Avrupa’nın en büyük makine pazarlarından biri Olan hollanda’ya makine ihraç eden ülkeler Arasında türkiye 36. Sırada ancak son Dönemlerde bu ülkeye artan makine İhracatımız umut verici.Kuzey Denizi kıyısında ve Ren Nehri deltası üzerinde...
Kuzey Denizi kıyısında ve Ren Nehri deltası üzerinde yer alan, topraklarının yüzde 20’si denizin doldurulması ya da bataklıkların kurutulması yoluyla elde edilen ve 16,4 milyon nüfusuyla Avrupa’nın nüfus yoğunluğu en yüksek ülkesi olan Hollanda, dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alıyor. Hizmetler sektörünün, imalat sektörüne kıyasla oldukça büyük olduğu Hollanda’nın hizmetler sektörü 2007 yılı itibariyle, yüzde 74, imalat sektörü ise yüzde 15 oranında katma değer yarattı. Hollanda, kişi başına düşen yüksek milli gelir ve eşite yakın gelir dağılımı ile gelişmiş bir ekonomiye sahip. Refah düzeyinin ana etkenini dış ticaret oluşturuyor. Toplam mal ve hizmet ihracatı, GSYİH’nın yaklaşık yüzde 60’ına denk geliyor. Hollanda’nın 2008 yılı itibarıyla makine ihracatı yüzde 1,85 artışla 74,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Hollanda’nın makine ihracatında en önemli alıcı Almanya ve ardından sırası ile Fransa, İngiltere, ABD ve İtalya izliyor. 63 milyar dolarlık makine ithalatı bulunan Hollanda’ya makine ihraç eden ülkeler arasında ne yazık ki ilk 15’te Türkiye’nin yeri yok. Türkiye, 2008 yılında Hollanda’nın makine ihraç ettiği ülkeler arasında ise 16’ncı sırada yer alıyor. Hollanda’ya ihracatımızda 84’üncü fasılda bulunan “makine ve aksamları” 5’inci sırada yer alıyor. Söz konusu ülke, makine ve aksamları açısından ihracatımızın gelişme kaydettiği potansiyel bir pazar niteliği taşıyor.
AVRUPA’YA AÇILAN KAPI HOLLANDA
Avrupa’nın ana limanı ve lojistik merkezi konumunda olan Hollanda’nın dış ticaretinin önemli bir bölümünü, Rotterdam limanı ve Schiphol havalimanında gerçekleşiyor. Lojistik faaliyetlerinin en yoğun olduğu limanlar vasıtasıyla ABD ve Asya’dan yüksek oranlarda ithalat yapılıyor. İthal edilen ürünlerin önemli bir bölümü çok az veya hiç bir işleme tabi tutulmadan diğer ülkelere ihraç ediliyor. Bu durum, Hollanda’nın, Avrupa’nın en önemli ticaret ve dağıtım merkezi olma özelliğini yansıtıyor. Özellikle Avrupa pazarına giriş için çok avantajlı bir dağıtım merkezi olması, öne çıkan alt yapı ve lojistik hizmetleri nedeniyle, halen çoğu global firmanın Hollanda’yı bir pazarlama üssü olarak seçmesine neden oluyor. Hollanda’nın büyüme oranları, 1998 yılından 2005 yılına kadar Avrupa ortalamasının altında gerçekleşti. Ancak, son yıllarında ekonomiye güven, ihracattaki önemli yükseliş ve harcamaların canlanmasıyla Avrupa ortalamasını aşan bir büyüme oranı yakalayan Hollanda kriz ortamında bile büyümesini sürdürmeyi başardı. 2008 yılında 541 milyar dolar ihracata karşılık, 489 milyar dolar ithalatı bulunan ülkenin dış ticaret hacmi son yıllarda artış sergiliyor. Ülke 2004-2008 yılları arasında sürekli dış ticaret fazlası verdi.
