rkiye, Bolivya ile ekonomik ilişkilerinde ticaret fazlası veriyor. 2007 yılına kadar Bolivya’ya milyon dolar seviyesinin altında seyreden genel ihracatımız...
Türkiye, Bolivya ile ekonomik ilişkilerinde ticaret fazlası veriyor. 2007 yılına kadar Bolivya’ya milyon dolar seviyesinin altında seyreden genel ihracatımız, 2013 yılında 2 milyon 380 bin dolara yükseldi. Bolivya’ya makine ihracatımız ise aynı dönemde yüzde 51 arttı.
Güney Amerika’nın ortasında yer alan ve denize kıyısı olmayan Bolivya, Brezilya, Arjantin, Paraguay, Şili ve Peru ile komşudur. Ülkenin ulusal kahramanı olarak büyük saygı gören Simon Bolivar, 1825 yılında İspanya’nın egemenliğine son vererek Bolivya’ya bağımsızlığını kazandırdı. Ülkede kurumsal anlamıyla demokratik sistem 1982 yılında uygulanmaya başladı. Bolivya; Beni, Chuquisaca, Cochabamba, La Paz, Oruro, Pando, Potosi, Santa Cruz ve Tarija olmak üzere dokuz idari eyaletten oluşur. Ülkede devlet başkanı ve başkan yardımcısı, beş yıllık bir dönem için halk tarafından ya da meclis tarafından seçiliyor. Bolivya’da Ocak 2009’da oylamaya sunularak kabul edilen yeni anayasa ile ekonomik gelişimde devletin üstlendiği rol artırıldı. Yaklaşık 10,5 milyon nüfusa sahip olan Bolivya’da uzun zamandır hızlı bir nüfus artışı gözleniyor. 1980’li yıllarda 5,4 milyon olan toplam nüfusun 2020 yılında 11,6 milyona ulaşacağı öngörülüyor. Yaş ortala
ması son yıllarda yükselmekle birlikte (23,1), ülke hala birçok Latin Amerika ülkesinin altındadır. Nüfusun yüzde 33,8’i 0-14 yaş, yüzde 61,4’ü 15-64 yaş arasında, yüzde 4,8’i ise 65 yaşın üstündedir. Ülkedeki okur-yazarlık oranı yüzde 91,2 olup, ülkedeki eğitim standartlarının diğer Latin Amerika ülkeleri ile kıyaslanınca daha geride olduğu görülür. Nüfusun yüzde 49,6’sı yoksulluk sınırının altında yaşar ve gelir dağılımı adaletsiz bir yapıya sahiptir. Bolivya nüfusunun yüzde 67’si kentlerde yaşıyor. 2012 yılı için 4,7 milyon olarak tahmin edilen toplam işgücünün yüzde 32’si tarım, yüzde 20’si sanayi ve yüzde 48’i hizmetler sektöründe istihdam ediliyor. Bolivya, ülkedeki yoksulluk, politik ve sosyal istikrarsızlık gibi sebeplerle Arjantin, Brezilya, Şili, İspanya ve ABD gibi ülkelere işgücü ihraç ediyor. Dünyadaki Bolivya nüfusunun yaklaşık yüzde 7’si Bolivya dışındaki ülkelerde yaşamlarını sürdürüyor.
Genel Ekonomik Yapı
İ
hracatta ve ticaret hacminde meydana gelen artışla Bolivya ekonomisi 2010 yılından itibaren canlanarak ve her yıl yüzde 5’in üzerinde büyüme kaydetti. Ülkenin birikmiş uluslararası rezervleri de makroekonomik istikrara katkı sağlıyor. Enerji fiyatlarındaki artış da ekonomik büyümeyi destekleyen bir diğer unsurdur. Guyana’dan sonra Güney Amerika’nın en yoksul ikinci ülkesi olan Bolivya’da her yıl işgücü piyasasına katılan 120 bin kişi olmasına rağmen ancak 30 bin kişiye iş imkanı yaratılabilmesi, yoksulluğun başlıca sebepleri arasında gösteriliyor. Ekonomide kayıt dışılık oranı GSYİH’nin üçte ikisinden fazladır. Asgari ücret 2012 yılında yüzde 22 artırılmasına rağmen Bolivya Latin Amerika’da işçi ücretlerinin en düşük olduğu ülkedir. Arjantin, Brezilya ve ABD gibi ülkelerde çalışan ve sayıları 2,5 milyonu bulan (ülke nüfusunun yaklaşık dörtte biri) Bolivyalıların ailelerine gönderdikleri işçi gelirleri, Bolivya’da yaşayan pek çok aile için başlıca gelir kaynağıdır.
