Ülkemizin, pompa sektorundeki ilk sanayi işletmelerinden biri olan layne bowler, gunumuzde muhendislik, teknoloji ve tasarım piramidinin en ustunde yer alan pompalarını muşteri ihtiyacları...
Layne Bowler’ın öyküsü, 1882’de “Mahlon Layne”nin açtığı derince kuyudaki suyu, yer üstüne çıkarabilmek için bir pompaya ihtiyaç duymasıyla başlamı ş. Santrifüj pompalar belli bir derinlikten fazlasından emiş yapamadıklarından, suyu kuyudan çekebilmek amacıyla kullanılacak pompanın o zamanın tüm pompalarından farklı olarak tasarlanması gerekiyormuş. Yeraltı sularını insanlığın etkin kullanımına kazandıran mucit M. Layne ile girişimci “P.D. Bowler” in, birlikte,1903 yılında, Mississippi’de başlattıkları Layne/Bowler imalatı, günümüzde tüm dünyada geniş kullanı m ve üretime kavuşan düşey milli ve dalgıç dik türbin pompaların öncüsü olmuş. Layne Bowler Pompa Sanayi A.Ş, ülkemizin, pompa sektöründeki ilk sanayi işletmelerinden biri olarak 1965 yı- lında Hükümet kararı ile Ankara’da kurulmuş. Özel kanunla, bir devlet teşekkülü olarak ve büyük imkânlarla kurulan firmanın teknolojiyi getiren ortağı, bu pompaların yaratıcısı Layne-Bowler California olmuş. O yıllarda, sanayileşme sürecinin daha çok başında olan ülkemizin, pompa ithalatı için gerek duyduğ u kaynaklarda derhal bir tasarruf sağlayan firma, araştırmacı ve yenilikçi yapılanmasıyla, mühendislik çalışmaları nın hiç durmayacağı bir pompa üretim merkezi haline süratle gelmiş. 1960’lı yılların başına kadar Amerikan ortaklığı ile çalışan Şrma, Amerika’lıları n hisselerini devretmesinden özelleştirildiğ i 1994’e kadar tam bir devlet teşekkülü olarak faaliyetlerini sürdürmüş. 1994 yılından sonra ise, tamamına yakın hissesi Aydıner Grubu şirketlerinden SMS’ye, Samsun Makina Sanayi A.Ş.’ne geçmiş. Böylelikle Grup, su temin projeleri ve alt yapı yatırımları konusunda her türlü pompa ve vanayı yapar hale gelmiş ve 2004 yılında da düktil boru imalatını başlatmış.
İLKLERİN FİRMASI LAYNE BOWLER
Layne Bowler A.Ş.’nin kuruluşundan bugüne kadar sürekli ilkler ve yenilikler mevcut. Örneğin, Türkiye’de ilk jeotermal ısıtma uygulaması 1964 yılında Gönen Park Otelinin ısıtılması ile yapılmış. Türkiye’de ilk Jeotermal pompa üretimini Layne Bowler, 1985 yılında 90 derece sıcaklıkta akışkanla çalışmak üzere Balıkesir/Gönen için gerçekleştirmiş. Deneme üretimi için yapılan bu ilk jeotermal pompa, daha sonraları geliştirilip çeşitlendirilmiş; hem ülkemizde hem de yurtdışında akışkan sıcaklığı 160 dereceye varan uygulamalarda başarı yla hizmet vermiş. Aslında Layne Bowler’ın sektöre kazandırdığı yenilikler saymakla bitmiyor. 
