Bölüm olarak,makine ve imalat sektörüne mühendis yetiştirmenin yanı sıra,sektörün teknoloji üretmesine katkı sağlamayı hedeflediklerini belirten Prof. Dr. Koç, “KOBİ’ler ve sanayi kuruluşlarına Ar-Ge kültürünün aşılanması ve sürdürülmesi...
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi bünyesinde 1993 yılında kurulmuş bulunan Makina Mühendisliği Bölümü öğrenci alımı için gerekli asgari akademik altyapısını tamamlayarak 2008-2009 eğitim-öğretim yılından itibaren lisans programında eğitim öğretime başladı. Bölüm, aynı yıl Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans programında da öğrenci kabulüne başladı. Akademik ve laboratuar altyapısının gelişmesine paralel olarak birkaç yıl içinde bölüm, doktora programını açmayı planlıyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdem Koç, “Ülkemizin sanayisinde meydana gelen hızlı gelişmeyle birlikte artan makine mühendisi ihtiyacının
karşılanabilmesine katkıda bulunmak amacıyla lisans ikinci öğretim programı açılmış ve 2009–2010 eğitim-öğretim yılından itibaren öğrenci almaya başlamıştır” diyor. Bölümün, OMÜ Mühendislik Fakültesi bünyesinde kurulu on bölümden biri olduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Koç şöyle devam ediyor: “Bölüm başkanı, iki bölüm başkan yardımcısı ve anabilim dalı başkanlarından
oluşan bölüm kurulu ile idare edilmektedir. Bölüm bünyesinde halen Makine Mühendisliği Anabilim Dalı adı altında tek anabilim dalı bulunmaktadır. Bölümde halen bir profesör, iki doçent, 4 yardımcı doçent ve 4 araştırma görevlisinden oluşan, toplam 11 akademik personel görev yapmaktadır.
TEORİNİN YANINDA UYGULAMA DERSLERİ
2010 yılı güz yarıyılında bölüme 117 öğrencinin daha kayıt yaptırarak toplam kayıtlı öğrenci sayısının 250’yi aştığını aktaran Prof. Dr. Koç, “Eğitim ve öğretim planımızda, ilk üç yarıyıl temel mühendislik, ikinci üç yarıyılda temel makine mühendisliği derslerine
ayrılmıştır. Öğretim boyunca görülmüş olan teorik dersleri daha anlaşılır kılmak amacı ile 6. ve 7. yarıyıllarda çeşitli mühendislik derslerinin deneysel çalışması şeklinde değerlendirilebilecek laboratuar çalışmaları yaptırılmaktadır” diyor. Son iki yarıyılda uygulamalı makine mühendisliği dersleri yanında öğrencilerin ilgi duydukları alanları belirleyebilmeleri açısından yararlı olacağına inanılan seçmeli derslerin verildiğini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Koç şöyle devam ediyor: “Öğrencinin kendini geliştirmesi, araştırma ve öğrendiklerini pratiğe uygulama alışkanlık ve mesleki donanım kazanması amacı ile son sınıfta ısıl ve mekanik tasarım projeleri verilmektedir. Özellikle son sınıf öğrencilerine, danışman eşliğinde seçilen teknik konularda iki makina tasarım projesi hazırlatılmaktadır. Mezun duruma gelebilecek olan son sınıf öğrencileri, yine seçilmiş bir konuda kapsamlı bir bitirme projesi hazırlayıp bölüm öğretim elemanları ve proje hazırlamış diğer öğrenciler önünde sunmak zorundadır. Öğrencilerin, mühendislik uygulama ve problemlerini görmek, pratik bilgilerini ve teknik becerilerini artırmak amacı ile, ilki talaşlı ve talaşsız imalat konularını; ikincisi, fabrika yöntemi ve organizasyonu ağırlıklı olan 30’ar gün iki