PAZAR POTANSİYELİ FARKEDİLDİ
Türkiye ile Hollanda arasında 2002 yılında 2.366 milyon dolar olan toplam dış ticaret hacmi 2,6 katından fazlasına çıkarak 2008 yılında 6.199 milyon doları aştı. Bu durum Türk işadamlarının pazardaki yerlerini sağlamlaştırma çabalarının ürünü olarak görülüyor 2008 yılında 3.143 milyon dolarlık ihracata karşılık, söz konusu ülkeden 3.056 milyon dolara yakın ithalat yapılmış. Hollanda ile Türkiye’nin dış ticaret hacmi Türkiye lehine fazla veriyor. Dış ticaret fazlası 2008 yılında 87,3 milyon dolar civarına ulaştı. Diğer taraftan, 2008 yılında Hollanda’ya olan ihracat yüzde 4,1 artarken, Hollanda’dan ithalat yüzde 15,1 oranında artış sergiledi. Rakamlara bakıldığında Hollanda pazarında Türk işadamları nın kendilerinden söz ettirmeye başladığı sonucuna ulaşmak mümkün. İki ülke arasında dış ticaretin daha yakından incelenmesi amacıyla mal grupları bazında verilere bakıldığında; 2008 yılında Türkiye’nin Hollanda’ya yaptığı toplam ihracat içinde en büyük paya sahip olan ürün grubunun 511 milyon dolar ile “örme giyim eşyası ve aksesuarları” olduğu görülüyor. Bu ürün grubunu, “örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları” ile “motorlu kara taşıtları” izliyor. 2008 yılında Hollanda’ya ihracatta 84’üncü fasılda bulunan “makine ve aksamları” 5’inci sırada yer alıyor. Söz konusu ülke, makine ve aksamları açısından ihracatın gelişme kaydettiği potansiyel bir pazar niteliği taşıyor.
TÜRKİYE, HOLLANDA’NIN MAKİNE İTHALATINDA 36’NCI SIRADA
Birleşmiş Milletler verilerine göre; Hollanda’nın 2008 yılı itibarıyla makine ihracatı yüzde 1,85 artışla 74,7 milyar dolar seviyesine ulaştı. Hollanda’nın makine ihracatında en önemli alıcı ise Almanya. Almanya’yı Fransa, İngiltere, ABD ve İtalya izliyor. Türkiye ise 2008 yılında Hollanda’nın makine ihraç ettiği ülkeler arasında 16’ncı sırada yer alıyor. Hollanda’nın makine ve aksamları ihracatında ilk sırayı yüzde 19,3 pay ve 14,4 milyar dolar ile “matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler”, ikinci sırayı da yüzde 19,2 pay ve 14,3 milyar dolar ile “otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri” kalemi alıyor. Dörtlü GTİP bazında ilk beş kalem Hollanda’nın makine ihracatının yaklaşık yüzde 61’ini oluşturuyor. Hollanda’nın 84’üncü fasıl bazında makine ithalatı 2008 yılında bir önceki seneye göre yüzde 6,22 oranında artış göstererek 63,2 milyar dolara yükseldi. Bu verilere bakarak Hollanda’nın global krizin etkili olduğu 2008 yılında da makine ithalatını sürdürdüğünü söylemek mümkün. Çin Halk Cumhuriyeti, Almanya, ABD, Japonya ve İngiltere Hollanda’nın makine ithal ettiği başlıca ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye ise 2008 yılında Hollanda’nı n makine ithalatında 36’ncı sırada bulunuyor. Hollanda’nın makine ve aksamları ithalatındaki başlıca kalemler arasında ilk sırayı 8471 nolu GTİP’de bulunan “otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri” alıyor. Ülkenin diğer önemli makine sektörü ithal kalemleri arasında ise; “matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler”, “yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı”, “dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici”, “ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları” gibi alt ürün grupları yer alıyor. Dörtlü GTİP bazında makine ithalatındaki ilk beş kalem Hollanda’nın toplam makine ithalatı nın yüzde 63,5’ini oluşturuyor.
