Toplam 506 milyar 322 milyon dolar değerinde ürün ithal eden Afrika ülkelerinin,makine ve aksamları ithalat değeri 60 milyar...

Toplam 506 milyar 322 milyon dolar değerinde ürün ithal eden Afrika ülkelerinin,makine ve aksamları ithalat değeri 60 milyar 287 milyon dolar. Afrika ülkelerine yaptığımız ihracat 2011 yılında 823 milyon 204 milyon dolar değerine ulaştı ve böylelikle geçtiğimiz seneye göre yüzde 2,3 oranında artışı yakalamış oldu.

Afrika adı, Kartaca’ya ilk gelenRomalılar’ın Afri veya Africani olarak bilinen oymaklarından alınmıştır. Afrika kıtası geç tanınan bir kıtadır. Sebebi ise çöl alanların ve ekvatoral alanların geniş yer tutmasıdır. Bu özelliğinden dolayı“Karanlık Kıta” olarak da bilinir. Ayrıca kıtada yaşayan insanların büyük çoğunluğunun renginden dolayı da bu ad kullanılır. Afrika hem yüz ölçümü, hemde nüfus bakımından Asya’dan sonra dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır.

Yaklaşık 30 milyon 65 bin kilometrekarelikalanı ile dünya topraklarının yüzde 20,4’ünü kapsar. Afrika kıtasında Angola, Bassas Da Indıa, Batı Sahra,Benin, Bostvana, Bouvet Adası, BurkinaFaso (Yukarı Volta), Burundi, CapeVerde, Cezayir, Cibuti, Çad, EkvatorGinesi, Eritre, Etiyopya, Europe Adası,Fas, Fildişi Kıyısı, Güney Afrika Cumhuriyeti,Gabon, Gambia, Gana, Gine, GineBissau, Heard Ad. ve Mcdonald Ad.,Juan De Nova Adası, Kamerun, Kenya,Komorolar, Kongo, Lesotho, Liberya,Libya, Madagaskar, Malavi, Mali,Maurıtıus, Mayotte, Mısır, Moritanya,Mozambik, Namibya, Nijer, Nijerya,Orta Afrika Cumhuriyeti, Reunion,Ruanda, Saınt Helena, Sao Tome andPrıncıpe, Senegal, Seychelle (Şeysel)Adaları, Sierre Leone, Somali, Sudan,Svaziland, Tanzanya, Togo, TromelınAdası, Tunus, Uganda, Zaire (KongoDem. Cum.), Zambiya ve Zimbabwe isimli ülkeler bulunur.

Türkiye’nin izlediği çok boyutlu dış politika çerçevesinde 1998 yılında Afrika ülkeleriyle siyasi, askeri, kültürel ve ekonomik ilişkilerimize bir ivme kazandırmak amacıyla “Afrika’ya Açılım Eylem Planı” oluşturuldu. Bu bağlamda,Dış Ticaret Müsteşarlığınca 2003 yılı başında “Afrika Ülkeleriyle Ekonomikİlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi”hazırlandı ve 2005 yılı hükümeti tarafından“Afrika Yılı” ilan edildi. Bunlara ilaveten, karşılıklı üst düzey ziyaretlerin gerçekleştirilmesi, yeni ekonomik ve ticari anlaşmaların akdi, ekonomik ve siyasi ikili mekanizmaların tesisi ve karşılıklı ticaret heyeti ziyaretleri teşvik edilerek, kıta ile ilişkilerimiz çeşitlendirilerek gelişti.

Türkiye, 12 Nisan 2005 tarihinde Afrika Birliği’nde (AfB) gözlemci ülke statüsünü kazandı ve 5 Mayıs 2005 tarihinde Addis Ababa Büyükelçiliğimiz Af Bnezdinde akredite edildi. Ayrıca Ocak2008’de Addis Ababa’da yapılan 10.AfB Zirvesi’nde alınan kararla ülkemizAfB’nin stratejik ortaklarından biri olarak ilan edildi.Afrika ülkeleriyle ilişkilerimizin içinde bulunduğu aşamanın değerlendirilmesi ve ilişkileri daha da geliştirecek ilave yol ve yöntemlerin belirlenmesi amacıyla18-21 Ağustos 2008 tarihlerindeİstanbul’da I. Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi düzenlendi. “Türkiye-Afrika İşbirliği İstanbul Deklarasyonu: Ortak Bir Gelecek İçin İşbirliği ve Dayanışma”ve “Türkiye-Afrika Ortaklığı İçin İşbirliği Çerçevesi” başlıklı belgelerin oybirliğiyle kabul edildiği zirveye, toplam 49Afrika ülkesi ile Afrika Birliği dahil 11 uluslararası ve bölgesel örgüt temsilcisi iştirak etmiştir.