Bu işçi gelirlerin değeri toplamda yıllık 1 milyar doların üzerindedir. Doğal gaz üretimindeki artışın ve gelir artışıyla birlikte iç talepteki canlanmanın desteklediği ekonomik büyüme, son yıllarda kaydedilen en yüksek büyümedir. 2012 yılında yüzde 5,2 büyüyen, 2013 yılında da yüzde 6,6 oranında büyüdüğü tahmin edilen Bolivya ekonomisinin; Brezilya ve Arjantin ile 2019 yılına kadar imzalanan doğal gaz anlaşmaları sayesinde bu büyümeyi sürdürmesi bekleniyor. Ülkedeki iş potansiyelinin ve nitelikli çalışan sayısının düşük olması, orta vadede daha yüksek oranlı bir büyüme potansiyelinin önündeki en büyük engeller arasındadır. 2013 yılından daha düşük olmakla birlikte özel tüketim harcamalarının 2014-18 döneminde yıllık ortalama yüzde 4,7 düzeyinde kalacağı tahmin ediliyor. Yoksulluğun giderilmesi amacıyla kamuda istihdam, yardım programları ve sübvansiyonlar ile özel tüketim destekleniyor. Ülkede kamu harcamalarının 2013 yılında yüzde 19 arttığı, 2014 yılında ise yüzde 10 oranında artacağı düşünülüyor. Bu harcamalar, vergi gelirlerindeki artış ve doğal gaz ve madencilik sektörlerinden elde edilen gelirlerle finanse ediliyor. Son yıllarda artış kaydeden sabit yatırımların ise hidrokarbon, ulaştırma, konut ve elektrik sektörlerindeki altyapı yatırımları neticesinde 2014-2018 döneminde yıllık ortalama yüzde 5,5 oranında artmaya devam edeceği tahmin ediliyor. Başlıca gelir kaynağı olan doğal gaz üretiminde beklenen artışın yaşanmaması, madencilik üretiminin politik belirsizlik ve yeni yasa tasarısının henüz çıkmaması nedeniyle bu alanlarda gelişme beklenmiyor. İşlenmiş metallere yönelik talep artışı ve işlenmiş soya fasulyesi üretimindeki artış neticesinde, imalat sanayisinin yüzde 4 büyümesi öngörülüyor. Özel konut ve altyapı projeleri sayesinde ise inşaat faaliyetlerinde yüzde 6,6 oranında bir büyüme bekleniyor.
Ülkedeki Önemli Sektörler
Tarım sektörü Bolivya’da işgücünün yüzde 30’una istihdam sağlayan önemli bir sektördür. Soya fasulyesi, koka yaprağı, şeker ve kereste başlıca ihraç ürünleridir. Hububat üretimi ise yıllardır açık veriyor. Tarımda üretkenlik bölge standartlarına göre düşüktür. Ekilebilir alanlar yıllar içinde genişlememiştir. İmalat sanayisi GSYİH’nin yüzde 12,8’ini oluşturuyor ve işgücünün yüzde 11,7’sini istihdam ediyor. Büyük ölçüde hazır giyim, dayanıksız tüketim malları ve metal işleme sektörlerinden oluşan imalat sanayisinin ağırlığını, yerel düzeyde üretim yapan küçük işletmeler çekiyor. Madencilik sektörü ihracatın yarısından fazlasını oluşturan, ülkede 500 yıldan fazla bir geçmişe sahip olan en önemli birkaç sektörden biridir. Ülkenin maden kaynaklarının yalnızca yüzde 10’unun çıkarıldığı tahmin ediliyor. Dünyanın en büyük kalay üreticisi olan Bolivya aynı zamanda zengin altın, bakır, kurşun, gümüş, çinko, antimuan, volfram, sülfür, potasyum ve boraks 
yataklarına sahiptir. Ülkenin resmi verileri, Bolivya’nın dünyanın en büyük lityum rezervine sahip olduğunu gösteriyor. Çinko işleme tesislerinin yapımı ve ülkenin güneydoğusunda demir cevheri çıkarılması çalışmaları gündemdedir. 40 milyar ton demir cevheri rezervine sahip olduğu tahmin edilen bu alan, dünyanın en büyük demir kaynağıdır. Ülkede madencilik üretiminin 2013 yılında yüzde 8,5 arttığı tahmin ediliyor.
