BM tarafından 12 yıldır uygulanan ambargo 2016 yılının Ocak ayı sonunda kaldırılırken MAİB de olası ticari fırsatları gözlemlemek için aynı tarihlerde İran’da...

BM tarafından 12 yıldır uygulanan ambargo 2016 yılının Ocak ayı sonunda kaldırılırken MAİB de olası ticari fırsatları gözlemlemek için aynı tarihlerde İran’daydı. İki ülke arasındaki ticaret hacminin geliştirilmesi için karşılıklı olarak atılması gereken adımların değerlendirildiği ziyarette, Türkiye’den İran’a gitmesi beklenen Türk makine sektörü temsilcilerinden oluşan heyet de gündemdeydi.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından İran’a 12 yıldır uygulanan ambargo Ocak ayının sonunda kaldırıldı. Ambargonun kaldırılmasıyla dünyanın gözü büyük bir ekonomik potansiyel barındıran İran pazarına çevrildi. Türkiye’deki makine ihracatçılarının potansiyel pazarlardaki olası işbirliklerini görüşmek üzere dünyanın değişik noktalarına ziyaretler gerçekleştiren Makine İhracatçıları Birliği de (MAİB), iki ülke arasında olası ticaret fırsatlarını yerinde gözlemlemek için aynı tarihlerde İran’a bir ziyaret düzenledi. MAİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Necmettin Öztürk ile Yönetim Kurulu üyeleri Sevda Kayhan Yılmaz, Mehmet Ağrikli, Menderes Akar ve OAİB Genel Sekreteri Özkan Aydın’ın katılımıyla gerçekleştirilen ziyarette, ilerleyen dönemde Türk makinecilerin İran’a gerçekleştirmeyi planladığı ticaret heyeti ile ilgili de görüşme gerçekleştirildi.

19-22 Aralık 2015 tarihleri arasında makine sektörü hakkında görüşmeler yapmak üzere Tahran’a giden MAİB heyeti, Tahran Ticaret Müşaviri Himmet Geriş’in de katılımıyla Tahran Ticaret, Sanayi, Madencilik ve Ziraat Odası, İran Sanayi ve Mühendislik Hizmetleri İhracatçıları Birliği, İran Sanayi, Madencilik ve Ticaret Bakanlığı-İran Ticareti Geliştirme Ofisi, Khavar Press Şirketi ve İran İthalatçılar Derneği yöneticileriyle görüştü. Ambargonun kalkmasıyla rekabetçi bir pazar haline gelecek İran’ın, özellikle makine ve teçhizat gibi yatırım malları ihracatında ülke kredisi gibi finansman imkanlarıyla ticari ilişkilerde süreci kolaylaştıracağını belirten MAİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Necmettin Öztürk, “İran, önümüzdeki dönemlerde yabancı yatırımlarda önemli oranda artış kaydedecektir. MAİB olarak iki ülke arasında karşılıklı ticaret hacminin artırılması adına olası ticari işbirlikleri ve yatırım planlarını gözden geçirmek için bu ziyareti gerçekleştirdik” dedi.

İRAN’A TİCARET HEYETİ DÜZENLENMESİ GÖRÜŞÜLDÜ

Görüşmelerin ilk gününde Tahran Ticaret, Sanayi, Madencilik ve Ziraat Odası Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Büyükelçi Mohammad Reza Bakhtari ve Asya ve Okyanusya Bölgesi Müdürü Massoud Maleki ile bir araya gelen MAİB heyeti, son dönemde İran’da yaşanan değişiklikleri yakından takip ettiklerini dile getirdi. Düzenlenen seyahatin bir ön heyet olduğunu ve Türk makinecileri olarak İranlı muhataplarıyla daha detaylı görüşmeler yapmak üzere yakında başka ticaret heyetlerin düzenleneceğini vurgulayan MAİB Başkan Yardımcısı Öztürk, Türk makine sanayisi hakkında da bilgi verdi. Öztürk, heyetle ilgili kapsamlı bir çalışma yapacaklarını, 20 Türk iş insanından oluşan bir heyetle İran’ı tekrar ziyaret edeceklerini belirtti. Bugüne kadar makine sektörü ile ilgili bir heyet ağırlamadıklarını söyleyen Bakhtari ise Türkiye-İran ilişkilerinin çok güçlü olduğunu, geçmiş irtibatların canlandırılması gerektiğini söyledi. Türkiye’nin ülke ve ürün imajının diğer batı ülkelerine göre İran’da çok daha güçlü olduğunu belirten Bakhtari şunları aktardı: “Ambargonun kalkmasıyla İran’a ticari heyetler akmaya başladı. Kısa vadede olmasa da ABD ile ilişkilerin düzelmesini bekliyoruz. Almanya, İsviçre, İspanya, İtalya, İsveç ve Avusturya gibi İran’ın eski ticari ortaklarının da tekrar İran’a döneceklerini düşünüyoruz. Bu durumda Türk ihracatçılarını rekabette zorlu bir dönem bekliyor. Türkiye’nin yoğun tanıtım yapması gerekiyor. Özellikle Türk tekstil ürünleri İran’da çok tutuluyor. Bu ürünlerin yapımında Türk tekstil makineleri kullanılıyor. Türk makine ticaret heyetinin İran’a ziyaret düzenlemesi halinde Oda olarak her türlü yardıma hazırız”.

