MAKİNE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (MAİB) TARAFINDAN PAYLAŞILAN MAKİNE İMALAT SANAYİSİ KONSOLİDE VERİLERİNE GÖRE, YILIN DOKUZ AYI SONUNDA TÜRKİYE’NİN SERBEST BÖLGELER DÂHİL TOPLAM MAKİNE İHRACATI 18,4 MİLYAR DOLAR OLDU.
ORTALAMA İHRACAT BİRİM FİYATLARINDA YÜZDE 5,5 DÜZEYİNDE SAĞLANAN ARTIŞIN ETKİLERİNİ DEĞERLENDİREN MAİB YÖNETİM KURULU BAŞKANI KUTLU KARAVELİOĞLU, “KÜRESEL FİYAT ARTIŞLARININ BU YILKİ TOPLAM MAKİNE İHRACATIMIZA KATKISI 1,2 MİLYAR DOLARI BULACAK. FAKAT SEKTÖRÜMÜZ FİYAT ARTIŞLARIYLA ELDE ETTİĞİMİZ FAZLA GELİRLE YIL BOYUNCA PARİTEDEN KAYNAKLANACAK KAYBININ ANCAK YARISINI KAPATABİLECEK. STERLİN VE AVRONUN, DOLAR KARŞISINDA DEĞER KAYIPLARININ MAKİNE SEKTÖRÜ İÇİN KÜLFETİNİN DOKUZ AYDA 1,5 MİLYAR DOLARI BULDUĞUNU HESAPLAYABİLİYORUZ.” DEDİ.
Türkiye’nin makine ihracatı yılın üçüncü çeyreği sonunda, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 artarak 18,4 milyar dolar oldu. Dokuz aylık süreç sonunda Rusya’ya ihracatın yüzde 37,6 arttığı sektörde, en büyük ihracat pazarları sıralamasında Almanya, ABD ve İtalya ilk üçteki yerini korudu. Eylül ayında 263 milyon dolar olarak gerçekleştirilen Almanya’ya ihracat OcakEylül döneminde 2,2 milyar dolara yükseldi. Resesyon beklentilerinin arttığı Avrupa ülkeleri bu dönemde Türkiye’den toplam 10,5 milyar dolar tutarında makine satın aldı. 2022’de dünyadaki toplam mal ihracatının geçen yıla göre miktar bazında yüzde 2, değer bazında yüzde 6 oranında artmasının beklendiğine dikkat çeken MAİB Yönetim Kurulu Başkanı Kutlu Karavelioğlu şunları söyle di: “Benzer bir artış bizim ihracat birim fiyatlarımızda da var. Geçen yıl 5,8 dolar olarak gerçekleşen kilogram başına ortalamamız, bu yıl yüzde 5,5 artış ile 6,1 dolar olarak seyrediyor. Bunun anlamı fiyat artışlarının bu yılki toplam makine ihracatımıza katkısının 1,2 milyar doları bulması demek, ki talebin miktar bazında durağanlaştığı bir ortamda fiyatları yükseldiği seviyede koruyabilmek önemli bir başarı ve destekleyici bir unsur. Fakat biz, fiyat artışlarıyla elde ettiğimiz fazla gelirle yıl boyunca pariteden kaynaklanan kaybımızın ancak yarısını kapatabileceğiz. Toplam ihracat gelirinin yüzde 70’ten fazlası avro cinsinden gerçekleşen bir sektörüz. Sterlin ve avronun, dolar karşısında değer kayıplarının makine sektörü için külfetinin dokuz ayda 1,5 milyar doları bulduğunu hesaplayabiliyor, yılın sonunda ise 2 milyar doları aşacağını tahmin ediyoruz.”
“SİPARİŞLERDEKİ YAVAŞLAMA HİSSEDİLİR HALE GELDİ”
UkraynaRusya savaşının başlamasının ardından küresel sanayide ihracat siparişlerinin düşmeye başladığını, dünya ekonomisinde üçüncü çeyrekte yavaşlayan büyümenin yerini son çeyrekte durağanlığa bıraktığını belirten Karavelioğlu şunları söyledi: “İlk iki çeyrekte yüzde 9,6 ve yüzde 6 büyüyen dünya makine teçhizat yatırımlarındaki büyümenin son çeyrekte yüzde 1’e kadar gerilemesi, 2023’ün ilk çeyreğinde ise tamamen durması bekleniyor. Bunda küresel enflasyon ve maliyet artışı yanında, finansmanın çok pahalı hale gelerek yatırımcıların risk iştahını kaçırmasının önemli etkisi var. Gelecek yıl küresel ihracatın miktar olarak aynı kalacağı, fakat tüm sektörlerdeki ortalama ihracat birim fiyatlarının yüzde 5 kadar gerileyeceği öngörüleri karşısında, yıl bitmeden alınacak her yeni iç veya dış sipariş işletmelerin ölçek verimliliği ve rekabetçiliği açısından büyük önem taşıyor.”