BİLİMİN VE TEKNOLOJİNİN TAKİPCİSİ
Ülkemizde yabancı sermayenin ilk atı- lımlarından biri olan firmanın Üretim Müdürü A. Hakkı Günel, Layne Bowler’ı n faaliyete geçmiş olduğu 1965 yı- lından itibaren Türkiye’de bilimin ve teknolojinin takipçisi, yararlandığı teknik olanaklarla sektöründe standartların belirleyicisi ve geliştiricisi olduğunun altını çiziyor. Bu özelliği ile endüstriyel ve tarımsal çeşitli sektörler için pompa çözümleri üreten, kendi sektörü içindeyse öncü ve yol gösterici olan firmamı z, bu görev ve sorumluluk duygusuyla çalışmalarını sürdürüyor diyen Günel, Layne Bowler’ın kendi dökümhane- olaside olan ilk kurumsal pompa imalatçısı ve CNC tezgâh yatırımı yapan ilk imalatçı ve ilk Türk CNC tezgahını imkanları na katan ilk işletme olmasının yanı sı- ra bilgisayar destekli tasarım ve üretim (CAD/CAM) teknikleri alanında da yürüttüğ ü Ar-Ge çalışmaları neticesinde, kendi özel yazılımlarını üretip, tasarlayı p ürettiği ve işletmeye aldığı özel amaçlı CNC tezgâhlarını da 10 yıl öncesinden hayata geçirdiğini belirtiyor. Uzmanlaşmayı rekabetçilikte en önemli unsur gören Hakkı Günel, “Biz sadece pompa üretiyoruz ve sadece iyi bildiğimiz, geliştirebildiğimiz pompaları üretiyoruz. Hem ülkemizde hem dünyada yeterinden fazla yatırım ve rekabet var; kalacak olanlar markalardır, onlar da en iyileri ürettikleri için marka olurlar” diyor.
LAYNE BOWLER POMPA URETİMİ VE TASARIMDA SON TEKNOLOJİYİ KULLANIYOR
Bilgisayar ortamında hidrolik tasarımı gerçekleştirilmiş olan bir pompanın 3 boyutlu projelendirilmesi ile başlayan üretim süreci, üretilecek olan parçaların yine 3 boyutlu modelleme tekniği kullanı larak, döküm model ve maça sandıkları nın tasarlanması ile devam ediyor. 3D tasarımı biten parçaların üretimi, CAM yazılımlarıyla işleme kodları üretildikten sonra, yine bilgisayar kontrollü tezgahlarda gerçekleştiriliyor. Bu sayede, üretimde, el ustalığı faktörüne ba- ğımlılık kalmayıp, tekrarlanabilir kalite de, yüksek hassasiyette imalat yapılabiliyor. Tasarımda hedeflenen ve performans üzerinde etkisi olacak tüm hassas toleranslar, öngörüldükleri şekilde, üretimde yakalanabiliyor. 
LAYNE BOWLER’DAN YENİLİKLER
Layne Bowler Proje Müdürü Onur Konuralp, Ar-Ge ve Ür-Ge yöneticisi olasirak, mevcut ürün ailelerini veya grupları nı, günün ihtiyaçları ve müşteri talepleri doğrultusunda geliştirdiklerini ve bunlara yenilerini ilave ettiklerini söylüyor. Layne Bowler Ar-Ge ve Ür-Ge ekibi bu geliştirmeyi, yeni tasarımlar veya tasarı m değişiklikleri yaparak üstün performanslı ürünlere ulaşmak veya ulaşılmış üstünlüğü rekabete karşın muhafaza edebilmek olarak tanımlanıyor. Bir yandan mevcut gamımızı daha büyük kapasiteli olanlarla genişletiyoruz, öte yandan, dalgıç ve düşey milli karışık akışlı pompalarımıza, eksenel pompaları ve atık su dalgıçlarını ekliyoruz diyen Konuralp, bütün bunları yaparken aynı zamanda özgün tasarım kriterlerini de korudukları nın altını çiziyor. Özellikle enerji verimliliği konusunda; pompa verimlerinin arttırılması yanında, sistem pompa ilişkileri üzerindeki çalışmalarını yoğunlaştıran Layne Bowler araştırmaları, pompalı sistemlerde ömür boyu maliyet yaklaşımına ayrı bir önem veriyor. Çok yüksek enerji tüketimi olan pompalı sistemlerde, sistemin tasarımdaki optimizasyon, sistemi oluşturan unsurların birbirine uyumu, enerjinin verimli ve etkin kullanımı için çok önemli olduğundan, firma bu konudaki bilgi ve deneyimini müşterileri ile sürekli bir biçimde paylaşıyor. 
