerin kredi ve destek taleplerine yönelik olması ise KOBİ’lerin kronikleşen finansmana erişim sorununa işaret ediyor. KOBİ’lerin 2017-2020 yılları arasında yaptıkları yatırımların çok arka planda kalması da büyümeden çok mevcudu korumaya odaklandıklarını gösteriyor. Önümüzdeki dönemde farklı finansal çözümleri Paynet ekosistemine dâhil ederek, KOBİ’lerin tüm finansal çözümlere tek bir portal üzerinden ulaşmalarını sağlayacağız. Yeni ürün ve çözümlerimizle bir yandan KOBİ’lerin verimliliklerini artırırken, bir yandan da büyümelerine destek olmayı hedefliyoruz.”
YATIRIM ÖNCELİKLERİ ÖNÜMÜZDEKİ ÜÇ YILDA DA DEĞİŞMEYECEK
KOBİ’lerin Dijital ve Finansal Karnesi araştırmasına göre, 2017-2020 yılları arasında sırasıyla üretim (yüzde 44,1), ürün geliştirme (yüzde 43), insan kaynağı (yüzde 35,9), dijital/teknolojik (yüzde 32,4) ve tesis yatırımı (yüzde 30,7) gerçekleştiren KOBİ’ler, önümüzdeki üç yıllık dönemde de bir miktar düşüş görülmekle birlikte aynı alanlara yatırım yapmayı hedefliyor. Araştırmaya göre bu durum, KOBİ’lerin yetkinliklerini artırmaktan çok mevcut durumu korumaya yönelik önceliklendirme yaptığını ortaya koyuyor.
İŞLETMELERİN HEM KAMU HEM DE FİNANS KURULUŞLARINDAN BEKLENTİLERİ VAR
Araştırma, firmaların finansal çözüm alternatiflerine yönelik kamu kuruluşlarından, bankalardan ve ödeme kuruluşlarından birtakım talep ve beklentileri olduğunu da gösteriyor. Buna göre, işletmelerin yüzde 11’i kamu kuruluşlarından destek planlarının oluşturulması, yüzde 6,7’si teşviklerin artırılması ve yüzde 6,2’si devlet destekli kredilerin verilmesini bekliyor. Bankalardan beklentilerde ilk iki sırayı yüzde 18,1 ile uygun kredi koşulları, yüzde 10 ile düşük faiz alırken, ödeme kuruluşlarından ve fintechlerden uygun kredi koşullarının sağlanması (yüzde 6,3) ve düşük komisyon verilmesi (yüzde 3,1) talep ediliyor.
FİNANSAL KONULARDA EN FAZLA ÖNEM SİGORTAYA VERİLİYOR
KOBİ’lerin 2017-2020 yılları arasında en fazla önem verdikleri finansal konular yüzde 60,2 ile sigorta, yüzde 57,9 ile ödeme planı oluşturma, yüzde 57,5 nakit yönetimi ve sürekliliği sağlama olurken, yatırımlar yüzde 56,2 ile dördüncü sırada yer alıyor. Gelecek üç yıl için sigortanın ilk sıradaki yerini koruyacağı, yatırım hedefinin yüzde 51,2 seviyesine düşeceğinin saptandığı araştırmaya göre, sigorta, yatırım ve emeklilik planı gibi şirketlerin faaliyetlerinin devamlılığında önceliklendirdikleri alanlarda önem-bilgi arasındaki açıklığın birbirine çok yakın olması da dikkat çekiyor. Araştırma, daha kompleks ve stratejik görünen ödeme planı, finansal risk yönetimi ve nakit yönetimi konularında mesafenin açıldığının altını çiziyor.
ÖDEME VE TAHSİLATLARDA ÖNCELİK GELENEKSEL YÖNTEMLERDE
Araştırmaya göre KOBİ’ler, tahsilat ve ödeme alma için ağırlıklı olarak hesaba ödeme gibi geleneksel yöntemleri tercih ediyor. Firmaların yüzde 81,3’ü ödeme alma, yüzde 79,5’i ise ödeme yapma için hesaba ödeme yöntemini kullanıyor. Ödeme alma yollarında fiziki POS (yüzde 64,4), ödeme yapma yollarında ise ticari kart ikinci sırada bulunurken, bunları yüzde 41,8 ile çek/ senet tahsilatları, yüzde 32 ile Sanal POS izliyor. Doğrudan Borçlandırma Sistemi de yüzde 19,2 ile tahsilat/ödeme alma yollarında önemli bir araç olarak kullanılıyor.
KOBİ’LER FİNANSAL OLGUNLUKTA KENDİLERİNİ YETERLİ GÖRMÜYOR
TÜRKONFED ve Paynet’in araştırması ile KOBİ’lerin finansal olgunluk düzeyleri de ölçüldü. KOBİ’lerin yalnızca yüzde 20,4’ü finansal olgunluk düzeylerini üst olarak tanımlarken, yüzde 60,9’u orta, yüzde 18,7’si ise alt olduğunu belirtmiş. KOBİ’lerde finansal olgunluk düzeyinin bir belirleyicisi olan insan kaynağı altyapısının da yetersiz olduğunun gözlendiği araştırmada, katılımcı şirketlerin 47,8’inin yalnızca bir finans personeli bulundurması dikkat çekiyor. Beş ve üzeri finans personeli çalışanı bulunan KOBİ’lerin oranı ise yüzde 10,8. Diğer yandan, finansal olgunluk düzeyinin dağılımı sektörlere göre de değişiyor. Sanayi sektöründe üst düzey olgunluğa sahip olanların oranı alt düzey olgunluğa sahip olanlardan daha fazlayken, hizmetlerde ise tam tersi bir tablo ortaya çıkıyor. Araştırmanın ilk fazında da KOBİ’lerin dijital olgunluk düzeyleriyle finansal olgunlukları arasındaki pozitif ilişki ortaya konulmuştu. Buna göre, finansal olgunluk düzeyi üst grupta yer alan şirketlerin yüzde 47,5’inin dijital olgunluğu da üst seviyede yer alırken, finansal olgunluğu alt kategoride olup dijital olgunluğu üst seviyede olan şirketlerin oranı yalnızca yüzde 3,2 düzeyinde.
3 MİLYON TL’NİN ÜZERİNDE OLAN İŞLETMELERLE GÖRÜŞÜLDÜ
2020 yılının son çeyreğinde 1.000 KOBİ’nin katılımıyla gerçekleştirilen araştırma, İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Gaziantep, Samsun, Adana, Tekirdağ, Erzurum, Kayseri ve Malatya olmak üzere 11 şehirde yapıldı. Saha çalışmasının yanı sıra yüz yüze görüşme tekniği, çevrim içi anket ve telefon görüşmeleriyle desteklenen araştırma kapsamında, işletme sahipleri ya da C seviye yöneticiler (CEO ve CFO) ile görüşüldü. 10 ve altı çalışanı olan ve cirosu 3 milyon TL’nin altında kalan mikro işletmelerin dâhil edilmediği araştırmaya katılan firmaların faaliyet gösterdiği ana sektörler hizmet ve sanayi olurken, alt sektörlerde ise ilk üç sırayı perakende veya toptan ticaret, imalat, konaklama ve yiyecek hizmetleri aldı. Raporun tam metnine, sayfada göreceğiniz karekodu mobil telefonunuz ya da tabletinize okutarak ulaşabilirsiniz.