TÜRK İŞ DÜNYASININ AR-GE PERFORMANSINI TÜRKÇE VE İNGİLİZCE OLARAK HAZIRLANAN BİR RAPOR YAYINI İLE DUYURAN TÜRKİYE AR-GE 250 ARAŞTIRMASI, TÜRKİYE’NİN 2022 YILI AR-GE PERFORMANSINI TÜM DÜNYAYA SERGİLİYOR. ÇALIŞMANIN ORTAYA KOYDUĞU SONUÇLARA GÖRE, AR-GE YATIRIMLARININ VE ÇALIŞMALARININ HIZ KESMEDİĞİ TÜRK İŞ DÜNYASI 2022 YILINDA EKONOMİK ÇALKANTILARA RAĞMEN AR-GE HARCAMALARINI İKİ KATINA ÇIKARMIŞ DURUMDA.

Ekonomi ve İş Dünyası Portalı Turkishtime, bu yıl 10’uncusunu gerçekleştirdiği “Türkiye Ar-Ge 250 Araştırması” ile Türkiye’nin katma değerine ayna tutarken, araştırmada yer alan 500 firma Ar-Ge harcamasını bir önceki yıla göre iki kat artırarak 52 milyar 958 milyon TL’ye çıkardı. Son yıllarda Türkiye’de önemli bir ivme kazanan Ar-Ge çalışmalarını ve bu alandaki gelişmeleri takip etmek için Ekonomi ve İş Dünyası Portalı Turkishtime’ın 2013 yılında başlattığı Türkiye Ar-Ge 250 Araştırması önemli bir veri kaynağı sunmaya devam ediyor. MAİB’in de desteklediği araştırmaya katılan şirketler, Ar-Ge harcamaları, Ar-Ge personel sayısı, Ar-Ge merkezleri, patent, faydalı model, tasarım ve marka tescil gibi konularda bilgi veriyorlar ve bu bilgiler, Türkiye’nin Ar-Ge alanındaki gelişimini ve rekabet gücünü değerlendirmek için önemli bir gösterge niteliği taşıyor. Araştırma, Türkiye’deki Ar-Ge çalışmalarının görünürlüğünü artırmaya da katkı sağlarken, araştırmaya katılan şirketler, Ar-Ge performanslarını tüm Türkiye’ye ve dünyaya duyurma fırsatı buluyor. Bu da Ar-Ge alanındaki farkındalığın artmasına ve Ar-Ge’ye yönelik yatırımların teşvik edilmesine yardımcı oluyor. Türkiye Ar-Ge 250 araştırması, firmaların performansını dünyaya da anlatacak etkin bir referans kaynağı olması için Türkçe ve İngilizce rapor yayını olarak hazırlanarak dünyanın fikir liderleri ve uluslararası basın ile paylaşılıyor. Bugüne kadar binlerce firmanın dâhil olduğu araştırma, 10’uncu yılına girerken “Türkiye’de ArGe hafızasını yaratmak” vizyonunun gerçekleştirilmesinde önemli adımlardan biri olarak görülüyor. 

ARAŞTIRMA, DÜNYAYA TÜRKİYE’NİN AR-GE YOLCULUĞUNU BELGELİYOR

 Türkiye Ar-Ge 250 Araştırması, her yıl olduğu gibi bu döneminde de bir önceki yılın Türkiye ihracat sıralamasındaki ilk 500 firma, Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’nda Ar-Ge datalarını açıklayan firmalar ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onaylı Ar-Ge merkezi olan firmalara iletilen anketlere verilen yanıtlarla hazırlan-dı. Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan Ar-Ge yapan firmalar hakkında yapılan, doğru kaynaklara ve verilere dayalı tek araştırma olan Turkishtime Türkiye Ar-Ge 250 Araştırması, firmaların Ar-Ge performansını tüm Türkiye’ye ve dünyaya anlatacak etkin bir referans kaynağı oluşturdu. Firmaların 2022 yılında Ar-Ge harcamaları, 2023 yılı için planlanan Ar-Ge harcamaları, Ar-Ge personel sayısı, 2022 yılında Ar-Ge merkezlerinde alınan; patent sayısı, faydalı model sayısı, tasarım tescil sayısı, marka sayısı Ar-Ge 250 araştırmasının temel verilerini oluşturdu. 

