Maliye Bakanlığının hazırladığı yeni Torba Kanun, Türk makine imalat sektörlerini yakından ilgilendiren düzenlemeler içeriyor. 27 Martta Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Torba Kanunda imalat...
Maliye Bakanlığının hazırladığı yeni Torba Kanun, Türk makine imalat sektörlerini yakından ilgilendiren düzenlemeler içeriyor. 27 Martta Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Torba Kanunda imalat sanayisinde kullanılan ve 31 Aralık 2019 tarihine kadar alınacak yeni makine ve teçhizatlarda KDV istisnasına gidilirken, imalatta kullanılan makinelerin amortisman süreleri de yarı yarıya düşürüldü.
Çalışma hayatını yakından ilgilendiren makine 
teçhizat yatırımlarındaki KDV istisnası ve imalatta kullanılan makinelerin amortisman sürelerine yönelik düzenlemelerden kreş yardımına, tazminattan asgari ücret desteğine kadar birçok konuda yenilikler içeren “Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” istihdam teşviklerinde de önemli düzenleme içeriyor.
Buna göre, teşvik belgesi aranmadan makine teçhizat yatırımı yapan işletmelerin KDV istisnasından yararlanmaları, Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile araştırma laboratuvarlarının da aynı teşvikten yararlanması; yeni makinelerin amortisman sürelerinin mevcut sürenin yarısı olması, 2020ye kadar işe alınan sigortalılara 12 ay gelir ve damga vergisi ile sosyal güvenlik primi desteği verilmesi, imalat ve bilişim sektörlerinde teşviklerin artırılması ve kadın, genç ve engelli istihdamında teşviklerin 18 aya kadar çıkarılması öngörülüyor.
MAKİNE YATIRIMINA KDV İSTİSNASI
Kanun ile sanayi sicil belgesine sahip işletmelerin yatırım teşvik belgesi aranmaksızın imalat sanayisinde kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 2019 sonuna kadar KDV istisnası getirilirken, KDV istisnası kapsamında alınan makine teçhizatın, teslim tarihini izleyen takvim yılı başından itibaren üç yıl içinde amaç (imalat, Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri) dışında kullanılması halinde veya bu süre içerisinde elden çıkartılması durumunda ise zamanında alınmayan vergiler cezalı olarak makine teçhizat alıcısından (teşvikten yararlanandan) tahsil edilecek.
Yeni yatırımları özendirecek bir diğer düzenleme ise yatırımlarda amortisman avantajı sağlanması. Buna göre yatırım teşvik belgeli olsun veya olmasın, imalat sanayisinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılan ve 31 Aralık 2019 tarihine kadar alınan yeni makine ve teçhizatın, mevcut amortisman sürelerinin yarısı kadarlık daha kısa bir sürede amortismana tabi tutularak gider yazılabilmesine imkân sağlanacak. Buna göre, bir makinenin Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilen faydalı ömrü 10 yıl ve dolayısıyla amortisman oranı yüzde 10 ise, yeni düzenlemeden yararlanılacak şekilde edinilmesi halinde faydalı ömrü beş yıl ve amortisman oranı yüzde 20 olarak dikkate alınacak. Teşvik kapsamında belirlenecek amortisman süre ve oranı, izleyen yıllarda değiştirilemeyecek. Ancak bu teşvikten, imalat faaliyetinde kullanılmak üzere iktisap edilecek her makine teçhizat için yararlanmak mümkün olmayacak, bu teşvik unsuru kapsamında edinilebilinecek makine teçhizat listesi Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek. Yine, Kanun ile mal ihracatı yapan firmalar için nisbi aidat uygulamasında asgari alt sınırın kaldırılması, hizmet ihracatı açısından ise nisbi aidat uygulamasından vazgeçilerek aylık asgari ücretin brüt tutarı ile bu tutarın beş katı arasında belirlenen tutarda yıllık aidat tahsil edilmesi esası getirilirken, ihraç edilmek üzere ihracatçılara teslim edilen ÖTVye tabi malların mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde ihraç edilememesi durumunda, katma değer vergisi uygulamasında olduğu gibi, üç aya kadar ek süre verilecek.
Ayrıca, OSBler ve küçük sanayi sitelerince yapılan veya yaptırılan altyapı yatırımları ile küçük sanayi sitelerince işyeri yapımına yönelik kendilerine yapılacak mal teslimi ve hizmet ifalarında da KDVden istisna öngörülüyor. 16 yaş ve üzeri bazı araçların hurdaya ayrılması karşılığında araç sahiplerine yeni araç alımlarında 10 bin TLyi geçmemek üzere ÖTV indirimi sağlanması da Torba Kanunda yer alan bir başka önemli başlık.
