Sarmaşık makine ithalat ihracat müdürü reyhan toprak, sektörle ilgili imalat anlayışında değişim başladığını belirterek, bu değişim sürecine erken giren, markalaşmış üreticilerin 'türk makinesi' imajının güçlenmesi için ciddi katkılarda...

Sarmaşık Makina Sanayi ve Ticaret AŞ. 1974 yılından bu yana ekmekçilik sanayinde kullanılan tam ve yarı otomatik ekmek üretim hatları ve hamur işleme tesisleri üretimi yaparak, gün geçtikçe modern tesislere ihtiyacı artmakta olan yerli ve yabancı ekmek üreticilerinin ihtiyacını karşılıyor. Üretim felsefelerinde 'Türk ve dünya pazarı için üretim' şeklinde bir ayrımın söz konusu olmadığını söyleyen Sarmaşık Makine İthalat İhracat Müdürü Reyhan Toprak, imal etmekte oldukları makinelerin üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan tüm dünya ülkelerine satılabildiğini söylüyor.

Toprak, dış ticaret, pazarlama ve tanıtım konusunda faaliyet göstermekte olan Sarmaşık Isı Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin uluslararası faaliyetlerini sürdürdüğünü belirtirken, diğer bir firmaları olan Sarmatek Corporation'nın Amerika'nın Boston şehrinde faaliyet gösterdiğini aktarıyor. Sarmaşık Makina'nın imal ettiği makine ve tesisler, Sarmatek markası altında ABD ve Amerika kıtasında yerini alıyor.

Bu firmaların yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri'nde faaliyet göstermekte olan Sarmaşık Bakery Systems and Trade isimli diğer firmasıyla da Orta Asya ekmek imalatçılarına hizmet veriyor.

DÜNYANIN DÖRT BİR YANINA İHRACAT

ABD, Rusya, Ukrayna, Avusturya, Romanya, Bulgaristan, Etiyopya, Nijerya, Almanya, Hollanda, Sri Lanka, Kongo, Katar, B.A.E., Irak, İran, Avustralya başta olmak üzere tüm Sarmaşık ürünleri dünyanın dört bir yanına uluslararası kalite normlarına uygun olarak ihraç ediliyor.

Ülkelerin gelişmişlik seviyesinin, o ülkenin makine sanayisinin gelişimi ile paralel olduğunu aktaran Toprak, Türkiye'deki makine sektörünün son yıllarda hızlı artış trendi gösterdiğini söylüyor. Toprak şöyle devam ediyor: "Eğitim seviyesinin yükselmesi, gelişen teknolojinin yakından takip edilmesi, haberleşme olanaklarının ve seçeneklerinin artması, siyasi ve ekonomik girişimler, sektörsel tecrübeler, müşteriler vb. faktörler sektörümüzün gelişmesinde önemli rol teşkil eder. Günümüzde piyasada var olabilmek için sadece işinizi iyi ve doğru yapıyor olmanız, gelişmeleri yakından takip ediyor olmanız yetmemektedir. Satış sonrası hizmetlerinizi doğru ve zamanında yerine getiriyor olmanız; kurumsal kimlik sahibi olmanız, teknolojik birikim ve sektörsel tecrübeye sahip olmanız varlığınızın devamı için gerekenler arasındadır. Müşteri odaklı çalışıyor olmak 'yenilikçi' olabilmeyi, Ar-Ge çalışmalarına gereken zaman, emek ve yatırımı yapmayı gerektirir. Bu gerçek ve gereklerin farkına varmış, yenilikçi yapıya sahip, Ar-Ge'si olan yerli firmalarımız AB direktişerine ve diğer teknik düzenlemelere uyumlu şekilde imalat yapmaktadırlar. Böylelikle Batı ülkelerinde ürün satış faaliyetleri göstererek Batılı markalarla rekabet etmektedirler." Bu rekabet gücünün ne kadar güçlü olduğunun tartışılabileceğini sözlerine ekleyen Toprak, "Mevcut olan bu gücün arttırılması için yurt dışı tanıtımlarını güçlendirmek, uluslararası geçerlilikleri olan yerli sertifikalandı rma çalışmalarına bir an evvel başlamak,bu rekabet gücünü kırıcı faktörleri yok etmeyi hedeflemek acil gerekler arasındadır" diye konuşuyor. Toprak, "Uluslararası piyasalarda firmaları n bireysel değil Türkiye Cumhuriyeti'nin bir temsilcisi gibi düşünmesi, hareket etmesi, davranış ve kararları bu yönde şekillendirmesinin Türkiye'nin yani 'Türk Malı' imajının uluslararası pazarlarda güçlenerek büyümesine çok önemli bir destek olacaktır" diyor.

