Sanayi ve ticaret bakanlığı sanayi genel mudurluğu ile sektor temsilcileri makine sektorunun krizden etkilenmemesi icin calışmalara krizin adı duyulduğunda başladı. peki alınan onlemler nelerdi?Sanayi ve Ticaret Bakanlığı...


Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürü Mesut Gülcüler ile Sanayi Politikası ve Sektörel Stratejiler üzerine yaptığımız haber çalışmasında Gülcüler sektör için önemli çalışmalar yapıldığını ve bu çalışmaların meyvelerinin toplanmaya başladığını aktardı. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği bölümünden 1980 yılında mezun olan Mesut Gülcüler çalışma hayatına 1977 yılında başlamış. Kontrol Mühendisliği, Şube Müdürlüğü, Daire Başkanlığı, Sanayi Genel Müdür Yardımcılığı ve eş zamanlı olarak Küçük Sanatlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcılığı da yapan gülcüler TASKO Birlik Denetleme Elemanlığı ve TSE Makina Standart Hazırlama Komitesi üyeliği görevlerinde bulunmuş. Makine sektörünün içinden gelen Gülcüler 3 yıla yakın bir süredir Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürü olarak görev yapıyor. “Sanayi Politikası ve Sektörel Stratejiler” hakkında verdiği bilgiler ise ne denli yoğun bir gündeme sahip olduklarını gösteriyor.

SANAYİ POLİTİKASI VE SEKTÖREL STRATEJİLER Türkiye’de Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) organizasyonlarında ilgili kurum ve kuruluşlar ile özel sektörden katılımcı larla oluşturulan komisyonlar marifetiyle kalkınma planları ve Özel İhtisas Komisyonu Raporları oluşturuluyor. Bu çerçevede en son hazırlanan ve 2007–2013 dönemini kapsayan 9’uncu “Kalkınma Planı” 1 Temmuz 2006 tarihli ve 26215 sayılı Mükerrer Resmî Gazete’de yayımlandı. Bununla birlikte aynı dönemde, 2005/18 sayılı Başbakanlık Genelgesiyle başlatılan çalışmalar çerçevesinde geniş bir konu yelpazesini kapsayacak biçimde oluşturulan 57 Özel İhtisas Komisyonu çeşitli sektörlerle ilgili Özel İhtisas Komisyonu Raporları hazırlandığını söyleyen Mesut Gülcüler, “Bu raporlardan birisi de “Makina ve Metal Eşya Sanayi Özel İhtisas Komisyonu Raporu”dur. Bununla birlikte yine DPT organizasyonunda organizasyonları nda ilgili kurum ve kuruluşların destekleriyle 2003 yılında Sanayi Politikası Belgesi hazırlanmıştır” dedi. AB’ye tam üyelik yolunda 2006 yılında 32 başlık altı nda yürütülen taramalar sonrasında müzakere edilmek üzere açılan ilk başlı klar arasında yer alan ve koordinasyonu ile eş başkanlığını yürüttüklerini dile getiren Gülcüler, “Bakanlığımız tarafından yürütülen “İşletmeler ve Sanayi Politikası” faslı görüşmeleri neticesinde; “İşletme ve Sanayi Politikası Faslı”nın geçici olarak kapatılabilmesini teminen, 2003 Sanayi Politikası Belgesinin söz konusu Belgede atıfta bulunulan sektörlerde hazırlanacak stratejiler derc edilerek revize edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu görev ise Sanayi ve Ticaret Bakanlığı verilmiştir” şeklinde konuştu. Bu doğrultuda yürütülen çalışmalar sonrasında 2003 yılı Sanayi Politikası Belgesi güncellenerek Avrupa Komisyonu’na sunuldu. Komisyon belgeyi oldukça olumlu bulmakla birlikte söz konusu bir takım görüşleri de değerlendirilmeye alındı.

