Yaklaşık 700 hektarlık bir alan üzerinde 38 sanayi kooperatifi ve 30 bin iş yerinden oluşan İkitelli Organize...
Yaklaşık 700 hektarlık bir alan üzerinde 38 sanayi kooperatifi ve 30 bin iş yerinden oluşan İkitelli Organize Sanayi Bölgesi, üretim kapasitesi ve iş yeri sayısıyla Türkiye’nin en büyük sanayi merkezi konumunda.
Ikitelli bölgesi 1984 yılında İstanbul’un tarihi yarımadasını dolduran iş yerlerinin şehir dışına çıkarılması projesi ile adını duyurmaya başladı. Gedikpaşa, Laleli, Sultanhamam ve Süleymaniye gibi bölgelerde gayri sıhhi şartlarda hizmet veren atölyelerin esnaf-sanatkarlarının;Çevre Sağlığı Müsteşarlığı, İstanbul Valiliği ve İstanbul Belediyesi’nin kararı doğrultusunda iş yerlerini adı geçen bölgelerden taşıma zorunluluğu ortaya çıkınca bu sektörde çalışanlar kooperatifleşme yoluna gidip İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden arsa talebinde bulundular.
02.08.1985 tasdik tarihli1/5000 ölçekli İkitelli OKSB Nazım İmar Planı’nda, 700 hektarlık bir alan çeşitli iş kollarında faaliyet gösteren 36 adet küçük ve orta ölçekli sanayi ile toplu işyeri kooperatifine tahsis edilmek üzere01.02.1985 tarihinde istimlak kararı alındı. Arsa Ofisi’nce kamulaştırma çalışmalarını takiben bölge bedeli karşılığında ilgili kooperatiflere verilerek kendi öz kaynakları ile inşaat çalışmaları başladı.
“300 BİN KİŞİLİK İŞ YERİ”
Kurucularını, 1984 yılında İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ne bağlı meslek odalarının başkanları ve yan sanayi meslek teşekküllerinin yöneticilerinin oluşturduğu İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nin (İOSB) asıl gelişimi ise 1990’lı yıllarda inşaatların tamamlanma sürecinde başladı.
Bugün38 kooperatif, 30 bin civarında iş yerinin bulunduğu İOSB’de çalışan sayısı ise 300 binlere yaklaştı. Bu haliyle GüneydoğuAnadolu Projesi’nden (GAP)sonra ülkemizin en büyük projesi olma unvanına sahip İOSB, Türkiye’nin ve Avrupa’nın ise en büyüğü konumunda.İkitelli OSB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nihat Tunalı artan üretimi, katma değeri, istihdamı ve üretim teknolojileriyle donanan makine parkuruyla ülkemizin örnek ve en büyük organize sanayi bölgesi olan İkitelli OSB’nin son 10 yıl içerisinde muazzam bir çekim merkezi haline geldiğini belirtti.
Ürün çeşitliliğinde dünya çapında rekorlara imza atılmasının bu büyümenin en büyük nedeni olduğunu vurgulayan Tunalı; “Burada iş yapan hem aradığımalı buluyor, hem de ürettiğini yanıbaşında satıyor, bu büyük bir avantaj.Diğer büyük bir avantaj ise İkitelli’nin şehir merkezine, hava limanına ve otogara olan yakınlığı. Ulaşımı ise metronun hizmete girmesiyle çok daha kolay bir hale gelecek. Planlı bir yerleşimi,geniş ara yolları, site içinde ferahlık ve ulaşım kolaylığı da bir başka cazibe”diye konuştu.
“YILLIK İHRACAT 4 MİLYAR DOLAR”
2011 yılı ihracat rakamlarına göre İOSB, Türkiye ihracatının yüzde 15 ile 20’sine sahip. Tunalı, yıllık ihracatı yaklaşık 4 milyar dolar civarında olan İOSB’nin hem katma değer, hem de sağladığı istihdam olanakları ile ülke kalkınmasında önemli bir payı olduğunu vurguladı.İhracatın genellikle Orta Doğu ülkeleri, Rusya, Balkan ülkeleri ve Avrupa’ya yapıldığını hatırlatarak sözlerine şöyle devam etti: “Tüm bunları topladığımızda İkitelli OSB için Türkiye’de ticaretin başkenti demek yanlış olmaz.”
“İŞ YERLERİNİN YÜZDE 60’I SANAYİ KURULUŞU”
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun 15.04.2000 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra geçen bir yıl içinde, tüzel kişilik kazanan İkitelli OSB’de küçük ve orta ölçekli bir çokiş yeri faaliyet yürütüyor. Bu iş yerlerinden yüzde 60’ının sanayi kuruluşu,yüzde 40’ın da ticarethane niteliğinde olduğu bölgede, sanayi kuruluşlarının yüzde 50’sinde üretim yapılıyor.