TÜRK MAKİNESİNİN İMAJI GÜÇLENİYOR.

Sektörle ilgili imalat anlayışında da değişim başladığına değinen Toprak, bu değişim sürecine erken giren, markalaşmı ş üreticilerin 'Türk Makinesi' imajının güçlenmesinde ciddi katkılarda bulundukları nı, yurt içi ve yurt dışı pazarlarda belli bir başarıya ulaştıklarını söylüyor. “Kaliteden ödün vermeden, rakiplerimizden nasıl daha iyi olabiliriz

anlayışı içinde; cazip fiyat politikaları ile, modern teknolojilere adapte olmuş ürünlerimizi ekmek ve unlu mamul imalatçı larına sunarak pazardaki gücümüz arttırmak Sarmaşık Grub’un çalışma prensipleri arasındadır. Sarmaşık Makine İthalat İhracat Müdürü Reyhan Toprak, sektörlerin güçlenmesinde büyük önem taşıyan kaynaklardan birisinin 'müşteri' olduğunu söyleyerek, "Sektörün güçlenmesi 'müşteri'lerinin güçlenmesiyle paralel gelişme gösterir; 'Müşteri' talep eder mamul üretilir, müşteri tecrübeleri ile mamul geliştirilir, uluslararası kabul edilmiş teknolojik yeniliklerin ürüne yansıtılmasıyla mamul modernize olur" diyor.

YERLİ MÜŞTERİ İLE YABANCI MÜŞTERİ FARKLI

Yerli müşterileri ile yabancı müşterilerinin karakteristik özelliklerinin farklı olduğunu söyleyen Toprak şöyle devam ediyor: "Ülkemizde ekmek ve unlu mamul imalatında yeterli olmayan denetim ve belgelendirmelerden dolayı oluşan ruhsatsız imalatın yarattığı haksız rekabet ortamının yanı sıra; 'halk ekmek' girişimlerinden dolayı düşmüş olan üretim kapasitesi ve karlılık oranı; makine yatırım KDV oranı ile ekmek satış KDV'si oranındaki dengesizlik; 'leasing' metoduyla yapılan alışlarda yatırıma teşvik eden KDV oranındaki yasal değişiklikler; devlet teşviklerindeki prosedür detaylarının çokluğu sektörümüzü besleyen 'yerli müşteri'mizin yatırımlarında sıkıntılı bir döneme taşımıştır.

Teknolojisini güncelleştirme konusunda daralmış imkanlara sahip 'yerli müşteri'nin önemli bir oranı kalite ile ilgilenmekten uzaklaşmış, güncel ihtiyaçlarını giderecek, standart ve kaliteden uzak, düşük maliyetlerde çözümler aramaya başlamıştır. Bu sebeple 'Yerli müşteri' talebini arza çevirmiş; merdiven altı imalatını beslemiş, ikinci el sektörünü güçlendirmiş, ve düşük piyasa değerlerini oluşturmuştur. Bu piyasa değerleri ile iyi ve kaliteli makine imalatçılarının pazarda var olmalarını zora sokmuş, istihdam ve teknolojik ihtiyaçlarını gidermek için uluslararası pazarlarındaki satış ve pazarlama mesailerini arttırmaya sevk etmiştir. İsterdik ki yatırım konusu ürün seçimlerinde belirleyici faktör 'kaç para mantığı' değil, 'hangi teknik özellikler, hangi kazanç getiren fonksiyonlar kaç para mantığı' kullanılabilsin. Çabamı z bu düşünce yapısını yerli müşterilerimizde güçlendirmek yönündedir."

FİRMALARIN KENDİLERİNİ DOĞRU İFADE ETMELERİ ÖNEMLİ

Uluslararası pazarlarda 'Türk Makinesi' imajının yeterli güçte olmadığını aktaran Toprak şöyle devam ediyor: "Kabul etmek durumundayız. Bunun has sebeplerinin arasında bireysel hareketlerin, belli standartlara vakıf olmadan yapılan satışların, ikinci el trafiğinde ana üreticiler haricinde kuruluş ve bireylerin faaliyet içersine girmesi, satış sonrası desteklerdeki zayıflık vs. sayılabilir.

