Komur santrallerine hammadde taşıyan konveyorlerden tırlara nihai urunleri yukleyen forkliftlere, gemilere konteynırları yukleyen vinclere ve gunluk yaşantımızda cokca kullandığımız insan taşımaya yonelik asansorler ve yuruyen...
Yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri tarım, sanayi ve hizmet sektörleri dâhil olmak üzere tüm iktisadi alanlarda kullanılıyor. Sektör ürünleri, özellikle imalat sanayisinde gerek üretim sürecinde gerek nihai ürünlerin son kullanıcı ile buluşturulması aşamalarında önemli yer tutuyor. Gerçekleştirdiğ i fonksiyon itibarıyla sahip olduğu önemin yanında, ileri teknoloji ile yüksek katma değer üreten makine, elektrik-elektronik gibi ana mühendislik dalları tarafından imal edilen ara malı ve nihai 
ürünleri de bünyesinde toplaması, bu sektörün genel imalat ve içindeki yerini vazgeçilmez kılıyor. Sektörün ihtiva ettiği ürünlere bakıldığında, kömür santrallerine hammadde taşıyan çeşitli kapasite ve büyüklükteki konveyörlerden, fabrikalarda bir malzemenin bir noktadan üretim hattına nakledilmesinde kullanılan gezer köprü vinçlerine, bir gıda fabrikasında nihai ürünleri koteynere yükleyen forkliftlerden, günlük yaşantımızda çokça kullandığı mız insan taşımaya yönelik asansörlere ve yürüyen merdivenlere kadar bir çok makine ve ekipman görülüyor. Harmonize Sistemde 8425-8428 ile 8709 pozisyonlarında tanımlanan bu ürünlerin imal süreçlerinden de anlaşılacağı üzere, genel otomotiv ve makine sanayisinin sahip olduğu ileri teknoloji ile birlikte elektronik ve kontrol sistemlerinin gerektirdiği üstün mühendislik kabiliyetleri ve malzeme bilimine hakim olmak gerekiyor. Esas itibarıyla, üretim ve sonrasındaki işletme içi kısa mesafe taşıma, depolama, istişeme işlerini yapmak amacıyla yatırım malı niteliğinde makine ve ekipmanlar üreten sektör, hemen hemen tüm sanayi dalları tarafından kullanılan ve yine karmaşık üretim süreçlerinde hidrolik sistemlerden, elektrik motorları na kadar bir çok sanayi dalının ürünlerini içeren bir yapıda olması nedeniyle, sadece ülkemizdeki değil global ekonomik gelişmeler ile arz-talep dengesinde yaşanan değişikliklerden derin bir şekilde etkileniyor. 
BU SEKTORDE DE CİN DUNYAYA MEYDAN OKUYOR Birleşmiş Milletler (BM) İstatistik Bölü mü verilerine göre 2007 yılında yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri sektörü toplam ihracatı, bir önceki yıla göre yüzde 24 oranında artış göstererek 58 milyar dolar değerini aşmış durumda. Dünya yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri ihracatında ilk sırada Almanya yer alıyor. Bu ülkeyi Çin ve ABD takip ediyor. Türkiye ise 2007 yılında sektör ihracatında 35. sırada yer aldı. Yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri ihracatı yapan ilk 10 ülke arasında en fazla ihracat artışı yüzde 43 ile Çin’de gözlendi. Söz konusu ülkenin dünya sektör ihracatı içerisindeki payı yüzde 9,7 düzeyine yükseldi. 
ABD EN BUYUK İTHALATCI
2007 yılında dünya yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri ithalatına baktı- ğımızda ise, bir önceki seneye kıyasla Bölüyaklaşı k yüzde 22 oranında artarak 56 milyar dolar olarak gerçekleştiği görülüyor. 6,4 milyar dolar ithalatı ile ABD, dünya genelinde yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri sektöründe ithalat yapan ülkeler arasında lider konumda yer alıyor. ABD’yi Fransa, İngiltere, Çin ve Almanya takip ediyor. Türkiye’nin ise, 2007 yılında dünya sektör ithalatı nda 19. ülke konumunda yer aldığı görülüyor.
