Fransız Louis ve Auguste Lumière kardeşler 13 Şubat 1895’te “Cinémaographe- Sinematograf”ın patentini aldıktan bir ay kadar sonra, 22 Mart...

HER YIL BİNLERCE SİNEMA FİLMİ ÇEVİRİLİYOR. BUNLARIN PEK ÇOĞU DA EKONOMİ VE FİNANS DÜNYASINDAKİ İLİŞKİLERİ, BU DÜNYANIN HAYATLARINI VE HİKÂYELERİNİ KONU EDİNİYOR. PEKİ, EN İYİ BEŞ EKONOMİ FİLMİNİ SIRALASAK, HANGİ FİLMLERİ SEÇERDİK?

Fransız Louis ve Auguste Lumière kardeşler 13 Şubat 1895’te “Cinémaographe- Sinematograf”ın patentini aldıktan bir ay kadar sonra, 22 Mart 1895’te, Paris’te Rue de Rennes’deki Société d’Encouragement Pour l’Industrie Nationale’de (Ulusal Sanayi Destekleme Derneği) ilk kez sinematograf oynatmış ve büyük ilgi görmüşlerdi. Bugün sinema tarihinin ilk filmi olarak gösterilen ve bir dakikadan biraz uzun olan bu gösteri “Sortie des Usines Lumière à Lyon-Lyon’daki Lumière Fabrikası’ndan İşçilerin Çıkışı” ismini taşıyordu. Lumière kardeşler, 28 Aralık 1895’te ise ilk halka açık gösteriyi, bu kez Du Grand Café’nin alt katındaki, bir ara bilardo salonu olarak kullanılmış olan Salon des Indiens’te art arda 10 film gösterimi şeklinde düzenlediler. Toplamda yarım saat süren ve biletli 35 izleyicinin olduğu bu tarihi anda gösterilen her film 17 metre uzunluğundaydı ve yansıtıcı ile çevrildiklerinde 40 ila 50 saniye arasında gösterim süreleri vardı. Ancak Lumière kardeşlerin popüler kültürde en çok bilinen, sinema tarihinin kült eserlerinden biri olmuş yapıtları, elbette “L’Arrivée d’un train en gare de La Ciotat-Trenin La Ciotat Garına Gelişi” isimli filmdir ve söylenenlere göre ilk gösterimlerde izleyiciler, üstlerine doğru gelen treni gördüklerinde sandalyelerin altına saklanmaya çalışmışlardı. Bugün sinemacılık başlı başına bir endüstri haline gelmiş durumda. Yedinci sanat olarak da adlandırılan sinema endüstrisinde 2016’da 40 milyar dolarlık bir gişe hâsılatı gerçekleşmişti. Internet Movie Database (IMDb) verilerine göre 1874’ten bugüne, TV şovları da dâhil olmak üzere beş milyona yakın film çekilmiş durumda. Peki, bunca yapım içerisinde ekonomi-finans ile ilgili yapımlar için ne söyleyebiliriz? En iyi beş ekonomi-finans filmini sıralasak, acaba binlerce film içerisinden hangilerini seçerdik? IMDb ve Türk sinema eleştirmenlerinin derlediği seçkiyi, umarız Moment Expo okuyucuları da beğenir.

WALL STREET (BORSA) - 1987

IMDb skoru: 7,4
Yönetmen: Oliver Stone
Oyuncular: Charlie Sheen, Michael Douglas, Daryl Hannah

Charlie Sheen’in canlandırdığı karakter Bud Fox, üniversiteden yeni mezun olmuş deneyimsiz bir brokerdır. Hayali, kısa sürede kendine yeni müşteriler toplayıp kendi brokerlik şirketini kurmak ve zengin olmaktır. Hisse senedi ve gayrimenkul yatırımcısı Gordon Gekko (Michael Douglas) ile tanışması Bud için dönüm noktası olur ve kısa sürede öğrendikleriyle hisse senedi ve gayrimenkul spekülatörü olur. Milyonerliğim kapılarını hızla açan Bud, bir süre sonra kimliğini sorgulamaya başlar. Film, yayınlandığı dönemde 43,8 milyon dolarlık gişe hâsılatı elde etmişti.

