MAKİNE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (MAİB) TARAFINDAN PAYLAŞILAN MAKİNE İMALAT SANAYİSİ KONSOLİDE VERİLERİNE GÖRE, YILIN ÜÇÜNCÜ ÇEYREĞİ SONUNDA TÜRKİYE’NİN SERBEST BÖLGELER DÂHİL TOPLAM MAKİNE İHRACATI YÜZDE 1,5’LİK DÜŞÜŞLE 20,7 MİLYAR DOLAR OLDU. KÜRESEL SANAYİ PMI’NIN 48,8’E GERİLEDİĞİ, İHRACAT SİPARİŞLERİNİN DÖRT AYDIR ARALIKSIZ DÜŞTÜĞÜ BİR SÜREÇTEN GEÇİLMEKTE OLDUĞUNU BELİRTEN MAİB YÖNETİM KURULU BAŞKANI KUTLU KARAVELİOĞLU, “İHRACATIMIZDAKİ GENEL TRENDİN TAM TERSİNE MAKİNEDE FİYATLARIMIZ ARTIYOR, İHRACATIMIZ EKSİLİYOR. İLK SEKİZ AYDA YÜZDE 7,6 DARALAN MAKİNE İMALATINDA KALICI HASAR ALMADAN İLERLEYEBİLMENİN YOLU İSE İHRACATIN MEVCUT SEVİYESİNİ KORURKEN SON 12 AYDA 44,5 MİLYAR DOLARA ULAŞAN MAKİNE İTHALATINI KISABİLMEKTEN GEÇİYOR.” DEDİ.

Makine imalat sanayisi konsolide verilerine göre yılın üçüncü çeyreği sonunda Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı yüzde 1,5 düşüşle 20,7 milyar dolar, son 12 aylık makine ihracatı ise yüzde 1,7 düşüşle 28 milyar dolar oldu. Aylık bazlı ihracatta yüzde 0,3’lük artış gerçekleşen eylül ayında kilogram başına ortalama ihracat birim fiyatları da yüzde 5,5 artarak 7,7 dolara ulaştı. Dokuz aylık dönemde en fazla ihracat 2’şer milyar doları aşan tutarlarıyla evsel ve endüstriyel soğutma makineleri ile içten yanmalı motor ve aksamında gerçekleşti. İhracatı en çok artan dallar ise yüzde 25 artışla türbin, jet ve hidrolik silindirler ile yüzde 19 artışla tekstil ve konfeksiyon makineleri oldu. En fazla makine ihraç edilen ülkeler arasında yüzde 6 gerilemeye rağmen Almanya ilk sıradaki yerini korurken, onu sırasıyla yüzde 17 düşüşle Rusya ve yüzde 11 artışla ABD takip etti. Ağustos ayı itibarıyla 12 aylık makine ithalatı ise binde 2 düşüşle 44,5 milyar dolara ulaştı. 

“UCUZA İHRACAT DEZENFLASYON SÜRECİNE KATKI YAPMAZ”

 Yılın başında hâkim olan, üçüncü çeyrekten itibaren küresel ekonomide hızlı toparlanma olacağına yönelik ümitlerin boşa çıktığını belirten MAİB Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu şunları söyledi: “Finansmanı çok pahalı kılan dezenflasyon çabaları sınai üretimi durgunluğa iterken, hizmet sektörleri büyümeye devam ediyor. Dünyada faiz indirimlerinin başlamış olması iyimserlik yaratırken, talep tarafında henüz bir hareketlilik gözükmüyor. Küresel sanayi PMI’nın 48,8’e gerilediği, ihracat siparişlerinin dört aydır aralıksız düştüğü bir süreçten geçilmekte olmasına rağmen dünya 2024 yılını mal ticaretinde yüzde 2,5’e yakın artışla kapatacak.” Yıl sonunda Türkiye’nin toplam ihracatının, fiyat indirimlerinin de etkisiyle artacağını öngören Karavelioğlu, “Yüksek maliyetler ve düşük kurlarla ilgili kaygıların bolca dile getirildiği bir dönemde sağlanacak bu başarıyı; kredi kullanmamak, stokları paraya tahvil etmek, borç ödemek, taahhüt kapatmak, ölçek ve personel korumak, müşteriyi veya pazarı elde tutmak ve benzeri birçok maksada bağlamak elbette mümkün olacaktır. Ne var ki, ederinin altında olduğu ihsas edilen bir kısım ihracatın, firmalar kadar ülke ekonomisine maliyetlerinin de olacağını dikkate almalıyız. Sürdürülebilir olmayacak bu durumun ithalata yöneliş, kayıpları içeriden telafi etme gayreti ve dolayısıyla enflasyonda yapışkanlık gibi riskler taşıdığını görmeliyiz.” dedi. 