SEKTORUN 2007 YILI İHRACAT ARTIŞ ORANI YUZDE 44
Türkiye’nin son iki yıldaki sektör ihracatı, ürün bazında incelendiğinde, 14 milyon dolar ile birinci sırada zirai traktörlere takılmak için özel imal edilmiş yükleyiciler yer alıyor. Bu ürün grubunu 13,7 milyon dolar ile diğer kaldırma, yükleme ve benzeri işler için makine ve cihazlar izliyor. 2006 yılında 95,1 milyon dolar ihracat gerçekleştiren yük kaldırma, taşıma ve istişeme alt sektörü, 2007 yılında genel makine ve aksamları ihracat artış oranı- nın üzerinde bir performans sergileyerek ihracatını yüzde 44,2 oranında artırmı ş ve 137,1 milyon dolar seviyesine yükseltmiş. 2007 yılında makine ve aksamları sektörünün tamamının gerçekleştirdiği ihracat içinde yüzde 1,5 pay alan yük kaldı rma-taşıma ve istişeme sektörünün aynı yıl ihracatında başlıca ülkeler incelendiğ inde ise sırasıyla sektörün dünyadaki en büyük ithalatçısı A.B.D.’ye (12,2 milyon dolar), onun ardından Rusya Federasyonu’na (9,1 milyon dolar) ve Çin Halk Cumhuriyeti’ne (7,9 milyon dolar) değerinde ürün ihraç edildiği görülüyor. 2006-2007 yılları Ocak-Aralık döneminde sektörün ihracatında en büyük payı alan ilk 10 ülke arasında ihracat artışı esas alındığında yüzde 279 ile Cezayir’in ilk sırada yer aldığı görülüyor. Cezayir’i %244 artış oranı ile Ürdün ve %116 artı ş oranı ile Romanya takip etmiştir. Yük kaldırma, taşıma ve istişeme alt sektörünün 2007-2008 yılı Ocak-Ekim dönemi ihracat performansı incelendi- ğinde ise, ihracat artış oranının yüzde 24,7 olduğu görülüyor. Söz konusu dönemde ihracat değeri açısından ilk sırayı Rusya Federasyonu almış, Rusya’yı ABD ve Romanya takip etmiş.
EN FAZLA FORKLİFT İTHAL EDİYORUZ
Türkiye’nin yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri ithalatında ilk sıralarda yer alan kendinden hareketli diğer forklift ve yük arabaları, 2007 yılında bir önceki yıla göre yüzde 34 artarak 114,1 milyon dolar olarak gerçekleşmiş. Kule vinçler, 61,5 milyon dolar ile sektör ithalatı mızda ikinci sırada yer alıyor. Diğer taraftan, gantri vinçler, sektör ithalatı nda en fazla düşüş görülen kalem olmuş. 2006 yılında 595,5 milyon dolar değerinde yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri ithal eden ülkemiz, 2007 yı- lında bu değeri yüzde 39 artırarak 827,5 milyon dolar seviyesine yükseltmiş. 2007 yılında makine ve aksamları sektörünün tamamının gerçekleştirdiği ithalat içinde yüzde 3,6 pay alan yük kaldırma- taşıma ve istişeme sektörünün aynı yıl ithalatında önemli ülkeler sırasıyla Almanya (210,4 milyon dolar), İtalya (137,3 milyon dolar) ve Çin Halk Cumhuriyeti (115,5 milyon dolar) olmuş. 2006-2007 yılları Ocak-Aralık döneminde sektörün ithalatında en büyük payı alan ilk 10 ülke arasında ithalat artışı esas alındığında yüzde 501 ile Avusturya’nı n ilk sırada yer aldığı görülüyor. Avusturya’yı yüzde 126,4 artış oranı ile Çin Halk Cumhuriyeti ve yüzde 79,3 artış oranı ile Japonya takip etmiş. Güney Kore’den yapılan ithalatta ise yüz de 12,8 oranında düşüş yaşanmış. Yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri alt sektörünün 2007-2008 yılı Ocak-Ekim dönemi ithalatı incelendiğ inde ise, ithalat artış oranının 2006-2007 yılı Ocak-Aralık dönemi ithalat artış oranına göre 2 kat azalarak yüzde 18,8’e gerilediği görülüyor. Söz konusu dönemde gerçekleştirilen ithalatta değer açısından ilk sırayı Almanya almış, Almanya’yı ise İtalya ve Çin Halk Cumhuriyeti takip etmiş. 
“KULLANICILARIN EĞİTİLMESİ COK ONEMLİ”
Yük Kaldırma ve Taşıma Sektörünün en önemli sorunu hayati bir önemi olan bu ekipmanların, gerekli kalite, güvenlik ve garanti şartları aranmadan piyasaya sürülmesi ve konunun ehemmiyetinden habersiz kullanıcılar tarafından kullanılması dır diyen Net-Mak Genel Müdürü Serol Acarkan, bunları önlemenin yegâne yolunun kullanıcının eğitilmesinden geçtiğini söylüyor. Net-Mak bu konuda firmamız gerek düzenlediği genel seminerlerle, gerek kullanıcı bazında verdiği özel eğitimlerle, ücretsiz dağıtılan öğretici yayınlarla, kataloglarla, uygulama filmleri ile sektörde üzerine düşeni bir sosyal sorumluluk gereği yerine getiren firmalar arasında. Sektördeki tüm firmalara büyük görevler düştüğünü hatırlatan Acarkan, gerek ithalatçı firmalar, gerek imalatçı firmalar mesailerinin büyük bölümünü sektörün gelişimi ve geleceği için müşterinin doğru ürünü seçebilmesi amacı ile bilgilendirme yapmalıdır diyor. Yük kaldırma makineleri seçiminde en önemli kriterin doğru yerde doğru makine ve ekipmanı kullanmak olduğunun altını çizen Acarkan, Türkiye genelinde 40 Bayii ve Satış Teşkilatımızdan oluşan NETLIFT ailesinin en önemli görevinin kullanıcıya çözüm üretmek ve optimum kullanım sağlayacak ürün sunmak oldu- ğunu belirtiyor.