gurup toplam 60 iş günü çeşitli sanayi kuruluşlarında staj yapmaları gerekmektedir.” Öğrencilerin, ilk grup stajlarında, ölçme teknikleri ve ölçme aletleri, malzeme seçimi ve ısıl işlemler, döküm, kaynak, sıcak ve soğuk şekil verme teknikleri ile talaşlı imalat yöntemleri, takım tezgahları, genel makina montaj ve alışılmamış imalat yöntemleri gibi konularda pratik uygulamalar yaparak deneyim kazandıklarını söyleyen Prof. Dr. Koç şöyle devam ediyor: “İkinci gurup stajını yapacağı işletmede ise, fabrika organizasyonu ve yönetimi, hammadde temini, üretim kapasitesi ve maliyet hesabı, stok analizi, iş etüdü, verimlilik analizi, kalite kontrol, AR-GE, iş güvenliği, mühendislikte bilgisayar uygulamaları (CAD, CAM vb.), endüstriyel otomasyon, ısıtma soğutma ve iklimlendirme, enerji, akım makinaları, hidrolik ve pinomatik sistemler gibi konularda detaylı bilgi edinmektedirler.” Prof. Dr. Koç, anabilim dallarında verilen konuların dağılımını ise şöyle yapıyor: “Konstrüksiyon-imalat, genel makine tasarımı, tekstil makinaları, ölçme ve kalite kontrol, enerji, yanma, biyoyakıtlar, hava kirliliği ve kontrolü, sayısal modelleme, ısı ve termodinamik, akışkanlar mekaniği, nano akışkanlar, hidrolik makinalar, hesaplamalı akışkanlar dinamiği, laminer akış ve türbülans modelleri, içten yanmalı motorlar, yenilenebilir enerji kaynakları, yakıtlar, yüzey mühendisliği, ısıl ve termokimyasal işlemler ve triboloji konularında lisans ve lisansüstü eğitimler verilerek çeşitli bilimsel çalışmalar yürütülmektedir.
BÖLÜM LABORATUARLARI
Yeterli seviyede teorik ve pratik beceriye sahip makine mühendislerinin yetiştirilmesi, eğitim ve araştırma için yeterli teknik altyapının var olmasıyla mümkün olacağının açık olduğunu söyleyen Prof. Dr. Koç şöyle devam ediyor: “Sözü edilen teknik altyapının en önemli ayağını ise; eğitim-öğretim ve araştırma çalışmalarına yetkin laboratuarlar oluşturmaktadır. Bölümümüz
Anabilimdallarına bağlı beş temel laboratuar olup, bunlar; Termodinamik ve Akışkanlar Mekaniği Laboratuarı, Enerji Laboratuarı, İmalat ve Konstrüksiyon Laboratuarı, Mekanik ve Makina Dinamiği Laboratuarı, Ölçme Tekniği ve Otomasyon Laboratuarı adları ile yakın zamanda kurulmuştur. Laboratuarlar, hem lisans öğrencilerinin teorik bilgilerini pratik bilgilerle destekleyebilecekleri hatta proje ve bitirme tezleri için deneysel çalışmalarını yapabilecekleri teknik altyapıya sahip hem de lisansüstü öğrencilerinin ve akademik personelin araştırma yapabilecekleri temel araştırma altyapısı niteliği taşımaktadır. Laboratuarlarımızda bulunan makina teçhizatların bazıları, Resim 3 ve 4’de görülmektedir. Mevcut ekipmanların en eskisi 2008 yılında üretilmiş olduğundan, kalibrasyon problemleri olmayan, ölçüm hassasiyetleri yüksek, hızlı sonuç alınabilen, toplanan verileri bilgisayar ortamına aktarılabilen nitelikli cihazlardan oluşmaktır. 