MAİB Yönetim Kurulu Üyesi Sevda Kayhan Yılmaz da ambargonun kalkmasıyla Türk üreticilerin İran pazarındaki olası rekabetten çekinmediklerini ifade ederek,”Rekabet Türk sanayicilerinin yararına olacaktır. Türk makineleri re-export kanalıyla üçüncü ülkelerden İran’a geliyor” dedi.

KARŞILIKLI İŞBİRLİKLERİ İÇİN ZEMİN HAZIRLANIYOR

MAİB heyeti aynı gün içinde İran Sanayi ve Mühendislik Hizmetleri İhracatçıları Birliği’ni de ziyaret etti. İran tarafında görüşmeye Behroo Zangeneh (Dernek Başkanı), Damoon Shabani (Yönetim Kurulu Üyesi), Mohammad Reza Majidi (Yönetim Kurulu Üyesi ve İran Demir Çelik Ürünleri İhracatını Geliştirme Kurumu Başkan Danışmanı), Eskandar Setoudeh (Yönetim Kurulu Üyesi), Alireza Fooladi (Denetim Kurulu Üyesi), Fereidoon Askarian (Kaveh Glass Industry) katıldı. Dernek başkanı Zanganeh, MAİB heyeti ile yapılan görüşmeye sadece dernek yönetim kurulu üyelerini değil, Türk makine sanayisine ilgi duyanları da çağırdıklarını belirtirken, İran’da kablo sektöründe faaliyet gösteren dernek yönetim kurulu üyesi Majidi de, kablo üretiminde dünyanın birçok ülkesinden daha iyi olduklarını, ambargo nedeniyle önemli pazarlar kaybettiklerini vurguladı. Majidi, Türk üreticilerin İran’da yatırım yapmaları halinde pazarı paylaşabileceklerini de ifade etti.

Türklerin daha çok Azeri bölgelerini tercih ettiğini, Tahran’a gelmediğini aktaran dernek başkanı Zanganeh şöyle devam etti: “Türk makinecileri, İranlı işadamlarının Türkiye’de karşılaştıkları sorunlara yardımcı olmalı. İran’a gelen Türk işadamlarına yardımcı olmak istiyoruz. İranlı işadamlarının Türkiye’de genellikle gayrimenkul sektöründe yatırımları bulunuyor. Bunun sanayi yatırımlarına çevrilmesi gerekiyor. Ayrıca İran’da yabancı yatırımcılara, yerli yatırımcılara sağlanmayan bazı ilave teşvikler de veriliyor.”

MAİB HEYETİ FABRİKA ZİYARETLERİ GERÇEKLEŞTİRDİ

MAİB heyeti ikinci gün ziyaretlerine İran Sanayi, Madencilik ve Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Ticareti Geliştirme Kurumu Başkan Yardımcısı Dr. Mir Aboutaleb Badri ve Asya ve Okyanusya’dan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Faraz Chamani ile başladı. Görüşmelerde İran bankacılık sistemine uygulanan ambargonun kalkmasıyla sistemin işler hale geleceğini söyleyen Chamani, “Bankacılık sisteminin işler hale gelmesi ticareti daha da geliştirip hızlandıracaktır. Makine ve teçhizat ithalatı öncelikli konularımız. İran pazarı herkese açıktır ve İran olarak genel politikamız yabancı yatırımcılara imkan sağlamaktır” dedi. MAİB heyeti aynı gün öğleden sonra Tahran’a yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki Karaj şehrinde Khavar Press şirketini ziyaret etti. Şirket sahibi Ali Reghabi ve oğlu Mahmood Reghabi, MAİB heyetine fabrikayı gezdirerek bilgi verdi.

İRAN’DAN MAKİNE İTHALATINA KOLAYLIK

MAİB heyeti son ziyaretini ise İran İthalat Derneği’ne düzenledi. Görüşmeye dernek başkanı Ali Reza Managhebi ve dernek Genel Sekreteri Mohammad Aghaei katıldı. İran İthalat Derneği’nin bir sivil toplum örgütü gibi görev yaptığını söyleyen Managhebi; başta gıda, içecek, kırtasiye, kozmetik, bilgi teknolojileri, otomotiv, beyaz eşya ve ilaç sektörleri olmak üzere 10 alt sektörde örgütlendiklerini dile getirdi. Tüm ithalatçıları temsil ettiklerini, üyelerinin çoğunun aynı zamanda üretici de olduğunu belirten Managhebi, mevzuat nedeniyle tüketicilerin ithalat yapamadıklarını, kendilerinin ithalat yapmak isteyenlere yardımcı olduklarını aktardı. Managhebi, “İran’daki tüm üreticileri tanıyoruz. Üreticilerin ithalat ihtiyaçlarını dernek üzerinden karşılıyoruz. İran hükümeti makine ithalatına kolaylık sağlıyor. Makine ithalatında ortalama gümrük vergisi yüzde 4’tür. Bugün hala İran’ın en büyük 150 ithalatçısı üyelerimiz arasında yer alıyor” dedi.