Makine ihracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve POMSAD Önceki Başkanı Kutlu Karavelioğlu 2023 yılı için 100 milyar dolar makine ihracat hedefine en önemli desteklerden birinin pompa vana sektöründen geleceğini söyleyerek sektörün 2023 yılı ihracat hedefleri ve Türkiye pompa vana sektörünün gelişimi ve gelecek projeksiyonu üzerine bir röportaj gerçekleştirdik.
Kutlu Karavelioğlu ile İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenen PAWEX Fuarı’nda 2023 yılı ihracat hedefleri ve Türkiye pompa vana sektörünün gelişimi ve gelecek projeksiyonu üzerine bir röportaj gerçekleştirdik. Karavelioğlu, 2023 yılı için 100 milyar dolar olan makine ihr acat hedefinden pompa vana sektörünün 6 milyar dolar pay alacağını; ancak bu değere ulaşmak için teknolojik pompa vana sistemlerinin üretilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Öncelikle pompa vana sektörü için bir ilk olan PAWEX Fuarı hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
PAWEX, bugün hayata ilk adımlarını attı. Her organizmanın serpilip büyümesi, her organizasyonun gelişip kurumsallaşması meşakkatli bir süreç gerektirir. Dilerim sektörümüz de, bu organizasyon ile diğer bazı makine alt sektörleri gibi kendi fuarına kavuşur. Çünkü makine imalat sektörü, bir ülkenin gelişmişliği ve endüstrinin rekabetçiliği için vazgeçilmezdir. En büyük ekonomilerin, en büyük makine imalatçısı ve ihracatçısı ülkelerde olduğunu; bunların toplam ihracatları içinden makine sektörünün yüzde 20 civarında paya sahip olduğunu biliyoruz. Pompa vana sektörü de makine imalat sanayisinin önemli bir alt dalı olarak sadece kendine özel bir fuara sahip olmalıydı ve PAWEX ile bu sağlandı.
Hem POMSAD Önceki Başkanı, hem de Makine ihracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak 2023 yılı için belirlenen 100 milyar dolar makine ihracatı hedefini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle dünya makine sektörünün büyüklüğüne bakmamız gerekiyor. Dünya ihracatı toplam 15 trilyon dolardır. Bu rakamın en büyük kalemi inişleri çıkışlarıyla dünyayı allak bullak eden, spekülasyonuna açık petroldür. Kimi yıllarda 2 trilyon dolar, kimi yıllarda ise 1,5 trilyon dolar seviyelerinde ihracat hacmine sahiptir. Petrolün ardından dünyanın ikinci büyük ihracat kalemi mütevazi, istikralı, en geniş tabana oturan, istihdamı en yüksek sektör makinedir. 1,9 trilyon dolar ihracat rakamı ile makine sektörü hem petrol kadar büyük bir değere sahip, hem de petrol üretiminden çok daha stratejik ve de teknolojiktir. Pompa ve vanaları da içine alan makine sektörü aynı zamanda uçsuz bucaksız bir pazara sahiptir. Dünyadaki gelişmiş ülkeler baktığımızda, küresel kriz öncesinde yani 2003-2008 yılları arasında makine ihracatı ile büyüdüklerini görürüz. Bu yıllar arasında Çin 130 milyar dolarla makine ihracatını 3,2’ye, Almanya 120 milyar dolarla 2’ye, ABD 43 milyar dolarla 1,6’ya, Japonya 90 milyar dolarla 1,6’ya ve İtalya 60 milyar dolarla 1,9’a katladı. Türkiye 10 milyar dolar makine ihracatı, 22 milyar dolar ithalatı ile bu ülkelerin hepsinden daha hızlı ilerledi. 2008’de birinciliğe yerleşen Çin’den daha hızlı olarak tam 3,5 kat ihracatını arttırdı. Yani makine sektörümüzün beş yıllık ortalama artışı yüzde 29 düzeyinde oldu. Bu artış devam ettiği takdirde 100 milyar dolar makine ihracat hedefi fevkalade mantıklıdır.