AR-GE’NİN YILDIZITUSAŞ OLDU

Ar-Ge’deki toplam büyümenin ana unsurunu savunma sanayi firmaları oluşturuyor. İlk 50 firmanın 2022 yılındaki Ar-Ge yatırımları toplamının yüzde 67,3’lük bölümünü savunma sanayisi firmaları oluştururken, bu oran 2021 yılında yüzde 67,2 düzeyindeydi. Savunma sanayisi Ar-Ge yatırımlarının en önemli oranını da TUSAŞTAI, Aselsan, Roketsan, TUSAŞ-TEI ve Havelsan gibi beş büyük TSK Vakfı firması oluşturuyor. Ayrıca bu firmaların Türkiye’nin toplam Ar-Ge yatırımlarındaki payı ve ilk 50 firma Ar-Ge yatırım toplamı içindeki payı giderek artıyor. Bu pay 2018’de zaten yüksek olan yüzde 52’den 2021 ve 2022’de yüzde 61’e yükselmiş durumda. Ar-Ge’ye yapılan yatırımların önemine dikkat çeken araştırmada, 2021 yılında ikinci sırada olan savunma sanayisinin önemli oyuncularından TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş’nin 2022 yılında liderliğe yükseldiğini görüyoruz. TUSAŞ’ın Ar-Ge yatırımları 2021 yılında 4,4 milyar TL düzeyinden 2022 yılında 12,5 milyar TL düzeyine çıkmış durumda. TUSAŞ’ın Ar-Ge harcamasını üç kat artırması dikkat çekiyor. 

SAVUNMA AR-GE’SİNİ OTOMOTİV TAKİP EDİYOR

 En fazla Ar-Ge yapan ilk50 firma sektörel olarak sıralandığında, 2022 yılında savunma sanayisi firmalarının yüzde 67,3, otomotiv endüstrisinin yüzde 9,9, beyaz eşya ve elektronik firmalarının yüzde 6,5, ilaç firmalarının ise yüzde 1,8 pay aldıkları görülüyor. Ford’un 2021’deki yüzde 54’lük, 2022’de yüzde 113’lük ve Mercedes-Benz’in 2022’deki yüzde 126, MANve TürkTraktör’ün Ar-Ge’deki ciddi büyümelerini hariç tutarsak, otomotiv sektörü Ar-Ge toplamlarının 2019, 2020, 2021, 2022’de reel olarak küçüldüğü görülüyor. 2021 yılında Tofaş 552 milyon TL ile listede ilk 10’da yer alırken 2022 yılında 660 milyon TL Ar-Ge harcaması ile 12’nci sıraya gerilediğini; Mercedes Benz Türk’ün ise 2021’de 372 milyon TL 11’inci sırada yer alırken 2022 yılında 839 milyon TL ile dokuzuncu sıraya geçtiğini görüyoruz. 

KADIN İSTİHDAMI ARTIYORANCAK YETERSİZ

2022 yılında da en fazla kadın çalışan sayısına sahip firma Aselsan oldu. 1.267 kadın çalışan ile zirvede yer alan Aselsan’ı 1.051 kadın çalışanla TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay Sanayi takip ediyor. TUSAŞ’ın 2021 yılında 894 olan çalışan kadın sayısını 1.051’e çıkarmış olması da dikkat çekiyor. Kadın istihdamında üçüncü sırada ise 433 çalışan ile Logo Yazılım yer alıyor. 

PATENT BAŞVURUSUNDA TÜRKİYE’NİN BAŞARISI

 Türkiye son yıllarda patent başvurusu sayısını yüzde 100 artırmış olmasına rağmen Çin, ABD, Japonya ve Güney Kore gibi bu alanda önde olan ülkelerin gerisinde bulunuyor. Listenin ilk 50’sinde yer alan firmaların 2022 toplam patent sayısı 1.003 iken listenin en başında 153 patent sayısı ile Turkcell bulunuyor. Turkcell’i, Aselsan (101), Mercedes Benz Türk (92), Tofaş (75), Tırsan Treyler (71), Eczacıbaşı Yapı Gereçleri (49), BSH Ev Aletleri (38), TUSAŞ Türk Havacılık (34), Roketsan (22) ve Havelsan (22) takip ederek kategoride ilk 10’da yer alıyor. Türkiye Ar-Ge 250 Araştırması’nın ayrıntılı sonuçlarına burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.