KANUNUN TEMELİNDE İSTİHDAM TEŞVİKLERİ VAR
Torba Kanunun diğer bir önemli unsurunu ise 2018 yılı için verilen istihdam teşvikleri oluşturuyor. Kanun ile 2020 sonuna kadar ek istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için 12 ay süreyle gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve sosyal güvenlik primi desteği teşviki getirilirken; imalat ve bilişim sektörleri dışında sağlanan teşvikin tutarı 2018 yılı için 30 gün üzerinden SGKya bildirilen bir kişide 700,1 TL, imalat ve bilişim sektörlerinde 30 gün üzerinden SGK’ya bildirilen bir kişi içinse 2.209,5 TLyi geçmemek üzere prime esas kazanç üzerinden hesaplanacak. Kanun, işverenlere yönelik 2016 ve 2017 yıllarında uygulanan 100 TL asgari ücret desteği uygulamasına 2018 yılında da devam edilmesini de içeriyor. Teşvik süresi, teşvikten yararlanan her bir sigortalı için 12 ay olarak belirlenirken, işe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük kadınlar, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkekler ve İŞKURa engelli olarak kayıtlı bulunan kişiler için 18 ay olarak uygulanacak. Şartlara uyanları işe alanlar, 12 ay süreyle bunlar için hesaplanan gelir ve damga vergisi tutarı kadar teşvikten yararlanabilecek. Ancak prim desteğinin 18 ay süreyle geçerli olduğu kişiler için destek de 18 ay uygulanacak. 1 Ocak 2018 ve sonrasında tescil edilen işyerleri ile 1 Ocak 2018’ten önce tescil edilmekle birlikte ortalama sigortalı sayısının hesaplandığı yılda sigortalı istihdam etmeyen işyerleri, gelir ve damga vergisi desteğinden 1 Ocak 2018 sonrasında ilk kez sigortalı bildiriminde bulunulan ayı takip eden üçüncü ayda yararlanacak. Ayrıca, işe giriş tarihinden önceki üç aylık sürede toplam 10 günden fazla 4/A ve 4/Cli olmamak, isteğe bağlı sigortalılık hariç olmak üzere 4/Bli olmamak şartları taşıyan İŞKURa kayıtlı işsizleri 2017 yılında işyerinde çalıştırılan ortalama sigortalı sayısına ilave olmak şartıyla işe alan işverenler teşvikten yararlanacak. Teşvik miktarı, sigorta primi işveren ve sigortalı hissesinin tamamı olarak belirleniyor. İmalat ve bilişim sektöründe teşvik sigorta primine esas kazanç üzerinden, diğer sektörlerde sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden uygulanacak. Genç istihdamı söz konusu olduğunda aynı gün işe giriş bildirimi yapılabilmesi kolaylığının sağlanması da Torba Kanunda yer alan düzenlemeler arasında bulunuyor.
Bununla birlikte Kanun, geriye dönük sigorta prim teşviklerinden faydalanmaya yönelik Aylık Prim ve Hizmet Belgesi değişiklikleri hakkında da sınırlamalar içeriyor. Torba Kanunun Resmi Gazetede yayımlanmasını izleyen aybaşından sonra geriye dönük sigorta prim teşviklerinden yararlanmak için başvurular en fazla altı aylık olarak gerçekleştirilebilecek. Altı aydan daha uzun süreler için geriye dönük teşvik başvurusunda bulunulamayacak. Diğer yandan, asgari ücret desteği uygulaması 2017 yılındaki kriterler üzerinden uygulanmaya devam edilecek. Ancak destek kapsamı ve miktarı için tutar Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek ve destek tüm yıl için değil, Ocak-Eylül dönemi için de uygulanacak.
Kanun ile kadın çalışanlara yönelik işyerinde kreş hizmeti verilmemesi ve ödemelerin doğrudan kreş hizmeti sağlayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine (kreşlere) yapılması şartıyla, her bir çocuk için 2018 yılı için aylık 304,4 TLyi geçmemek üzere gelir vergisinden istisna tutularak destek sağlanabilecek.
Torba Kanunun getirdiği yeni bir düzenleme de iş sonu tazminatı, iş güvencesi tazminatı ve ikale sözleşmesi imzalanarak belirlenen tazminatlara ilişkin yenilikler içeriyor ve iş sonu tazminatı, iş güvencesi tazminatı ve ikale sözleşmesi imzalanarak belirlenen tazminatlara ilişkin gelir vergisi istisnası tanımlanıyor.
Geriye dönük teşvikten yararlanmak veya yararlanılan teşvik türünü değiştirmek için SGKya başvurmuş işverenler, Torba Kanunun Resmi Gazetede yayımlandığı tarihi izleyen ilk aybaşını takip eden aybaşına kadar SGKya tekrar başvuru yaparak geriye dönük sigorta prim teşviklerinden yararlanabilecek veya yararlanılan teşvik türünü değiştirebilecek. Bu şekilde yapılan başvurular dikkate alınacak ve bu kapsamdaki teşvik tutarları faizleriyle birlikte altı aylık taksitler halinde üç yıl içerisinde başvuru yapan işverenlere ödenecek.