Türkiye 2023 yılında 6 milyar dolar pompa ve vana ihracat edebilir mi?
Bugün bütün büyük makine imalatçılarının büyük pompa ve vana imalatçıları olduğu biliniyor. Çin’in pompa vana ihracatı toplam makine ihracatı içinde yüzde 4,4 pay alırken bu oran Almanya’da yüzde 8,5 ve ABD’de yüzde 8 düzeyindedir. Türkiye ise pompa vana sektörü de toplam makine ihracatı içinde yüzde 6 civarında pay almaktadır. Bu oran gelecek yıllarda katma değeri ve birim fiyatı yüksek, daha teknolojik üretimlere dönüşerek gelişecektir. 100 milyar ihracat hedefinden pompa vana sektörü günümüzdeki yüzde 6’lık payını aldığında zaten 6 milyar dolar ihracata ulaşacaktır. Pompa ve vana sektörünün dünya üzerindeki pazar büyüklüğü 60 milyar dolar düzeyinde. Pazarın yıllık büyüme hızı ise yüzde 2 oranında. Yani 2023 yılında pazar büyüklüğü 76 milyar dolar olacak. Bizler bu küresel pazarın yaklaşık yüzde 60’ına daha el atmadık bile. Bu toplam değerden Türkiye’nin yüzde 7’i pay alması durumunda ihracatımızın 6 milyar dolara ulaşması zor değil. Bugün ki rakamlar ihracat hedefine ulaşabileceğimizi gösteriyor. 2006’da 340 milyon dolar olan ihracatımızı; krize rağmen 2010 yılında 600 milyon dolara yükselttik. Dört yılda ortalama yıllık yüzde 16 ihracat artışı sağladık. 2009- 2010 döneminde ise bu artış yüz de 30’dur. Doğru pazarlara, sektörlere ve ürün çeşitlerine yönelirsek bu rakamlar daha da yukarılara çıkacaktır. Türk pompa ve vanasının imajını güçlendirmek, en önemli görevimiz olmalıdır. Çünkü rakiplerimizden kalite yönünden hiçbir farkımız yok. Sadece imaj konusunda sıkıntılarımız var. Onlar bizimle aynı kalitedeki malı iki katımız fiyata rahatlıkla satabiliyorlar. Bunu aşabilirsek sektör ihracatımızı bir anda iki katına çıkarabiliriz. Ayrıca küresel pazarın iç pazarın tam 100 katı olduğunu da unutmamalıyız .
Kullanıcı sektörler ve ürünler bazında artı ve eksilerimiz nelerdir?
Kullanıcı sektörler göre baktığımız da gelişime çok açık bir manzara ile karşılaşıyoruz. Proses, kimya, rafinasyon, kağıt, gıda gibi sektörlerde yeterince imalatçımız olmadığını görüyoruz. Oysaki 60 milyar dolarlık pazarın 1/3’ü bu sektörlerden oluşmaktadır. Aynı şekilde doğrusal ve döner deplasmanlı pompalarda santrifüj pompalarda olduğu kadar güçlü değiliz. Bu pazarda 8 milyar dolar gibi büyük bir po tansiyeli içinde barındırıyor. Kontrol, basınç düşürücü ve emniyet vanalarda, küresel vanalarda diğerleri kadar güçlü değiliz. Bunlar da 15 milyar dolarlık bir pazar büyüklüğüne sahip. Bu demek oluyor ki, ürün çeşitlerine göre de pazarın 1/3’ünde yapılacak çok şey var. Örneğin; sadece aktuatör pazarı dahi 13 milyar gibi müthiş bir po tansiyel vaad ediyor. Ülkemiz pompa vana imalatı ve ihracatı 2023 yılı hedefine emin adımlarla yürümektedir. Teknolojik ve hafif ürünlerimizi hak ettiği değere satabildiğimiz takdirde sektör ihracatımızın 6 milyar dolara ulaşması ve üzerine çıkması sadece kaçınılmaz bir sonuç olacaktır.