“Türkiye-Afrika Ortaklığıİçin İşbirliği Çerçevesi” başlıklıbelgede yer alan izleme mekanizması uyarınca 15 Aralık 2010 tarihinde ülkemizde Kıdemli Memurlar Toplantı sıtertiplendi.

SAGA ÜLKELERİNE İHRACAT ARTACAK

Türkiye’den AB ülkelerine yapılan ihracat azalırken Afrika ülkelerine yapılan ihracat artış gösteriyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre;2012’nin ilk altı ayında Avrupa Birliği(AB) ülkelerine gerçekleştirilen ihracat,geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 azalırken Afrika ülkelerine yapılanihracat ise yüzde 44 arttı.

TİM raporuna göre; gerçekleştirilen 29 milyar 279 milyon dolar ihracatla ülke grupları bakımından ihracat sıralamasında ilk sırada yer alan AB ülkelerinin ardından Orta Doğu ülkeleri 13 milyar 454 milyon dolarla listede en çok ihracat yapılan ikinci pazar oldu. 2012’nin ilk altı ayındaki ihracat rakamlarında Orta Doğu ülkelerini 7 milyar 790 milyon dolarla Bağımsız Devletler Topluluğu,6 milyar 978 milyon dolarla Afrika ülkeleri izledi.

Afrika ülkeleriyle ekonomik ilişkilerimiz ve ticaret hacmimiz de son yıllarda önemli gelişme gösterdi.

SAGA ülkeleriyle 2000 yılında 742 milyon dolar olan ticaret hacmimiz, 2005 yılında 3 milyar dolara, 2008 yılında da 5,7 milyardolara ulaştı. Küresel ekonomik krizin etkisiyle 2009 yılında ticaret hacmi 4,88milyar dolar, 2010 yılında ise 4,36 milyar dolar düzeyinde kaldı. (Tüm Afrika ülkeleriyle 2005’te 9 milyar; 2009’da15,876 milyar; 2010’da ise 15,710 milyardolar).

SAGA ülkelerine yönelik dış ticaretimizde bugüne kadar kaydetmiş olduğumuz ve gerçek potansiyeli henüz yansıtmayan aşama da dikkate alınarak,önümüzdeki dönemde SAGA ile toplam ticaret hacmimizin 50 milyar dolar düzeyine çıkarılması hedeflenmektedir.

BM’nin yayınladığı rapora göre; “Karanlık Kıta” olarak bilinen Afrika, 2013 yılında dünya çapında ekonomisi büyüyen tek kıta olacak.

“AFRİKA EKONOMİSİ BÜYÜYECEK”

BM tarafından yayımlanan “2012 Dünya Ekonomik Görünümü ve Beklentileri Raporu”nda, bu yıl Euro Bölgesi’nde borç krizi sürerken tüm dünyada ülkelerin ekonomik yavaşlama yaşayacakları belirtilerek hükümetlerin,ülkelerindeki ve özellikle de genç nüfus içindeki yüksek işsizlik oranlarıyla mücadele etmeleri gerektiği vurgulandı.