'Yabancı müşteri'lerimizin karakteristik özelliklerinin arasında genel anlamda Türk Malı'nı 'daha detaylı sorgulamak' yatmaktadır. Ancak bu hissiyat çalışacağı firmayı tanıdıktan sonra ve bu Şrmanın neler yapabileceğini algıladıktan sonra zayışıyor. Yani firmaların kendilerini müşterilerine doğru ifade edebilmeleri önemlilik arz etmektedir. Avrupalı fırın üreticilerinin, 'kalite' standartları na uygun imalat yapan yerli üreticilere göre belli başlı avantajları da var. Toprak bu avantajları şöyle sıralıyor: "Hammaddeye yakın olma, ticari itibar, güçlü ekonomi, devlet destekleri, ödeme kolaylıkları vb. Avrupalı üretici, bizler gibi üretiminin yüzde 50'ye varan hammaddesini ithal eden üreticilere göre hammadde ihtiyacını çok daha ucuza mal ediyor. Bizler, kaliteli olabilmek, uluslararası itibar edilen normlarda üretim yapabilmek için ithal girdi kullanmak zorunda ve hammaddeye ulaşmak için birden fazla maliyete (nakliye, gümrükleme, sigorta, döviz kuru vb.) katlanmak ve bu maliyetleri peşinen ödemek durumundayız." Toprak, pazar sorunlarının yanı sıra bir diğer problem olarak ise yetişmiş eleman bulma zorluklarını örnek gösteriyor. Eğitim birimlerinde kalitenin arttırılması gerektiğine vurgu yapan Toprak, teknik uzmanlık konusunda dönemsel sınavların yapılarak çalışanların bilgilerini güncellemelerinin sağlanması gerektiğini belirtiyor.

İNSAN FAKTÖRÜ ÖNEMLİ

Toprak, "Maliyetleri aşağı çekip satışları artırma konusunda Türk firmalarının bir avantajı var mı?" sorusunu ise şöyle yanıtlıyor: "Sektörün önde gelen firmaları Avrupa ve Amerika menşelidir. Sürekli Ar-Ge yatırımları ve kaliteli ürün imali sayesinde 'sektörün ileri gelenleri' unvanını elde etmişlerdir. Maliyetlerini 'kalite'den ödün vermeden aşağıya çekmeyi başaran bu firmalar devletlerinin de ekonomilerinde doğru politikalar uygulamaları sonucu, uluslararası pazarlarda avantajlı konuma gelmekte aynı zamanda pazarlarına hakim olmaktadırlar. Başarı ve hâkimiyetin temelinde güçlü araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin olduğu yadsınamaz. Ülkemizde AR-GE çalışmalarına gerekli kadro ve yatırımın tam anlamıyla yapılamadığını kabul etmeliyiz. Bu sadece ekonomik sebeplerden dolayı değildir. Bilim ve teknolojik yetinin geliştirilmesi ve buna bağlı olarak modernizasyonun ürüne yansıtılması disiplinli, araştırmacı, meraklı, yaratıcı, özgüvene sahip, iyi eğitimli AR-GE yi destekleyecek ve besleyecek insanlarla olabilmektedir. Bu aşamada insanı yapılandıran ve şekillendiren en önemli faktörler arası nda var olan eğitim ve bu eğitimde kullanılan sistemler önem kazanmaktadır.

TUBITAK, üniversiteler, kamu ve özel araştırma kolları, sanayici firmaların çalışmaları ARGE altyapısının temel taşlarıdır. AR-GE çalışmalarında altyapı kadar insan faktörü de çok önemlidir.

Türkiye geneli tüm makine ve aksamları sektörünün 2008-2009 yılları ilk 6 aylık dönemler ihracat rakamları karşı laştırıldığında karşımıza yüzde 27,4 gibi bir değer kaybı çıkıyor. Toprak kendi sektörlerinde bu kabın yüzde 15,1 olduğunu söylüyor ve şöyle devam diyor: "Son iki aylık (Eylül-Ekim) dönemlerine baktığımızda ise değerler birbirine yakın bir eğilim sergilerken yine de yıllık ortalama rakamlarının altına düşmüş gözükmektedir. Bu rakamları yeterli bulmuyoruz. cak olumlu bakarak bu rakamlara neden olan etkenin yaşanan küresel kriz olduğunu biliyor ve tıkanıklığı n yakın zamanda aşılacağını umut ediyoruz."

Reyhan Toprak

Sarmaşık Makine İthalat İhracat Müdürü

Ar-Ge çalışmalarında alt yapı kadar

insan faktörü de önemlidir.