KRİZ İÇİN HEMEN EYLEM PLANLARI OLUŞTURULDU
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı olarak ölçülebilir hedefleri olan ve eylem planları içeren sektörel stratejilerinin oluşturulması hedefi konulduğunu ifade eden Mesut Gülcüler, bu doğrultuda sektörel temelde başta, Tekstil, Demir ve Çelik, Elektronik Sanayi ve Yazılım Sektörü, Otomotiv ve Makina Sanayi Stratejileri olmak üzere hemen hemen her sektörde sanayi stratejisi oluşturulması ve etkin bir şekilde uygulanması çalışmaları- na başladıklarını belirtti. Gülcüler, “Çalı şmalarımızın sürdürülürken, sektörlerden bir takım taleplerin Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na (EKK) getirilmesi ve küresel ekonomik krizin etkilerini ülkemizde de göstermeye başlamasıyla, EKK’dan bakanlığımıza, söz konusu taleplerin yürütülmekte olan strateji çalışmaları nda ele alınması talimatı gelmiştir. Böylelikle ilgili sektör her yönü ile ele alınacak ve ilgili taraflarca oluşturulan eylem planları etkin bir şekilde uygulanacaktı r. Bu doğrultuda Tekstil Sanayi Strateji Belgesi 2008 yılı içerisinde hazırlanarak EKK’ya sunulmuş ve uygulamaya alınmıştır. Aynı şekilde Otomotiv Sanayi ve Demir-Çelik ve Demir dışı Metaller Sanayi Stratejileri çalışmaları tamamlanmak üzeredir” şeklinde konuştu.

“SANAYİNİN İTİCİ GÜCÜ MAKİNE”
Makine sanayinin Türkiye’deki durum hakkında değerlendirmelerde bulunan Mesut Gülcüler Makine imalat sanayi, sanayi sektörleri içinde yatırım malı üreten temel sektör olduğunu, imalat sanayi içinde özel ve önemli bir konumda bulunduğunu aktardı. Makine ekipman ve yedek parçalarının imal edildiği, “mühendislik sanayileri” denilen alt sektörlerin tamamını kapsadığını dile getirdi. Tüm gelişmiş ülkelerde büyük önem verilen ve öncelikli sektör olarak tanımlanan bir sanayi dalı olarak makinenin öne çıktığının altını çizen Gülcüler, mühendislik ve araştırmanın yoğun ve vazgeçilmez olduğu Makine Sektörünün ekonomide üstlendiği lokomotif rolün öneminin şu şekilde özetlenebileceğini söyledi: “İmalat sanayinin hemen bütün sektörlerine girdi sağlaması, sektörlerin itici gücü olması,imalat sanayinin gelişmesiyle iç içelik sağlaması, mühendislik disiplininin harekete geçirilmesi ve yeni ihtiyaç ve taleplere göre gelişme hızının ve üretim kompozisyonlarının belirlenmesi”. Makine imalat sanayi bütün dünyada olduğu gibi Türkiye sanayileşmesinin de itici gücü olduğunu ve gelecekte de Türkiye’nin gelişiminin temel taşı olacağını aktaran Gülcüler, Türk Makine İmalat Sanayi, dünya makine imalat sanayindeki konumunu sağlamlaştırmaya devam ettiğini, Türk makine sanayi 1990 yılından bu yana yaklaşık yüzde 20 oranında yıllık büyüme oranı gösterdi- ğini söyledi.

MAKİNE SEKTORUNE YENİ FİRMALAR GİRİYOR
Türkiye’de toplam makine imalatı 20 milyar dolar düzeyinde. Avrupa ülkelerindeki toplam imalatın yüzde 5’i oranın imalat yapan Türkiye’nin toplam makine imalat değeri bakımından Avrupa ülkeleri arasında 6 sırada yer alıyor. Türkiye’den daha fazla imalatı olan ülkeler sırasıyla Almanya yüzde 40 (140 milyar Euro), İtalya yüzde 19, İngiltere yüzde 9, Fransa yüzde 10, İspanya yüzde 5,5. Küresel ekonomik krizin etkileri nedeniyle, 2009 yılında imalatta bir azalma beklendiğ ini ve sıralamanın değişeceğini aktaran Gülcüler, “2010, 2011 yıllarında % 4–6 aralığında bir artışın gerçekleşmesinin mümkün olacağı düşünülmektedir. 15 AB ülkesinde makine imalat sanayinde 21 bin 315 firma faaliyet gösterirken, ülkemizde 11 bin kadar makine imalatçı sı bulunmaktadır. Bunların önemli bir kısmı atölye niteliğinde, basit bazı donanı mları imal etmekte, bir kısmı yenileme ve onarım yapmaktadır. İstihdamı 20 kişiden fazla istihdamı olan ve gerçek anlamda makine imalatçısı olan firma sayısının 3 bin civarında olduğunu göstermektedir” dedi. Bununla birlikte; 2008 yılı itibariyle bu firmalara yenilerinin de katıldığı bilgisini paylaşan Mesut Gülcüler, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Sicil Belgesi sahibi olan makine üretimi ile iştigal eden 7795 firmanın daha katıldığını söyledi