Gelecek iki yılda, dünyadaki bölgelerinçoğunda ekonomik büyümenin yavaşlayacağı,sadece Afrika kıtasında ekonomik büyümenin süreceği tahmininde bulunuldu. Afrika kıtasının büyümeyi sürdüreceği belirtilen raporda, 2011yılında yüzde 2,7 oranında ekonomikbüyüme görülen Afrika kıtasında buoranın 2012 yılında yüzde 5’e, 2013yılında ise yüzde 5,1’e yükselmesininbeklenildiği; ancak bu oranın askeri ihtilaflar,yolsuzluk, altyapı yetersizliği ve kuraklık gibi nedenlerden dolayı kıtanın değişik ülkelerinde büyük değişiklikler göstereceğine işaret edildi.Afrika kıtasında işsizlik ve yoksulluğun istikrarsızlık kaynağı olduğu vurgulanan raporda, kıtadaki en büyük ekonomik büyümenin Güney Afrika’da yaşanacağı belirtildi.

Raporda Türkiye“Batı Asya” coğrafi bölgesinde yer aldıve 2011 yılının ikinci yarısında güçlüekonomik faaliyetlerin biraz zayıfladığı,ekonomik büyümedeki ivmenin yavaşladığı, bu yavaşlama eğiliminin 2012 yılında da süreceği, enflasyonun ise artmasının öngörüldüğü belirtildi.2011 yılında Türkiye’nin cari açığınınGSYH’nın yüzde 10’una kadar genişlediğide anımsatıldı. Raporda, Türkiye’deki ekonomik büyümenin 2012 yılında yüzde 3,2 oranında, 2013 yılında ise yüzde 5,4 oranında olacağı öngörüsünde bulunuldu.

TÜRKİYE-AFRİKA ÜLKELERİ MAKİNE VE AKSAMLARI DIŞ TİCARETİ

Makine ve aksamları sektöründe,Afrika ülkeleriyle aramızdaki dış ticaret dengesi ülkemiz lehinedir. 2011 yılındaiki ülke arasındaki dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 7,5 oranında artarak 977 milyon dolar değerinde kaydedildi.Afrika ülkelerine yönelik gerçekleştirdiğimiz ihracat ise 2009 yılından bu yana artış gösteriyor. 2011 yılında bir önceki seneye göre yüzde 2,3 oranında artışın yaşandığı ihracatta 2010 yılında 804 milyon 955 bin dolar değerinde ürün gönderildi. Söz konusu rakam 2011 yılında 823 milyon 204 bin dolar değerine yükseldi.

Afrika ülkelerine enfazla ihracat gerçekleştirilen mal grupları“Buzdolapları, Dondurucular veDiğer Soğutucu ve Dondurucu Cihazlarve Isı Pompaları” ile “Toprak, Taş,Metal Cevheri vb. Ayıklama, Eleme,Tasnif, Ayırma, Yıkama, Kırma Öğütleme,Yoğurma Makineleri”dir. Diğermal gruplarına göre açık ara farkla ihracatını gerçekleştirdiğimiz söz konusu mal gruplarından sağlanmıştır.“Buzdolapları, Dondurucular ve Diğer Soğutucu ve Dondurucu Cihazlar ve Isı Pompaları” mal grubunda 2010 yılına göre yüzde 6,1 oranında artış kaydedildi.

Böylelikle bahsi geçen mal grubundan 2011 yılında Afrika ülkelerine 123milyon 839 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirildi. İkinci sırada yer alan“Toprak, Taş, Metal Cevheri vb. Ayıklama,Eleme, Tasnif, Ayırma, Yıkama,Kırma Öğütleme, Yoğurma Makineleri”mal grubunda ise yüzde 28,1 oranındaartış yaşandı. Üçüncü sıradaki “Tohum,Hububat, Kuru Baklagilleri Temizleme,Tasnif Etme, Ayıklama ve Öğütlemeye Mahsus Makina ve Cihazlar” malgrubundan 43 milyon 93 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirdi.

2011 yılında en fazla ihracat yapılanilk on ürün arasında 2010 yılına göreen fazla ihracat artışı yüzde 52,4 ile“Buldozerler, Greyderler, Toprak Tesviye Makinaları, Skreyperler,Mekanik Küreyiciler, Ekskavatörler”ürün grubunda yaşandı. İhracatta aynı dönemde en fazla azalma yüzde 44,9 ile “Klima Cihazları (Motorlu Bir Vantilatör ile Nem ve Isıyı Değiştir meye Mahsus Tertibatı Olanlar)” ürün grubunda yaşandı.