“YÜKSEK KATMA DEĞER YÜKSEK MALİYET ANLAMI DA TAŞIYOR”

İç pazardaki fiyatlarını artırmadan ihracatını sürdürmeye mecbur olan makine sektörünün yüksek yerli katma değerli yapısı ve yüksek nitelikli personel istihdamı nedeniyle enflasyondan en fazla etkilenen imalat dalı olduğunun altını çizen Karavelioğlu şunları söyledi: “Türkiye’de son dört yılda yüzde 86 reel artış sağlanan makine teçhizat yatırımları, 18 çeyrek sonra ilk kez yüzde 5,6 küçüldü. Genel imalat sanayisinde kapasite kullanım oranları yeniden yüzde 80 ila yüzde 85 aralığına yükselmeden ilave yatırım ihtiyacı olmayacaktır. İhracatımızdaki genel trendin tam tersine makinede ihraç fiyatlarımız artıyor, ihracatımız eksiliyor. İlk sekiz ayda yüzde 7,6 daralan imalatımızda kalıcı hasar almadan, ölçek ve nitelikli personelimizi yitirmeden ilerleyebilmenin yolu ise ihracatın mevcut seviyesini korurken son 12 ayda 44,5 milyar dolara ulaşan makine ithalatını kısabilmekten geçiyor. Bu süreci; son dört yılda miktar olarak yüzde 72’ye ulaşan makine üretimindeki sıra dışı artışımızda bir düzeltme olarak değerlendirmek yerine, yoğun biçimde odaklandığımız verimlilik ve ikiz dönüşüm faaliyetlerimizi hızla rekabetçiliğe tahvil etmenin yollarını geliştirmeliyiz.” 

“ALMANYA MAKİNE ALIMLARINA YÜZDE 10 DESTEK VERECEK”

Türk makine sanayisi için en büyük ihracat pazarı AB’deki verilerin de yurt içi göstergeler kadar önemli olduğunu ifade eden Karavelioğlu şunları belirtti: “Çin ve ABD karşısındaki rekabetçiliğini hızla kaybettiğini en yetkili ağızlardan deklare eder hale gelen AB’nin karbonsuzlaşma, döngüsellik ve sürdürülebilir ekonomi gibi alanlarda geri adım atma ihtimali kalmadı. Aksine, aşınan rekabetçiliğini yeni sertifikasyon ve gümrük duvarlarıyla korurken, dış rekabetçilik için özel fonlar ihdas etmeleri gündemde. Diğer tarafta AB’nin 2024 ikinci çeyrek rakamları değerlendirildiğinde, Almanya dışındaki ülkelerde bir daralma olmadığını görüyoruz. Fakat ardı ardına beş çeyrektir brüt yatırımların azaldığı bu ülkedeki daralma, ekipman, makine ve inşaat sektörlerini derinden etkiliyor. Alman makine sektörü bu yılı siparişlerinde yüzde 11, üretiminde yüzde 8, ithalatında yüzde 12 ve ihracatında yüzde 7 düşüşle kapatacak. AB ekonomisinin lokomotif ülkesindeki bu sıkıntılı performans, Rusya ve İsrail’deki kayıplarımızla birleşerek ihracatımız üzerinde ciddi baskı yaratıyor.” Karavelioğlu, Almanya için hinterlant vasfındaki Polonya’da bir büyüme göze çarptığına ve Türkiye’nin karşılayabileceği talebin son dönemde bu bölgeye kaydığına dikkat çekerek, “Alman hükümeti makine yatırımlarına doğrudan yüzde 10 destek vereceğini açıkladı. Başta gıda, ambalaj ve inşaat makineleri olmak üzere tüm alt sektörlerimiz için büyük potansiyel barındıran Almanya pazarındaki payımızı koruma gayretlerimiz artarak sürüyor. Almanya’nın önemli işletmelerinin satın almacılarını, 3-4 Aralık tarihinde İstanbul’da ağırlayacağız. Türkiye’ye ilginin yeniden arttığının bir ispatı olacak bu etkinliğe dâhil olmak isteyen tüm ihracatçılarımızı bmematchmaking. com portalına üye olmaya ve satın almacılarla buluşmaya davet ediyoruz.”