POMPALAR ONCE SANAL ORTAMDA TEST EDİLİYOR
firmamız, daima, tasarım imkânlarını en yüksek düzeyde tutmak anlayışında olmuştur diyen Konuralp, bu yüzden, özellikle yazılım ve donanım konusunda, yeni, en güncel teknolojileri kullandı klarını aynı zamanda Ar-Ge Bölümü olarak, mevcut hidrolik veya mekanik tasarım yazılımları kullanmasının yanında ve ötesinde, kendi programlarını da geliştirdiklerini söylüyor. Hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD-CFD) bazlı bu çalışmalar sonuca tasarım sonrası elde edilecek performansı, önceden, en doğru şekilde kestirmeyi sağlıyor. Tasarı mda katı modelleme, CFD analizi ile yapılan sayısal deneyler ardından, elde edilen sanal sonuçların değerlendirilmesi ile başlayan bu üretim süreci, prototip üretimi sonrasında, gerçek testler ile tamamlanıyor. Yani Layne Bowler bir pompayı, sanal olarak üretip test ediyor ve sonra imalata alıyor. Layne Bowler’ın Ar-Ge çalışmaları, TUBİ TAK desteği ve ODTÜ işbirliği altında günümüzde de devam ediyor. Layne Bowler Ar-Ge çalışmalarına büyük önem veren bir firma olarak 2002 yılın dan itibaren, planlı projeli Ar-Ge faaliyeti yürütüyor. Firmanın ODTÜ ile de bir işbirliği anlaşması mevcut. Tez öğ- rencilerine de yer verilen 10 kişilik bir departmanı bulunan firmanın Ar-Ge Ekibi; projelerin hayata geçirilmesi de aşamasında, 25-30 kişiye kadar çıkabiliyor. Layne Bowler kaynaklarının yüzde 3 ila 5’ini Ar-Ge çalışmalarımıza ayırıyor. Firma bugüne kadar kendi Ar-Ge çalışmaları nı yürüttüğü 3 projeyi tamamlamı ş durumda. Ayrıca iki yeni projede hali hazırda devam ediyor. Tamamlanan ilk proje atık su dalgıçları üzerine ve 17 yeni pompanın üretimi gerçekleştirilmiş durumda. İkinci proje ise mevcut pompaları n verimlerinin yüzde 2 ila 10 arası nda 
artırılmasını sağlamış. Son olarak tamamlanmış olan üçüncü Ar-Ge projesi ile ise daha hızlı üretimden çok, imalat kalitesini artırmak ve tekrarlanabilir hale getirmek amacıyla özel amaçlı CNC boru işleme tezgahı geliştirilmesi üzerine yapılmış. Bu üç Ar-Ge projesi de başarıya ulaşırken Layne Bowler’ın yeni projelerinden ilki ise mühendislik pompalarına yeni bir aile katmak için; büyük kapasiteli düşük irtifalı pompalar üretmek olarak tanımlanıyor. Bu ürünler Layne Bowler’ı n eksenel tip olan ve halen ürettiği karışık akışlı pompalardan farklı bir aile. firmanın yürütmekte olduğu bir diğer Ar-Ge çalışması ise dalgıç elektrik motorları. Çünkü küresel rekabette firmanı n buna ihtiyacı bulunuyor. Çünkü yer altı sularının önemi gittikçe artıyor ve dalgıç pompalar hızla yaygınlaşı yor. Motor satın alarak rekabet etmek, dünyanın bazı bölgelerinde imkânsı z olduğundan Layne Bowler bu alanda kendi motorlarını üretmek istiyor.