Oto yedek parçadan insansız hava aracına kadar geniş yelpazedeki ürün çeşitliliğini yaratan iş kolları ise deri ve mamulleri, ayakkabı, saraciye, makine,makine yedek parça, döküm, madeni eşya, dokuma, tekstil, triko, konfeksiyon,mobilya ve kereste, oto tamir olarak sıralanabilir.
“MAKİNE ÜRETİMİNİN YÜZDE 15’İ İOSB’DE YAPILIYOR”
İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nde 5-6kooperatifte makine imalatı konusunda ağırlıklı olarak hizmet verildiğine dikkat çeken Tunalı, bu kooperatiflerde makine üretiminin yanında yedek parça imalatının da yapıldığını ve İOSB’de gerçekleşen üretimin toplam makine üretiminin yüzde 15’i oranında olduğunun da bilgisini verdi. Makine sektöründe parça temini ve montajın sektörün can damarı olarak nitelendiren Tunalı; “OSB’lerde yer alan kooperatiflerin bir arada bulunmasının gerek satış gerek satış sonrası hizmet noktasında büyük bir avantaj olarak görüyoruz” diye ekledi.
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAZANCIMIZI ARTIRDI”
Organize sanayi bölgeleri için devletin Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı kanalıyla sunduğu bir imkan olan YatırımTeşvik Belgesi’ne sahip olduklarını anlatan Tunalı, bu belge sayesinde İOSB’ye her yıl yapılacak yatırımlarda KDV muafiyeti sağlamaya devam edeceklerinin önemine değindi: “Belge,OSB’ye her yıl yapılacak yatırımların bildirimi halinde proje harcamalarına ve mal girişlerine KDV muafiyeti sağlıyor.
Ülkemiz genelinde her OSB için tanınan Yatırım Teşvik Belgesi alma hakkı yeni olmamasına rağmen çok bilinen bir uygulama değil, biz bunu araştırmalarımız sonucu ortaya çıkardık ve çok kısa bir süre içinde başvurumuzu gerçekleştirip belgemizi aldık. KDV muafiyeti sayesinde İOSB’ye2011 yılında 3 trilyon liraya yakın birkazanç aktardık.
Bir örnek vermekgerekirse İkitelli’de hava hatlarınınyer altına alınması projesinde maliyetbedeli olan 16 milyon TL’nin 2 milyon 880 bin TL KDV’lik bölümü muafiyet kapsamına girdi. Yani 2 milyon 880 binliralık meblağ İOSB kasasında kalmış oldu. Sadece yer altı kablosunun KDV tutarı 720 bin lirayı bulmaktaydı. Şimdi bu tutar yine İkitelli’de kullanılacakve bu bölgenin sağlık gibi, eğitim gibibaşka hizmet alanlarında değerlendirilecek”dedi.
“100 BİN METRE ELEKTRİK KABLOSU YER ALTINA ALINACAK”
Ayda ortalama 70 milyon kw saat enerjinin tüketildiği İOSB’nin elektrik ihtiyacını anlatan Tunalı: “Biz ihaleden İOSB olarak geçen yıla göre büyük bir kazanım elde ettik. Enerji ihalesinde bir önceki yıla göre ayda 70 milyon kw saat elektrik için yapılan ödemede 250 bin liralık indirim sağlandı. Böylece İOSB’nin yıllık kazanımı 3 milyon TL oldu. Bu kazanım ile İkitelli’de enerji dağıtımına teknolojik yenilikler de sağlanacak. Uzunluğu 100 bin metreyi bulan elektrik hatları yer altına alınacak, böylece görsel açıdan estetik bir görüntü ortaya çıkacak.
Ayrıca hem yüksek araçlar, hem de hava koşullarısebebiyle ortaya çıkan çeşitli kaza, arıza ve yangınlar önlenmiş olacak.
Otokontrol sistemi ile enerji dağıtımında merkezden kontrol, izleme ve müdahale teknolojisi kullanılacak” şeklinde konuştu.