EK YOĞUN BİR SEKTOR”
Makine sektörü, birçok imalat konusunda seri imalata uygun olmayıp emek yo- ğun bir sektör. Çok ileri teknolojili sınırlı sayıda makine hariç, ithal girdisi yüzde 30’u buluyor. Hammaddelerin önemli bir kısmı yurt içinden sağlanabiliyor. Bu bakımdan istihdama katkısı kadar, ülke içi katma değer üretme bakı mından da önemli bir sektör. Bugün ihracatta başarılı olan diğer bazı sektörlerde ithalat girdisi yüzde 70’ler, 80’ler düzeyinde olduğunu belirten Gülcüler, “Ülkemizde 2008 yılında 20 milyar dolar değerinde yatırım malı makine imalatı yapıldığı hesaplanmaktadır. Bu imalatın 9,4 milyar dolarlık kısmı, başta Avrupa Birliği, Rusya ve ABD gibi gelişmiş ülkeler olmak üzere çeşitli ülkelere ihraç edilmiş, 10,9 milyar USD’lık kısmı ise yurt içinde satılmıştır. OAİB verilerine göre 2006 yılında makine ihracatımız miktar bazında yüzde 17,4 artarken, de- ğer bazında yüzde 24,9 artmıştır 2007 yılında miktar olarak artış yüzde 18, de- ğer bazında artış yüzde 34 olarak gerçekleşmiş ve bu değerler 2008 yılında da miktar bazında yüzde 4,2 ve değer bazında yüzde 18 olmuştur. Bu rakamlar, Türk makine sektörünün teknolojik bakımdan daha gelişmiş ve buna bağlı olarak daha pahalı makine imalat ve ihracatı na yöneldiğini göstermektedir” dedi.

“HEDEF REKABET GUCUNU ARTTIRMAK”
Sanayi Strateji Planı ile ilgili çalışmanın bazı başlıklar altında topladıklarını aktaran Gülcüler öncelikle sektör ile işbirli- ğinin sağlanması çalışmaları yürüttüklerini ifade etti. Sanayi Politikası çalışmaları ile birlikte Makine Sanayi Stratejisi Çalışmalarına da 2007 yılının sonuna doğru başlandığını ve bütün çalışmalarda kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör temsilcileri büyük bir işbirliği gösterdiklerini belirten Gülcüler, “İş birliğ i platformlarında aşağıdaki üç yapı- lanma dikkate alınmış, böylelikle sektörün tamamın çalışmalara dahil edilmesi sağlanmıştır” dedi. Gülcüler bu kapsamda yaptıkları çalışmalardan bahsetti.

MAKİNE TEKNİK KOMİTESİ (MAKTEK)
4703 sayılı Kanuna dayanılarak 5/6/2002 tarihli ve 24776 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 98/37/AT sayılı Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamında yer alan konularda ve makineler ile ilgili olabilecek diğer teknik mevzuat ve uygulamalarda karşılaşılabilecek sorunların çözümlenmesi için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından ve makina sanayi temsilcilerinin katılımıyla, Makine Teknik Komitesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca 30.09.2003 tarihinde oluşturulmuştur. Bu güne kadar 17 kez toplandı.

MAKİNE SANAYİ SEKTÖR PLATFORMU
Türkiye’de makina ihracatçılarının temsil edildiği İhracatçı Birliği olan ve 9.000’in üzerinde üyesi bulunan Orta Anadolu Makina ve Aksamları İhracatçı ları Birliği’nce, makina sektörünü ve ihracatı daha iyiye götürmek için yürüttüğ ü faaliyetler kapsamında, makina sektöründe ortak akılla stratejik kararları n alınmasını ve bu kararlar doğrultusunda çalışmaların daha verimli yapılması nı sağlamak amacıyla, sektörde faaliyet gösteren 27 Dernek, Birlik, Oda ve OSB’ler ile iletişimin güçlendirilmesine ve bu amaç doğrultusunda bir araya gelinmesi kararına varılarak “Makina Sanayi Sektör Platformu” oluşturuldu.