2010 yılı içerisinde gelecek ekipmanların da ilavesi ile temel eğitim ünitelerinin büyük bir çoğunluğu tamamlanmış olacaktır.” Bölüm laboratuarlarının yanı sıra, yine DPT desteği ile kurulum süreci devam eden Karadeniz İleri Teknoloji Araştırma Merkezi (KİTAM) sayesinde, makine malzemelerinin mikro yapıları ve mekanik davranışlarını konu alan bilimsel çalışmalar, öğrenci ve akademisyenlerden oluşacak proje ekiplerince gerçekleştirilebileceklerini söyleyen Prof. Dr. Koç şöyle devam ediyor: “Merkez, lisansüstü eğitim gören öğrencilere, numune hazırlama, ileri düzey teçhizat kullanımı, data toplama, değerlendirme gibi aşamaları öğrenme ve problem tespiti ve çözme stratejisi geliştirme fırsatı sunacaktır. Kuracak bu köprü sayesinde, araştırmacılar daha önceki yıllardaki bilgi birikimlerini, yeni makina malzemelerin tasarımı ve imalatı konularda sürdürebilecektir. Makina malzemelerinin yanısıra, plazma yüzey işlemleri ile üretilecek ince sert kaplamalar sayesinde, diş, stent, implant, titanyum alaşımı esaslı çeşitli tıbbi protez yüzeylerinde, tek veya çok katmanlı kompozit mikro ve nano tabakalar biriktirilerek karakterize edilebilecektir. Ayrıca, kompozit, polimer ve metalik malzemelerden üretilen kara-hava araç ve cisim aerodinamiği ile ilgili uygulamalı inceleme ve araştırmalar yapabilmek için Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik Laboratuarlarında kurulu Rüzgar Tüneli (Resim 5) ve bu merkez bünyesindeki Üç Boyutlu Kızgın Tel Anemometresi ve Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçer (PIV) yardımıyla kara ve hava araçlarının kanat ve gövde parçalarının model aerodinamik tasarımları lisansüstü çalışmalar şeklinde yapılabilecektir. Ayrıca, Üniversitemiz Yapı İşleri Daire Başkanlığı ve Bölümümüz tarafından fizibilite çalışmaları koordineli bir şekilde devam eden Mekanik Atölye ve 2010 yılı içerinde DPT desteği ile kurulacak Mekanik Laboratuarınınbölüm bünyesine katılması ile endüstriyel ürünler üzerinde de talaşlı imalat, bakım onarım ve mekanik testler yakın zamanda gerçekleştirilebilecektir.” Makina Mühendisliği Bölümü, bir taraftanTürkiye’nin ihtiyaç duyduğu teknik eleman ihtiyacını karşılarken diğer taraftan araştırma faaliyetleri ile ülkemiz bilim üretimine de katkı sağlıyor. Prof. Dr. Koç, bu nedenle temel amaçlarının, bölüm akademik ve fiziki altyapısını sürekli güçlendirmek, teknik bilgiye hâkim, mesleki donanıma ve beceriye sahip, araştırmacı, sorgulayıcı, etik kuralların bilincinde, teknik problemlere çözüm üretebilen Makine Mühendisleri yetiştirmek olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Bilginin üretilmesi kadar bu bilginin pratik uygulanabilirliğinin tescili olan patent üretim potansiyelini artırmak için Ar-Ge desteği vermek; doktora programı açarak, sanayi kuruluşları başta olmak üzere diğer kamu ve özel kuruluşlarla işbirliği içerisinde, teknik problemlerin daha derin bir biçimde irdelenerek çözümüne yönelik analiz ve ölçümleri yaptırmak; bilimsel araştırmaların uygulanabilir sonuçlarını ilgili kuruluşlarla paylaşmaktır. Bilime, teknolojiye, Karadeniz Bölgesi ve Türkiye’nin ekonomik ve toplumsal kalkınmasına katkı sağlamak amacı ile, temel ve uygulama alanlarındaki eğitimöğretim ve araştırma faaliyetlerinin, rekabete dayalı, yaratıcı ve verimli bir ortam hazırlayarak, disiplinli bir çalışma anlayışı ile sürdürülmesini sağlamaktır. Bilim ve teknolojide yeniliğin, eğitim ve öğretimde niteliğin, hizmette paydaş memnuniyetinin üst düzeyde olacağı bir bölüm oluşturmaktır.”
ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞ BİRLİKLERİ
Bölümün hizmet alanını genişletmeye ve hizmet kalitesini artırmaya yönelik işbirliği içerisinde olduğu başlıca ulusal ve uluslararası kuruluşlar ise şöyle: İtalya Bologna Üniversitesi ile Bologna Süreci kapsamında hazırlanan uyum programları, İtalya-Erasmus Öğrenci Değişim Programı. Öğretim elemanlarımızın çeşitli ulusal ve uluslararası sempozyumlarda danışma kurulu ve yürütme kurulu üyelikleri çerçevesinde sürdürdükleri işbirlikleri. TÜBİTAK Proje Panelistlikleri, OMÜ-Teknopark, OMÜ-KOSGEB, OMÜ- TEKMER, Karadeniz İleri Teknoloji Araştırma ve Geliştirme Merkezi (KİTAM), Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA), TÜBİTAK, TTGV, Sanayi Ticaret Bakanlığı (SAN-TEZ ve Teknogirişim programları) ve benzeri ARGE projelerine destek veren kuruluşlarla yapılan ortak çalışmalar, hakemlikler, danışmanlıklar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı AR-GE merkezleri izleme komisyon üyelikleri şeklinde sağlanan irtibatlar. Bölümümüz ve Makina Mühendisliği Odası arasındaki, öğrenci üyelikleri, danışmanlık ve Yönetim Kurulu Üyelikleri gibi işbirlikleri, doğal gaz cihazları için dönüşüm raporlarının hazırlanması işlemleri. SAMGAZ (Samsun Doğal Gaz Dağıtım Şirketi) ve doğal gaz yetki belgeli çeşitli firmalarla girişilen işbirlikleri.
ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ VE MAKİNE SEKTÖRÜ İLE İLİŞKİLER
Bölüm olarak, makine ve imalat sektörüne, mühendis yetiştirmenin yanı sıra, sektörün teknoloji üretmesine katkı sağlamayı hedeflediklerini belirten Prof. Dr. Koç, şöyle devam ediyor: “KOBİ’ler ve sanayi kuruluşlarına Ar-Ge kültürünü aşılama ve sürdürülmesi amacı ile üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde ortak çalışmalar yürütmektedir. Bu maksatla yürütülen faaliyetler ise şöyle sıralanabilir: Üniversite ile sanayi, iş dünyası ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğini teşvik etmek, artırmak ve düzenlemek. Üniversite ile iş dünyası arasında var olan işbirliğini izlemek, değerlendirmek, yaygınlaşmasını sağlayacak çalışmalar yapmak ve yeni işbirliği modelleri geliştirmek, strateji raporları hazırlamak, üniversitenin ilgili birimleri ile iş dünyası arasında gerçekleştirilecek işbirliğinde koordinasyonu sağlamak. Üniversite öğrencilerinin eğitilmesine ve mezuniyet sonrasında istihdam imkanlarının geliştirilmesine yönelik etkin staj programları oluşturma amaçlı girişimlerde bulunmak. Lisansüstü eğitim gören öğrencilerin tez konularının seçiminde ve öğretim elemanları tarafından yürütülen araştırmalarda iş dünyasının beklentilerinin göz önünde bulundurulmasını ve çalışmaların sonuçlarının iş dünyası ile paylaşılmasını sağlamak. Üretim ve hizmet sektörlerinin yeni ve ileri teknoloji kullanmasını destekleyerek rekabet gücünü geliştirmeye yardımcı olmak. Paneller, standlar gibi etkinlikler yoluyla makina sektörüyle stratejik ortaklıklar için zemin hazırlamak (Proje pazarı ve proje yarışması olmak üzere paneller, bilgi masaları, standlar açmak).