“MERDİVEN ALTI URETİMİN ONUNE GECİLMELİ”
Her sektörde olduğu gibi yük kaldırma, taşıma ve istif makineleri sektöründe de merdiven altı denilebilecek şekilde kurulmuş ve konvansiyonel yöntemlerle, üretim yapan firmalar olması serbest rekabeti etkiliyor. Yatırımcıların aradıkları; büyük sermayeler ve emekler ile kurdukları işletmelerinde düşük maliyetli ama kısa süreli geçici çözümler de- ğil, sürekli destek alabileceklerini bildikleri bir çözüm ortağıdır diyen Güralp Vinç ve Makina Pazarlama Müdürü Tamer Demirci, bu bağlamda Sanayi ve Çalışma Bakanlığı tarafından çıkarılabilecek yeni yasalar ve yapılacak sıkı denetimler ile üretim şartlarına uygun olmayan işyerlerinde ve yetkisi olmayan kişilerce üretim yapan firmaları irdele- nerek haksız rekabeti, kısmen de olsa engellenebileceğini söylüyor. Demirci ayrıca, Türkiye’de bütün sektörlerde olduğu gibi Emniyetli İş Makinaları sınıfına giren vinç sektöründe de kalifiye eleman sıkıntısı bulunduğunu ve eğitim kurumları sanayicinin ihtiyacı olan işgücünü oluşturmakta yetersiz kaldığını söylüyor. Demirci, bu nokta da çözüm üretmenin yolunun meslek liselerinin yeniden ele alınarak canlandırılması ndan geçtiğinin altını çiziyor. 
YUK KALDIRMA MAKİNELERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Yük kaldırma makinelerinin daha verimli çalışabilmesi için firmalara öncelikle vinç alım aşamasında seçim yaparken dikkat etmeleri gereken ayrıntıları hatırlatmakta fayda vardır. Öncelikle çalışma koşullarına göre vinç tipinin belirlenmesi gerekmektedir. Vincin yapacağı işler ve hangi alanlarda kullanılacağı önemli bir konudur. Sadece çalışacağı alanın fiziksel ebatları de- ğil çalışacağı ortam şartları da dikkate alınmalıdır. Bir diğer konu ise kaldırılacak yüke, yükün taşıma şartlarına ve çalı şma sıklığına göre doğru kapasitenin ve çalışma sınıfının seçilmesidir. Vincin teknik özellikleri ve hızları ihtiyacı tam olarak karşılamalıdır. Vinçlerin seçilmesinde emniyet faktörünün dikkate alınması, iş kazalarının en az, verimliliğin en yüksek olmasını sağlar. Bu kriterlere göre yapılmayan seçimler yanlış bir vinç sisteminin kurulumuna neden olacak ve ekstra maliyetlere de yol açabilecektir. Son olarak ise firmalarda mevcut çalışmakta olan vinçler için İşçi Sağlığı ve iş Güvenliği Tüzüğü Madde 378 ile de kanunen zorunlu olan 3’er aylık dönemlerde olmak üzere 1 yılda 4 kez periyodik bakım ve kontrollerin yapılması gerekmektedir. 2007 yılında Türkiye’nin yük kaldırma, taşıma ve istişeme makineleri ihracatı, bir önceki yıla göre yüzde 44,2, ithalatı ise yüzde 39 oranında artış göstermiş. Aynı dönemde sektörün dış ticaret açığı yüzde 38 yükselerek 690,3 milyon dolar değerine ulaşmış. 2008 yılı Ocak-Ekim döneminde ise sektör ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24,7, ithalatı yüzde 18,8 oranı nda yükselmiş, söz konusu dönemde dış ticaret açığı yüzde 17,5 artarak 615,3 milyon dolara ulaşmış. 2006-2007 yılları Ocak-Aralık döneminde sektörün gerçekleştirdiği ithalat ve ihracat değerlerine göre, 2007-2008 yılları Ocak-Ekim döneminde ithalat ve ihracatı n artış hızının azaldığı gözleniyor. Söz konusu dönemlerde sektör ihracatı- nın artış hızı, ithalatının artış hızına göre yüksek olsa da, hacim olarak ithalatın ihracattan 5-6 kat fazla olması ülkemizin bu alanda daha çok gayret sarf etmesi ve yerli üreticilerin rekabet güçlerini artı racak tedbirleri hayata geçirmesi gerektiğ ini gösteriyor. SPOT: “ 2006 yılında 95,1 milyon dolar ihracat gerçekleştiren yük kaldırma, taşıma ve istişeme alt sektörü, 2007 yılında genel makine ve aksamları ihracat artış oranının üzerinde bir performans sergileyerek ihracatını yüzde 44,2 oranında arttırdı ve 137,1 milyon dolar seviyesine yükseltti.”