AFRİKA ÜLKELERİ ÇİN MALI KULLANIYOR

Afrika ülkeleri makine ve aksamları ithalatında oyunu Çin’den yana kullanıyor.2011 yılında toplam 60 milyar 287 milyon dolar değerinde makine ve aksam ithalatı gerçekleştirilirken Çin, söz konusu pazardan 8 milyar 686 milyon dolar değerinde pay aldı. Afrika ülkelerinin toplam makine ve aksam ithalatı 2010 yılında 56 milyar 335 milyon dolar değerindeyken bu rakam yüzde1,1 oranında artarak 60 milyar 287milyon dolar değerine yükseldi.

Afrika ülkelerinin makine ve aksamları ithalatındabirinci sırada yer alan Çin’den sonra sıralamayı 6,3 oranında artışla Almanya takip etti. Afrika ülkeleri Almanya’dan 6 milyar 813 milyon dolar değerinde ithalat gerçekleştirdi. İtalya ve Fransa’nın ise pazar payını kaybettiği görülüyor. İtalya 2010 yılına göreyüzde 4,6 oranında, Fransa ise yüzde 0,5 oranında azalış kaydetti.

BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİNE İHTİYAÇ VAR

Afrika ülkelerinin makine ve aksamları ithalatında 2011 yılında makine ve aksamlarında en fazla pay aldığı ürün grubu yüzde 7,2 artışla “Otomatik Bilgi İşlem Makineleri, Üniteleri”oldu. “Otomatik Bilgi İşlem Makineleri,Üniteleri” mal grubundan 2011 yılında söz konusu ülkeler toplam 4 milyar 362milyon dolar değerinde ürün ithalatı gerçekleştirdi.

Yüzde 6,8 oranındagenel ithalattan aldığı pay ile ikincisırada “Dozerler, Greyder, Skreyper,Ekskavatör, Küreyici, Yükleyici vb”yer aldı. Söz konusu mal grubundanAfrika ülkeleri 2011 yılında 4 milyar 99 milyon dolar değerinde ürün ithal etti.“Ağır İş Makine ve Cihazlarının Aksamı,Parçaları” kaleminin payı ise yüzde 6,3 olarak gerçekleşti. 2011 yılında 3 milyar 798 milyon dolar değerine ulaştı.

Toplam ihracatımızın 10 milyar 334 milyon dolar olduğu Afrika ülkeleri en fazla demir çeliğe ihtiyaç duyuyor.

Sıralamada dördüncü ve beşinci sırada ise “Muslukçu, Borucu Eşyası, Basınç Düşürücü, Termostatik Valf Dahil” ile“Sıvılar İçin Pompalar, Sıvı Elevatörleri”yer aldı.

TÜRKİYE-AFRİKA ÜLKELERİ DIŞ TİCARETİ

Ülkemizle Afrika ülkeleri arasındaki 2011 yılı dış ticaret dengesi bir önceki yıla göre yüzde 49,9 oranında azaldı.2011 yılında iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi 2010 yılına göre yüzde 22,5 oranında artarak 19 milyar dolar değerinde kaydedildi.

DEMİR ÇELİK İHTİYAÇLARI ARTIYOR

2011 yılında genel ihracatımızın 10 milyar 334 milyon dolar değerinde olduğuAfrika ülkeleri en fazla demir çeliğeihtiyaç duyuyor. 2010 yılında toplam9 milyar 283 milyon dolar değerindeürün ihraç ettiğimiz Afrika ülkelerine ihracatımız 2011 yılında yüzde 11,3arttı. En fazla ihracat değerine sahip olan demir-çelik ürün grubunda ihracatımız 2011 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 31,5 artarak 2 milyondolar olarak gerçekleşti.

Listenin ikincisırasında önemli bir artışla “Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar, Müstahsalları,Mumlar” kalemi yer aldı. Söz konusu kalemden 2010 yılında Afrika ülkelerine 516 milyon dolar değerinde ithalat gerçekleştirildi.2011 yılında yüzde 165,8oranında artış yaşanan ürün grubunda ihracat değeri 1 milyar 372 milyon dolardeğerine ulaştı. “Makine ve Aksamları”kalemi ise üçüncü sıradaki yerini korudu.