ÇELİK ALIYORUZ MAKİNE VERİYORUZ
2008 yılında Türkiye’nin Hollanda’dan yaptığı toplam ithalat içinde ise en büyük paya sahip olan ürün grubu yaklaşık yüzde 20 ile “demir ve çelik”. Bu ürün grubunu, yüzde 14,1 pay ile “plastik ve plastikten mamul eşya” izliyor. 84’üncü fasılda bulunan “makine ve ak samları” ise Hollanda’dan ithalatta 3’üncü sırada bulunuyor.
MAKİNE VE AKSAMLARI DIŞ TİCARET HACMİ YAKLAŞIK İKİ KATINA ÇIKTI
Hollanda, 2008 yılında Türkiye’nin 84’üncü fasıl itibariyle makine ve aksamları sektörü ihracatında 14’üncü sırada yer alıyor. Aynı yılda Hollanda’ya Türkiye’den sektör ihracatı yüzde 30,4; ithalat ise yüzde 15,7 arttı. 2002-2008 yılları arasında ise; Hollanda ile Türkiye arasındaki makine ve aksamları dış ticaret hacmi yaklaşık iki katına çıkarken, bu dönemde iki ülke arasındaki makine dış ticareti Hollanda lehine dış ticaret fazlası verdi. 2002-2008 döneminde Hollanda’ya yönelik makine ihracatı yaklaşık 6,2 katına çıkarken, Hollanda’danmakine ithalatı 1,3 kat artış gösterdi. Yine bu dönemde, Hollanda’ya en fazla makine ihracat artışı yüzde 78,9 ile 2006 yılında, bu ülkeden en fazla makineithalat artışı yüzde 33,5 ile 2004 yılında kaydedildi.
Her ne kadar iki ülke arasındaki makine ve aksamları ticareti, Hollanda lehine dış ticaret fazlası veriyorsa da, Türkiye’nin bu ülkeye yönelik makine ihracatı son yedi yılda artış gösterdi. Öte yandan 2002 yılında Hollanda’dan makine ihracatı, bu ülkeye makine ithalatının değer bazında yüzde 9,3’ü kadar iken, 2008 yılına gelindiğinde bu oran yaklaşık yüzde 45’ine yükseldi.
MAKİNE İHRACATININ 3’TE 1’Nİ ÜÇ SEKTÖR ELİNDE TUTUYOR
Hollanda’ya yönelik olarak OAİB iştigal alanına; TÜİK verilerine göre 84’üncü fasılda olup, OAİB iştigal alanında bulunmayan GTİP’lerin eklenmesiyle oluşturulan makine sektörü toplamı ihracatı, 2008 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 50,6 artarak 182,7 milyon dolara ulaştı. 2008 yılında Hollanda’ya yönelik makine sektör toplamı ihracatında, yaklaşık 26,5 milyon dolarlık ihracatı ile “silah ve mühimmat” mal grubunun ilk sırada,24,3 milyon dolar ile de “klima ve soğutma makineleri”in ikinci sırada yer aldığı görülüyor. 84’üncü fasıl itibariyle sektör ihracatında önemli yer tutan kalemler ise dörtlü GTİP bazında incelendiğinde; ilk üç sırada yer alan 8418 nolu GTİP altında tanımlanan “buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları”, 8431 nolu GTİP altında tanımlanan “ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları” ile “turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri”nin anılan ülkeye Türkiye’den yapılan makine ihracatı nın yaklaşık üçte birini oluşturduğu görülüyor.