“MESLEKİ EĞİTİMDEKİ AÇIĞI KAPATMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
25 yıldır İkitelli’nin temel sorunlarından olan eğitim açığına göreve geldikten sonra el koydukları bilgisini paylaşan Tunalı, bu eğitim yılının başında bölgede çıraklık okulunun faaliyete geçtiğini, bunun yanında projeleri tamamlanmış ve Bakanlık’tan onayı beklenen iki eğitim tesisi çalışmasının daha bulunduğunu da kaydetti. Tunalı konuşmasına şöyle devam etti: “Bunlardan biri İOSB Endüstri Meslek Lisesi, bir diğeri ise İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İSTESOB) ile ortaklaşa yaptığımız
İşletmeler Üstü Eğitim ve Teknoloji Merkezi’dir. Eğitim-öğretimin devam ettiği çıraklık okulu yani İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Mesleki Eğitim Merkezi’mizin Milli Eğitim Bakanlığı ile yaptığımız protokol doğrultusunda arsa, bina ve okula öğrenci alımı dahil
bütün hakları İOSB’dedir. 70 çırak-öğrenciyle eğitime başlayan okulumuzda ağırlıklı olarak elektrik-elektronik teknolojisi, makine teknolojisi, metal teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi eğitimleri veriliyor.
Toplamda 167 dalda eğitim yapacak olan okulun altı sınıfı, iki atölyesi, bir bilgisayar laboratuvarı ve bir adet kütüphanesi bulunuyor. Türkiye’nin genel sorunlarından biri olan kalifiye eleman yetiştirememe sorununa böyle çalışmaları hayata geçirerek sorumluluğumuz dahilinde İOSB olarak biz de çözüm getirmeye çalışıyoruz.”
METRO İLE BİRLİKTE ULAŞIM SORUNU DA BİTECEK
İOSB’nin en önemli sorunlarından biri olan ulaşım konusunda da çalışmaların devam ettiğini belirten Tunalı; “Ulaşım konusunda hali hazırda inşaatının büyük bölümü tamamlanmış olan metronun açılış tarihi bekleniyor. İETT’den yapılan açıklamaya göre metro bu yılın ilk çeyreğinde hizmete sokulacak. Mevcut durumda gerek otobüs, gerekse minibüslerle de ulaşım sağlanıyor. Ancak bölgeye metronun gelmesiyle İOSB’de çalışanlarının iş yerlerine ulaşımı hem daha kolay, hem de daha rahat olacak diye düşünüyoruz” diye konuştu.
“TEKNOPARK İLE İOSB YENİ BİR BOYUT KAZANACAK”
“Üniversite-sanayi iş birliği bölgemiz ve başkanlığımız için vazgeçilmez bir hizmettir” diye açıklamada bulunan Tunalı,
konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Yetişen elemanları sektöre kazandırmanın; ancak yapılan protokollerle sağlanabileceğini düşünüyoruz. Başkanlığımız da Kültür Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Aydın Üniversitesi ile ortaklaşa çalışmalar yapmaktadır. Öğrencilere tanınan staj imkanının yanında, Yıldız Teknik Üniversitesi ile yapılan sözleşme gereği İOSB Hizmet
Alanı’na teknopark yapılacak. Demirciler Sanayi Sitesi (DEMSİT) içinde 582 ada, 11 parsel, 9 bin 314 metrekare arsa alanı ve bulunduğu imarlı parseli üzerindeki Sosyal Tesis Binası revize edilerek teknopark dizaynı ile yükselecek ve 23 bin metrekare binasıyla İOSB’ye hizmet verecek.
Demirciler Sanayi Sitesi Teknoloji Geliştirme Projesi ile burası İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nin giriş kapısı olacak. Söz
konusu teknopark çevrenin teknoloji bölgesi niteliği kazanırken şu andaki iş yerleri ve çevrenin hem kira geliri, hem de mülk değeri otomatik olarak artacak. Üyeler ve KOBİ’ler açısından, teknoparkın sağlayacağı faydalarla gelişme ortamında yeni yatırım olanakları ortaya çıkacak. Ayrıca DEMSİT ortaklarının sahip oldukları mekanların da değerleri artacak. Organize sanayi bölgemiz sanayicileri ve KOBİ’leri, iş kollarındaki teknoloji ve Ar-Ge alanlarındaki gelişmelerle ulusal ve küresel pazarlarda rekabet güçlerini artıracak.
Yıldız Teknoloji Geliştirme Bölgesi Teknoparkı’nda, sanayi ve bilim bir araya gelerek bölgedeki tüm KOBİ’lere yeni teknolojiler araştırma ve geliştirmenin alt yapısını ve ortamını sunacak. Teknoparkta çalışarak araştırma yapan KOBİ’ler hibelerden ararlandıkları gibi bazı vergi muafiyetlerinden de yararlanabilecek. İş yerlerini büyüterek marka olmaya çalışacaklar. Amaç bu teknoparkla ileri teknolojiler alanında çalışan yerli ve uluslararası şirketleri bir araya getirerek aralarında ve üniversitelerle
sinerji yaratmalarını sağlayan mekanizmalar kurmak ve geliştirmek.”