2010 yılına göre yüzde 2,3 oranındaihracat artışının yaşandığı malgrubunda 2011 yılında 823 milyon dolarseviyesine ulaşıldı. Listenin dördüncüve beşinci sırasında ise sırasıyla “MotorluKara Taşıtları, Traktör, Bisiklet,Motosiklet ve Diğer” kalemi ile “Demirveya Çelikten Eşya” mal grupları yer aldı. Aynı yıl içerisinde 2010 yılına göre en fazla ihracat artışı yüzde 219,6 ile“Değirmencilik Ürünleri, Malt, Nişasta,İnülin, Buğday Gluteni” ürün grubunda gerçekleşti.

İTHALATIN DA GALİBİ ÇİN

Afrika ülkelerinin tüm ürünlerde 2011yılı ithalatı yüzde 2,1 oranında arttı.Çin ise makine ve aksamlarında olduğu gibi tüm ürünlerin ithalatında da birinciliği elden bırakmadı. En fazla ithalat gerçekleştiren ilk on ülke sıralamasında birinci olan Çin, yine 2011 yılında bir önceki yıla göre en fazla ithalat artışının yaşandığı ülke oldu. Çin’i yüzde19,8 ithalat artışıyla Güney Afrika izledi.

2009 yılında 47 milyar 641 milyon dolardeğerinde Afrika ülkelerinin ithalatgerçekleştirdiği Çin’den 2010 yılında 59milyar 815 milyon dolar; 2011 yılındaise 72 milyar 927 milyon dolar değerindeürün alımı gerçekleşti. Fransa iseyüzde 11,1 oranında artışla Çin’i takipediyor. Afrika ülkelerinin 2010 yılında35 milyar 159 milyon dolar değerinde ithal ettiği Fransa’dan, 2011 yılında tüm ürünlerde 39 milyar 46 milyon dolardeğerinde ithalat yapıldı. Listede üçüncüsırada yer alan ABD takip ediyor.Yüzde 15,3 oranında artışla Afrika ülkelerinin ithalat gerçekleştirdiği ABD’den 2011 yılında 32 milyar 606 milyon dolar değerinde ürün ithal edildi.

Listenin dördüncü sırasında ise yüzde 7,8 oranında artış ve 28 milyar 523 milyon dolar değerinde ürün gönderimiyle Almanya;beşinci sırasında da 22 milyar 105 milyon dolar değeriyle İtalya yer alıyor.

MAKİNE VE AKSAMLARININ YILDIZI PARLIYOR

Fasıllar bazında ise Afrika ülkeleriithalatında iki önemli kalemde artış yaşandı. Birinci sırada bulunan“Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar” kalemi yüzde15,4 oranında artarken “Makine ve Aksamları”kalemi de yüzde 11,9 oranında önemli bir yükselişle ikinci sırada yeraldı.

Afrika ülkelerinin fasıllar bazında genel ithalatına bakıldığında 2010 yılına göre toplamda yüzde 37,3 oranında artış kaydedildi.

Böylelikle söz konusu ülkelerin genel ithalatı 2011 yılı toplamı 506 milyar 322 milyon dolar değerine yükseldi. “Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar” mal grubu bu pazardan 78 milyar 128 milyon dolar değerinde pay aldı.

“Makineve Aksamları” sektörünün aldığı pay ise 60 milyar 385 milyon dolara yükseldi.

Üçüncü sırada ise “Elektrikli Makine ve Cihazları, Aksam ve Parçaları” mal grubu yer alıyor. Afrika ülkelerinin genel ithalatında söz konusu kalem yüzde 8,2 oranında artış göstererek 41 milyar 401 milyon dolar değerine yükseldi. Dördüncü sırada ise “Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet,Motosiklet ve Diğerleri” kalemi var.

Yüzde 7,5 oranında artışın yaşandığımal grubundan 2011 yılında 37 milyar873 milyon dolar değerinde ithalat gerçekleşti. Beşinci sırada yer alan“Hububat” ise ithalatı yüzde 4,4 oranında artarak 22 milyar 245 milyon dolar seviyesine yükseldi.