TOBB MAKİNA SEKTÖR MECLİSİ
Sektör Meclisleri, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 57’nci maddesine dayanılarak hazı rlanan ve 12/2/2005 tarih ve 25725 sayı lı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğ e giren “Türkiye Sektör Meclislerinin Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliğ i” ile TOBB bünyesinde Yönetim Kurulu tarafından uygun görülecek sektörler ile ilgili olarak Türkiye Sektör Meclislerinin (TSM) kurulması; kurulacak olan Türkiye Sektör Meclislerine, sektörlerde faaliyet gösteren işadamları nın kurduğu dernek ya da benzeri kuruluşları n ve firmaların temsilcileri ve sektörlerle ilgili kamu kurum ve kuruluşları n üst düzey yöneticilerinin katı- lımlarının sağlanması ve Sektör Meclislerinde en fazla kırk üyenin bulunması hükmü ile hayat buldu.

TÜRK MAKİNA SANAYİ SWOT ANALİZİ
Türk Makina Sanayinin son gelişmeler ışığında mevcut durumunun fotoğrafını ortaya koymak üzere; 3 Nisan 2008 tarihinde geniş katılımlı olarak düzenlenen 16. Makina Teknik Komitesi toplantısı katılımcıları tarafından ve Türk Makina Sanayinin Güçlü ve Zayıf yönleri ile Fırsatlar ve Tehditleri içeren SWOT analizi gerçekleştirildi. SWOT Analizi ile elde edilen Türk Makine Sanayi Zayıf Yönleri, analizi oluşturan katılımcılar tarafından önceliğe alındı. Bu noktada, tespit edilen zayıf yönlerin sektörün rekabet edebilirliği üzerine önem derecesi ve güçlü yönleri ve fırsatları kullanarak bunları bertaraf etmeyi gerçekleştirme kolaylığı çarpımları- nın puanlaması yöntemi kullanılarak, ele alınması gereken ilk 15 husus ortaya çıkarıldı.

TÜRK MAKİNA SANAYİ RAPORU
Türk Makina Sanayi Sektör Raporu, yürütülmekte olan sanayi stratejisi çalışmaları na temel teşkil etmesi amacıyla MAKTEK Üyesi olan Makina İmalatçılar Birliği, Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri – Makina ve Aksamları İhracatçılar Birliğ i, Takım Tezgâhları Sanayici ve İş Adamları Derneği, Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği, Türkiye İş Makinaları Distrübütörleri ve İmalatçı ları Birliği ile Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derneği gibi sektörel derneklerinde katkılarıyla Ağustos–2008 tarihli olarak oluşturuldu.

EYLEM PLANININ HAZIRLANMASI
Makina Sektör kuruluşları olan ve yukarı da ifade edilen paydaşlarla, Makina Sanayi Stratejisi uygulaması ayağını oluşturan Eylem Planı 17 Şubat 2009 ve 19 Mart 2009 tarihlerinde gerçekleştirilen toplantılarla oluşturuldu. Eylemler, 1 ay 6 ay gibi kısa süreli faaliyetleri de içerebilirken, genel anlamda 2–3 yıllık bir periyodu öngörmüştür. Yaşanmakta olan küresel ekonomik krizin ülkemiz makine sanayine etkilerini bertaraf etmek amacıyla “Acil Tedbirler” ortaya konulurken, yapısal dönüşüm ve üretim alt yapısını destekleyerek sektörün rekabet edebilirliğini arttırmayı hedefleyen “Orta Vadeli Tedbirler” hayata geçirildi.   Fotoğraf Altı: Mesut Gülcüler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürü Sanayi Strateji Planı ile ilgili çalışmanın bazı başlıklar altında topladıklarını aktaran Mesut Gülcüler, Genel hedeflerinin makine sektörünün rekabet gücünün arttırılmak olduğunu söyledi.