WALL STREET: MONEY NEVER SLEEPS (BORSA: PARA ASLA UYUMAZ) - 2010
IMDb skoru: 6,2
Yönetmen: Oliver Stone
Oyuncular: Shia LaBeouf, Michael Douglas, Carey Mulligan

İlk filmin devamı niteliğindeki filmde ünlü spekülatif Gordon Gekko’nun etrafında gelişen olaylar işleniyor. İlk filmde konuya hiç dâhil edilmeyen Gordon Gekko’nun damat adayı Jacob Moore (Shia LaBeouf ) ABD’nin en büyük aracı kurumu olan Keller Zabel’de başarılı bir yatırımcıdır. Yıllardır, inancının tam olduğu hidrofüzyon teknolojisi ile temiz enerji üretebilecek olan bir firmanın finansmanını yapan Moore’un çalıştığı firma bir anda batar ve çok sevdiği aracı kurum sahibi Lou intihar eder. Moore, buna neden olan olayları araştırdıkça, hiç beklemediği sürprizlerle karşılaşır. Film, yayınlandığı dönemde 134,7 milyon dolarlık gişe hâsılatı elde etmişti.

THE WOLF OF WALL STREET (PARA AVCISI) - 2013
IMDb skoru: 8,2
Yönetmen: Martin Scorsese

Oyuncular: Leonardo DiCaprio, Jonah Hill, Margot Robbie

Jordan Belfort (Leonardo DiCaprio), henüz üniversiteden yeni mezun olmuş yetenekli bir gençtir. Amacı Wall Street’te çalışmak ve iyi bir borsacı olmaktır. Borsacılık belgesini aldıktan sonraki ilk iş gününde Belfort kötü bir sürprizle karşılaşır ve işten kovulur. Ancak bu kötü sürprizi şansa dönüştüren Belfort, hayalini kurduğu yaşamın ilk adımlarını hızla atmaya başlar. Riskli piyasalarda işlem yapmaya başlayan ve giderek zenginleşen Belfort, giderek daha karmaşık ve karanlık ilişkiler ağına bulaşır. Film, yayınlandığı dönemde 392 milyon dolarlık gişe hâsılatı elde etmişti.

INSIDE JOB (İÇ İŞLER) - 2010
IMDb skoru: 8,3
Yönetmen: Charles Ferguson
Oyuncular: Matt Damon

İç İşler, 2008 ekonomik krizinin perde arkasındaki akıl almaz gerçekleri ilk kez gözler önüne seren bir film. Faturası 20 trilyon doları aşan kriz, milyonlarca insanı evsiz ve işsiz bırakarak mağdur etmiş, küresel ölçekte bir kelebek etkisi ile finans piyasalarında tsunami etkisi yaratmıştı. Film, derinlemesine araştırmaların yanı sıra finans dünyasının önemli isimleri, politikacılar ve gazetecilerle yapılan dudak uçuklatıcı röportajlar üzerinden arsız bir endüstrinin gelişimini takip ediyor. Matt Damon tarafından seslendirilen film yalnızca ABD ile sınırlı kalmıyor, İzlanda, İngiltere, Fransa, Singapur ve Çin’e de giderek, her birimizin hayatını etkilemekte olan sistemin resmini bir bütün olarak çiziyor. Belgesel niteliği taşıyan film, yayınlandığı dönemde 7,8 milyon dolarlık gişe hâsılatı elde etmişti.

CAPITALISM: A LOVE STORY (KAPİTALİZM: BİR AŞK HİKÂYESİ) - 2009
IMDb skoru: 7,4
Yönetmen: Michale Moore
Oyuncular: Michale Moore

Aykırı yönetmen Michael Moore, bu filmde 2008 krizine odaklanıyor ve finans dünyasında yaşanan ört-basları açığa çıkarıyor. Yaşanan bankacılık skandalının perde arkası, ABD yönetimi ile ilgili etkili arşiv bilgileri, mortgage sistemindeki problemler, kriz öncesinde ve esnasında gerçekleşen spekülasyonlar ve gerek hükümetin gerekse şirketlerin etik dışı davranışları Kapitalizm: Bir Aşk Hikâyesi’nde oldukça etkili işlenmiş. 2008 kriziyle ilgili önemli tespitlerin olduğu belgesel niteliğindeki bu film, yayınlandığı dönemde sadece ABD’de 14,4 milyon dolarlık gişe hâsılatı elde etmişti.