TÜRKİYE’NİN MEVCUT İHRACAT SEPETİ İÇERİSİNDE ÖNEMLİ BİR YER TUTAN MAKİNE SEKTÖRÜNÜN İHRACAT POTANSİYELİ FARKLI BİR BAKIŞ AÇISI GEREKTİRİYOR. BUNUN İÇİN ULUSLARARASI TİCARET ÖRGÜTÜ’NÜN (INTERNATIONAL TRADE CENTER-ITC), İHRACAT POTANSİYELİ HARİTASI SONUÇLARINDAN YARARLANARAK KISA BİR ANALİZ YAPACAĞIM.
Bu sayıda paygrafik (Grafik 1 ve Grafik 2), sırasıyla dünyada ve Türkiye’de sektörlerin ihracat potansiyellerini gösteriyor. Her bir renk içinde koyu olan kısım gerçekleştirilen ihracatı, açık renk ise gerçekleştirilmemiş potansiyel ihracat miktarına işaret ediyor. Grafikler soldan sağa ve yukarından aşağıya indikçe gerçekleştirilmemiş potansiyel ihracat küçülüyor. Grafik 1’e göre, dünyada ihracat potansiyeli en yüksek sektör “elektronik ekipman” sektörüdür. Bu sektörü de makine sektörü takip ediyor. Ancak elektronik ekipman sektörünün potansiyelini kullanma oranı yüzde 58’ken, makine sektöründe bu oran yüzde 60’a çıkıyor. Bu iki sektörü küresel ihracat potansiyelinde motorlu kara taşıtları ve kimyevi maddeler sektörleri takip ediyor. Dünyaya ihracatta ön plana çıkan sektörleri Türkiye açısından ele aldığımızda ise karşımıza Grafik 2 çıkıyor. Dünyadan farklı olarak, Türkiye’de potansiyeli en yüksek sektör elektronik ekipman değil makine sektörüdür. Ancak dünyada makine sektörünün ihracat potansiyelini kullanma oranı yüzde 60’ken Türkiye’de bu oran yüzde 49’a iniyor. Makine sektörü, değer açısından potansiyel ve gerçek ihracat arasındaki en büyük mutlak farkı gösterirken, 26 milyar dolar değerinde ek ihracat gerçekleştirmeye de yer bırakıyor. Potansiyel ihracat imkânı yüksek olan motorlu kara taşıtları, giyim, plastik/kauçuk, demir/çelik, metal ürünler sektörlerinde potansiyeli kullanma oranı da yüzde 50’nin üzerinde görünüyor. Türkiye’nin potansiyel ihracatını kıtalar bazında incelediğimizde de başta Avrupa olmak üzere Pasifik hariç tüm bölgelere ihracatta en yüksek potansiyel arz eden sektörün yine makine sektörü olduğunu görebiliyoruz. Grafik’3’te ise makine sektörünün ihracatta potansiyel arz eden ilk 20 ülke listesini görüyoruz. 26 milyar dolarlık potansiyeliyle Türk makine sektörü, dünyada potansiyel makine ihracatı sıralamasında 15’inci ülke konumunda bulunuyor. Sektör ayrımı gözetmeksizin tüm ihracat olarak ele alındığında ise Türkiye’nin sıralaması 20’ye geriliyor. Buna göre, Türkiye makine sektörünün ihracat potansiyeli küresel ölçekte ve genel ihracatta görece daha iyi durumdadır. Son olarak aşağıdaki Grafik4’te, Türkiye’nin makine ihracatında potansiyel değeri en yüksek ilk 20 ülke sıralanıyor. Görüleceği üzere listenin ilk üç sırasında Almanya, ABD ve Birleşik Krallık yer alıyor. Listede Doğu Asya’dan bir ülke, Orta Asya’dan üç ülke, Avrupa’dan 10 ülke, Ortadoğu’dan üç ülke, Kuzey Amerika’dan bir ülke ve Kuzey Afrika’dan iki ülke yer alıyor.