HOLLANDA BÜYÜK ORANLARDA MAKİNE İTHAL EDİYOR
Makine sektör toplamı, 84. faslın tamamı ve 84. fasıl dışı Orta Anadolu ve Aksamları İhracatçıları Birliği iştigal alanı itibariyle Türkiye’nin Hollanda’dan ithalatı, 2008 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15,6’lık artışla 348,6 milyon dolar olarak gerçekleşti. Hollanda’dan en fazla ithal edilen mal grubunu, 48,2 milyon dolar ile “gıda sanayiinde kullanılan makineler” oluşturdu. 2008 yılında Türkiye’nin Hollanda’dan 84’üncü fasıl itibariyle en fazla ithal ettiği ürün grubu ise, yüzde 9,8 pay ile 8438 nolu GTİP’de yer alan “yiyecek/içecek sanayinde kullanılan makine ve cihazlar” oldu. “Buhar kazanları dışında kalan merkezi ısıtma kazanları” ile “kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar” diğer önemli ithal kalemleri arasındaki yerini aldı. 2008 yılında Hollanda’nın başlıca beş ihraç fası lı sırasıyla; mineral yakıtlar ve yağlar, makine ve aksamları, elektrikli makineler, organik kimyasallar ve plastik ile plastikten mamul eşyalar oldu. 2008 yılında Hollanda’nın başlıca beş ithal fasılı ise sırasıyla; mineral yakıtlar, makine ve aksamları, elektrikli makineler, motorlu kara taşıtları ve eczacılık ürünleri olarak kaydedildi. Makine ve aksamları ürün grubu Hollanda’nın dış ticaretinde önemli yer tutmakta olup, ülkenin toplam ihracatından aldığı pay yüzde 15,6 iken, ithalatından aldığı pay ise yüzde12,9 oldu.
AVRUPA’NIN DAĞITIM ÜSSÜ HOLLANDA
2008 yılında 541 milyar dolarlık ihracatı ve 489 milyar dolarlık ithalatı ile toplam 1.030 milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip Hollanda, dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alıyor. Kişi başına milli geliri 40 bin doların üzerinde olan Hollanda, ihracatta uzman bir ülke. Tüm dünya piyasalarında tecrübe sahibi Hollandalı tüccarlara satılan ürünlerin yaklaşık yarısı Hollanda’dan başta Avrupa ülkeleri olmak üzere üçüncü ülkelere dağıtılıyor. Bu nedenle, Hollanda pazarına girmek, Avrupa ve diğer global pazara girme fırsatı olarak değerlendiriliyor. 2008 yılında Türkiye’nin Hollanda’ya OAİB iştigal alanı itibariyle makine ve aksamları ihracatı, bir önceki yıla kıyasla yüzde 72,7 artarak 138,5 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yine OAİB iştigal alanı bazında, Türkiye’nin makine sektörü ihracatından yüzde 1,92’lik pay alan Hollanda, Türkiye’nin sektör ihracatı yaptığı 201 ülke arasında 13’üncü ülke konumunda olmakla birlikte potansiyel arz eden bir pazar. 2008 yılında Türkiye’nin Hollanda’dan OAİB iştigal alanı itibariyle makine ve aksamları ithalatı, bir önceki yüzde 20,5 artarak 302,9 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yine OAİB iştigal alanı bazında, Türkiye’nin makine sektörü ithalatından yüzde 1,88’lik pay alan Hollanda, Türkiye’nin sektör ithalatı yaptığı 149 ülke arasında 14’üncü ülke konumunda. 2008 yılında makine ve aksamları sektörü ithalatında yüzde 6,22’lik artış gerçekleşen Hollanda pazarında, Çin Halk Cumhuriyeti, Almanya, Japonya ve ABD’nin lider ülkeler durumdalar. Diğer taraftan, Türkiye’nin ise Hollanda’ya 2008 yılında ihraç ettiği makine ve aksamları nda, bir önceki seneye kıyasla yüzde 30,4 artış yaşandığı görülüyor. Özellikle Avrupa pazarına giriş için çok avantajlı bir dağıtım merkezi olan ve öne çıkan alt yapı ile lojistik hizmetleri nedeniyle, halen çoğu global firma tarafından ‘bir pazarlama üssü’ olarak nitelendirilen Hollanda, Türkiye tarafından makine ve aksamları sektörü açısından önemli bir pazar olarak kabul ediliyor.
KAYNAKLAR:
• Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü Verileri,
www.trademap.org
• CIA The World Factbook, www.cia.gov
• Hollanda Müşavirlik Raporu, DTM, 2008
• Hollanda Ülke ProŞli, İGEME, 2008
• TÜİK Verileri