Keşfedilmemiş petrol ve doğal gaz rezervlerinin keşfi ve sektöre yapılacak yatırımlarla üretimin ve ihracatın daha da artacağı öngörüler arasındadır. Venezuela’dan sonra Güney Amerika’nın ikinci büyük doğal gaz rezervine sahip olan Bolivya, 2019 yılına kadar Brezilya ile yaptığı anlaşma gereği bu ülkeye günlük 30 milyon metreküp doğal gaz satmayı kabul etti. Ülkede turizm, büyük bir potansiyele sahip olmasına rağmen bu sektörden elde edilen gelir GSYİH’nin yalnızca yüzde 2’sini oluşturur. 2012 yılında reel olarak yüzde 2,8 artan turizm gelirlerinde 2013 yılında yüzde 3,6 artış yaşandığı tahmin ediliyor. 1990’larda özelleştirilen elektrik şirketlerinin bir kısmı Eylül 2009’da, ikisi de 2012 yılında Bolivya Devleti tarafından millileştirildi. Elektrik üretim kapasitesinin yüzde 80’ini oluşturan en büyük üç elektrik üretim şirketi ve bir elektrik dağıtım şirketi 2010 yılında ulusallaştırılarak ENDE (Ulusal Elektrik Şirketi) bünyesine katıldı. Bolivya Hükümeti, sanayileşmenin ön koşullarından biri olarak elektrik üretiminin artırılması ve ülkenin uzun vadede elektrik ihraç eden bir ülke konumuna getirilmesi için sektöre, 10 yıl içinde 5,7 milyar dolar yatırım yapılmasını öngörüyor. Bankacılık sistemi son yıllarda güçlendirildi ve ülkedeki en büyük altı banka toplam mevduatın yüzde 82’sini oluşturarak özel sektörün krediye erişim imkanını kolaylaştırdı.
Yabancı Yatırımların Durumu
Bolivya Merkez Bankası verilerine göre, 2010 yılında Bolivya’ya doğrudan yabancı yatırım akışı yüzde 33 artışla 915 milyon dolar olarak gerçekleşti. Hidrokarbon ve madencilik sektörleri, son yıllarda en fazla yatırım çeken sektörler olarak, 2010 yılında toplam GSYİH’nin yüzde 58’ini oluşturdu. 2008 yılında Bolivya, net uluslararası yatırım pozisyonunu negatiften pozitife çevirmeyi başardı. 2009 yılına dek ABD, Bolivya’daki en büyük yatırımcı ülke iken 2010 yılında İspanya, İsveç ve Fransa gibi Avrupa ülkelerinin gerisinde kaldı. Bolivya’nın yatırım ortamı uluslararası sıralamalarda düşük skorlar almakla birlikte, ülkedeki yatırım ortamının değişim sürecinde olduğu söylenebilir. 2009 anayasasına uyum için 100’den fazla kanun ve yönetmelik değişikliği bekleniyor. 2010 ve 2011 yıllarında telekomünikasyon, ulaştırma, emeklilik ve gümrük kanunlarında reforma gidildi. İlerleyen yıllarda iş, yatırım ve ticaret kanunlarının yanı sıra hidrokarbon, elektrik ve madencilik şirketlerinin işletilmesi ile ilgili de yeni kanuni düzenlemeler bekleniyor. Genel anlamda yabancı yatırıma açık bir ülke olan Bolivya’da yürürlükteki yabancı yatırım kanununda yerli ve yabancı şirketlere eşit muamele yapılacağı belirtiliyor ancak yatırım ve şirketlere ilişkin hukuki belirsizlikler nedeniyle yabancı yatırımcılarda bir çekince mevcuttur. Yeni anayasaya göre, Bolivya uluslararası tahkim mahkemelerini tanımazken uygulamada ise henüz netlik söz konusu değildir. Yayın sektörü haricinde yerel firmaların yabancı şirketlerde pay sahibi olması zorunluluğu yoktur. Ülkede ulusal güvenliğe ilişkin ve doğal kaynaklarla ilgili sektörlerde yabancı yatırıma izin verilmez.