“POMPA İHRACATINDA NE SINIR NE BOLGE TANIRIZ”
Layne Bowler İhracat Müdürü Wissam Minkara, mühendislik pompalarımız söz konusu olduğunda, ihracatta sınır tanı- mıyoruz diyor. Dünyada, tailor-made denen bu terzi usulü pompaları üreten imalatçıların sayısı çok sınırlı olduğunun belirten Minkara sözlerine şöyle devam ediyor: “Mühendislik, özellikle gelişmiş ülkelerde bir hayli pahalı bir hizmettir; bu bizim için büyük bir fırsat yarattı. Bazı Avrupalı rakiplerimize dahi mühendislik hizmeti veriyoruz. Üretimlerinin bize doğru kaymasındaki en önemli etken de budur. Oysa bundan sadece 8-10 sene önce, bazı kritik projelerde mühendisliği biz satın alıyorduk” diyor. Dünya haritasına bakıldığında, Layne Bowler ürünlerinin tüm kıtalarda kullanı ldığını görmenin mümkün olduğunu ve müşteri portföyünün de hızlı bir şekilde genişlediğinin altını çizen Minkara: “50’nin üzerinde ülkede ürünlerimiz var. Örneğin, fabrikamız sadece geçen bir hafta içinde, Fas, Ürdün, Kore, Avustralya, Fransa ve Romanya’ya sevkiyat gerçekleştirmiştir. Kimine dalgıç, kimine düşey milli, kimine mühendislik, kimine de yatay milli pompalar gönderdik. Bu da ihracat pazarlarımızın ve ürünlerimizin çeşitliliği gösteren güzel bir kanıttır. En çok hangi bölgelerde pompamız çalışıyor derseniz, Orta Do- ğu ve Kuzey Afrika derim. 40 yılı aşan ihracat sürecimiz, böyle bir birikim sağ- lamış ama şimdi bu bölgelerin yerini hızla Uzak Doğu alıyor. Avrupa pazarı- mız ise daha yavaş fakat stratejik gelişiyor; burada bazı ortaklıklarımız söz konusu. Hedefimiz ise, teknolojimizin doğ- duğu ABD’de gelecek yıl içinde önemli adımlar atmak” diyor.
CEVRE DOSTU URETİM
Layne Bowler ECOPUMP inisiyatifine ilk imza atan firmalar arasında yer alı- yor. Firma bu nedenle AB çevre koruma ve enerji politikalarının genel amaçları nı destekliyor. Son kullanıcının ve çevrenin faydasına olacak şekilde enerji tasarrufunu teşvik etmek kararlılığında olan Layne Bowler, bu bilinçte hareket ederek ürünlerini yeniliyor, verimliklerini arttırıyor ve bir kısmını da rafa kaldı rması gerekiyorsa bunu hiç çekinmeden yapıyor. Çünkü firma öncelikle kamuya, yasal düzenlemelerden çok daha önce, gönüllü olarak bir taahhütte bulunmuş durumda. Teknolojinin sürekli gelişimi, toplumsal gereksinimlerin ve çevreye yönelik tehditlerin mütemadiyen artması karşısında Layne Bowler, bir yandan yüksek performanslı ürünler tasarlayıp imal ederken diğer taraftan da mümkün olduğ unca çevre ile dost olacak teknolojiler geliştiriyor. Firma, son kullanıcıları desteklemek amacıyla, sadece ekipmanın montaj ve bakımından ibaret olmayan ve fakat enerji tüketiminin denetlenmesini, potansiyel tasarruf alanlarının tespiti ve hesaplanmasını, farklı uygulamalar için en uygun ürünün seçimine dair tavsiyeleri ve ömür boyu hizmette karşılaşılabilecek muhtemel uyarlamaları ve bunlara dair önerileri de içeren bir dizi hizmeti ayrıntılı olarak veriyor. 
Soldan sağa: Üretim Müdürü A.Hakkı Günel, Dış Satış Bölge Yetkilisi Burçin Tireli, İhracat Müdürü Wissam Minkara, Proje Müdürü Onur Konuralp, Dış Satış Bölge Yetkilisi Özge Barışeri