“İÇ PAZARIN TAHKİMATI İÇİN BÜTÜN YOLLARI DENEMELİYİZ”
Karavelioğlu, makine teçhizat yatırımlarındaki küresel gerilemenin başta AB olmak üzere büyük makine alıcılarının ithalatlarında düşüşe sebep olacağı öngörülerinin, büyümeye devam edecek ülkeleri çok daha gözde pazarlar haline getirdiğini belirterek, şunları ifade etti: “Türkiye’nin makine teçhizat yatırımlarındaki sıra dışı performansı bu yıl da sürüyor. İlk iki çeyrekte yüzde 13,2 ve yüzde 17,8 olan artış hızı korunamayacak olsa da yılı bu alanda yüzde 12 kadar büyümeyle kapatacağız. Dünya ortalamasını ikiye katlayan cazip bir ülke olarak, tüm rakiplerimizin de odağında olacağız. Son 12 ayda 35,9 milyar dolara ulaşmış ithalatın yıpratıcı baskısına rağmen, ilk iki çeyrekte sağlanan yüzde 12,8 ve yüzde 14 üretim artışının gerisinde makine ihracatında elde edilen başarının da büyük payı vardır.” Küresel ticaretin daraldığı bu gibi dönemlerde iç pazarda zaafa düşmemek için önlemler alınması gerektiğini hatırlatan Karavelioğlu, “Başta devlet destekli Uzak Doğu malları ve kullanılmış makineler olmak üzere her konudaki mevzuat, rakip ülkelerde olduğu gibi tahkim edilmelidir. Yatırım Teşvik Mevzuatının bu perspektifte elden geçirilmesini bekliyoruz. Hazır güncellenme dönemine girilmişken, ithalatı desteklenmeyecek makineler listesinin kapsamının genişletilmesini ve ithal ikamesinde ihtiyaç duyduğumuz bütün ürünlerin Uzak Doğu’nun niteliksiz ve dampingli mallarının haksız rekabetinden korunmasını istiyoruz. Özellikle de küresel rekabette ileri gitmiş makine dalları için bu düzenlemenin önceliklendirilmesi gerekir.” dedi.
“AVRUPA’NIN ENERJİ YATIRIMLARI BİZİM İÇİN ÖNEMLİ FIRSAT”
Yeşil Mutabakat tedbirlerinin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda öne çıkardığı başlığın, en başta enerji sektöründeki dönüşüm olduğunun altını çizen Karavelioğlu, sözlerini şöyle tamamladı: “Avrupa Birliği enerji sarfiyatından yüzde 10 tasarruf edebilirse gelecek yılı sorunsuz geçireceğini düşünüyor ve depolarındaki gaz miktarının bu kış için hem konutları hem de sanayi işletmelerini idare edecek seviyede olduğu anlaşılıyor. Enerji bedellerinin sübvansiyonu için büyük destekler ilan edilse de fiyat istikrarının sürdürülebilirliği tartışmalı. Bu nedenle yenilenebilir enerji alanındaki arayışları hızlandı. Türkiye’nin makine ihracatındaki payı yüzde 13’ü aşan Almanya, küresel rekabet stratejisi içinde liderlik ettiği alanlar arasına yenilenebilir enerji ihtisasını da ekliyor. Alman sanayisine entegrasyon seviyesi en üst düzeyde olan makine imalat sektörümüz, enerji üretim gereçlerinde de güvenilir bir tedarikçi konumunda. Rüzgâr türbinleri, turbojetler, elektrik motorları ve jeneratörler gibi güç makinelerinin ihracatında ilk dokuz ayda yakaladığımız yüzde 21,9 ila yüzde 46,5’lik yüksek artışlar, sektörümüzün ileri teknolojili bu alanlarda kat ettiği mesafenin de bir göstergesi. AB’nin Enerji Kullanan Ürünler ve EkoTasarım Direktiflerine uyum konusunda hızlıyız. Sanayinin her dalındaki dönüşüm, özellikle de enerji üretimine ve sakınımına yapılacak yatırımlar, bizler için önemli fırsatlar yaratacaktır.”