OSB’deki kooperatiflerin bir arada bulunmasını gerek satış, gerek satış sonrası hizmet noktasında büyük bir avantaj olarak
görüyoruz.
“TEZYİDİ BEDEL DAVALARI BİZİM İÇİN BÜYÜK SIKINTI YARATIYOR”
OSB’lerin son dönemdeki en büyük sıkıntılarından birinin, aynı zamanda tüm kamulaşan alanların da sorunu olan tezyidi bedel davaları olduğu konusuna değinen Tunalı; “1985 yılında bin kat şerhle satın alınan yerlerin tapuları halen sahiplerini verilmedi. O dönemdeki Arsa Ofisi bugünkü TOKİ, tebligatta hata yaptığı için bugünün sanayicileri ve kooperatifleri bugünkü bedel üzerinden arsalara ödeme yapmak zorunda bırakılıyor. Konu ile ilgili de kanuni düzenlemelerin bir an önce yapılması gerekiyor” şeklinde konuştu.
“ÇEVREYE SAYGILI BİR İOSB İÇİN PROJELER ÜRETİYORUZ”
Sanayinin ve üretimin yoğun olduğu bölgede çevre ve geri dönüşüm konusunun da önemli bir gerçek olduğunu hatırlatan Tunalı, çevreye saygılı bir sanayi bölgesi olarak var olan depolama alanlarının yanında yeni dönemde tehlikeli atık ara depolama alanları için de inşaata başlanacağını söyledi. Tunalı, yönetim programına alındığı ve uygulamaya koyulacağı bilgisini verdiği diğer alışmalar hakkında ise şunları söyledi: “İkitelli’deki en büyük eksik olan yönlendirme ve iletişim sorunu giderilecek.
İOSB kendi radyo ve televizyonunu kurarak yayına başlayacak. ALO OSB hayata geçirilecek.Çevre düzenlemeleri tamamlanacak.
Bölgemiz çalışanlarının konut ihtiyacının karşılanması için TOKİ ile ortak çalışmalar başlattık. Yıldız Teknik Üniversitesi ile ortaklaşa yapılacak olan teknopark hayata geçirilecek. Yönetim olarak önümüzdeki dönemlerdeki hedefimiz İOSB’nin, Avrupa ve
Türkiye’nin en büyük OSB’sine yakışır modern yapılara, imalat alanlarına, tesislere ve hizmete kavuşturulmasını sağlamaktır.
Asıl gayemiz İkitelli’yi bir cazibe merkezi haline getirmektir. Daha önce de belirttiğim gibi önümüze yaşam boyu mesleki eğitimden, sağlık sorunlarına çözüm üretmeye varana değin bir dizi yeni hedef koyduk ve bu noktada çalışmalarımızı aksatmadan sürdürüyoruz.”
“BU ÜLKENİN GELECEĞİ ÜRETİM VE İHRACATTAN GEÇİYOR”
Röportajımızın sonunda İOSB’nin gelecek hedeflerinden de bahseden Nihat Tunalı; “Başbakan’ın işaret ettiği 2023 hedefi bizim için de oldukça heyecan verici. Bu anlamda İkitelli OSB olarak biz de çağın yenilikleri ve teknolojinin olanaklarından faydalanarak kalitede yüksek, maliyette ise düşük bir üretim süreci için Ar-Ge çalışmalarına yön vereceğiz. Bu ülkenin geleceği üretim ve
ihracattan geçiyor. Endüstri ve sanayinin bugünkü temposu hızı ve gelişimigelecek için umut verici” dedi.
Nihat Tunalı kimdir?
Gümülcine’de 1947 yılında doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini İstanbul’da tamamladı. Üniversite eğitimini ise İstanbul İktisadi Ticari İlimler Akademisi İşletme - Muhasebe Bölümü’nde alan Tunalı, mali müşavirlik ve inşaat alanlarında uzun yıllar çalıştı. İkitelli’de Tümsan Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi’nde 15 yıldır yöneticilik yapan Nihat Tunalı, üç yıl İkitelli Organize Sanayi
Bölgesi (İOSB) Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptı. 2011 yılı Şubat ayında getirildiği İOSB Başkan Vekilliği görevini, 25 Ocak 2012’deki İOSB Genel Kurulu’nda oy birliği ile seçilerek sürdürmeye devam eden Tunalı aynı zamanda, 2011’de merkezi
Ankara’da bulunan Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu’nda (OSBÜK) Yönetim Kurulu Üyesi’dir.
İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nde 5-6 kooperatifte makine imalatı konusunda ağırlıklı olarak hizmet
veriliyor. İOSB’de gerçekleşen toplam üretimin yüzde 15’i makine üretimidir.