Türkiye İle İlişkiler
Türkiye ile Bolivya arasındaki ticaret incelendiğinde, Türkiye’nin genel olarak ikili ticarette dış ticaret fazlası verdiği görülüyor. 2007 yılına kadar Bolivya’ya milyon dolar seviyesinin altında seyreden ihracatımız, beş yıllık dönemde yüzde 25, ithalatımız ise yüzde 77 arttı. Ticaret hacmimiz de yüzde 38 artışla 17,8 milyon dolara ulaştı. 2013 yılında ise ihracatımız yüzde 35 artarken, ithalatımız yüzde 67 azaldı. Bolivya, Latin Amerika ve Karayip Ülkeleri’ne 2013 yılı ihracatımızda 21. sırada yer alıyor. Bolivya’ya 2013 yılı ihracatımızın yüzde 17’sini demir-çelik profil, yüzde 14’ünü traktörler, yüzde 7’sini ekmek, pasta, kek ve bisküviler, yüzde 6,8’ini ise çikolatalı mamuller oluştururken tarım ve gıda ürünleri de yüzde 15,5’ini oluşturur. Bolivya’dan 2013 yılında gerçekleştirdiğimiz ithalatın yüzde 85’i ise işlenmemiş kalaydan oluşuyor. Diğer Latin Amerika ülkelerinde olduğu gibi coğrafi uzaklık nedeniyle işadamlarının karşılıklı ziyaretlerinin yeterince sık olmaması, Türkiye’nin pazarda yeterince tanınmaması, navlun fiyatlarının yüksekliği nedeniyle bölge ülkeleri ile rekabette ve lojistikte karşılaşılan dezavantajlar, Bolivya pazarında karşılaşılan başlıca sorunlar arasında yer alıyor.
Bolivya ’nın 2012 Yılı Makine İhracatı 19 Milyon Dolar Oldu
Bolivya’nın makine ihracatı 2012 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 412 artarak 19 milyon 262 bin dolar olarak kaydedildi. 2011 yılında bu rakam 3 milyon 765 bin dolar seviyesindeydi. Bolivya 2012 yılında 16 milyon 368 bin dolarla en fazla Venezuela’ya makine ihraç etti. 2011 yılında bu rakam 2 milyon 782 bin dolar seviyesindeydi. Bolivya’nın Venezuela’ya yönelik makine ihracatı yüzde 488 artış gösterdi. Bolivya’nın 2012 yılında en fazla makine ihraç ettiği ikinci ülke ise 1 milyon 646 bin dolarla Vietnam oldu. Bolivya’nın en fazla makine ihraç ettiği ilk 10 ülke listesinin üçüncü sırasında ise ABD yer alıyor. Söz konusu ülkeye 2011 yılında 195 bin dolarlık makine ihraç edilirken 2012 yılında bu rakam yüzde 93 artışla 376 bin dolar olarak kaydedildi. Bolivya’nın 2012 yılında bir önceki yıla göre makine ihracatını yüzde 566 ile en fazla artırdığı ülke ise Arjantin oldu.
Arjantin’e 2012 yılında ihraç edilen makinelerin değeri 353 bin dolar olarak kaydedildi. 2011 yılında bu rakam 53 bin dolar seviyesindeydi. Bolivya 2013 yılı itibariyle 84. fasılda en fazla, yiyecek/içecek sanayisinde kullanılan makine ve cihazlar kaleminde ihracat gerçekleştirdi. 2011 yılında söz konusu ürün grubunda 13 bin dolarlık ürün ihraç edilirken bu rakam, 2012 yılında 12 milyon 408 bin dolar seviyesine yükseldi. Listenin ikinci sırasında ise tarla, bahçe tarımında, ormancılıkta kullanılan makine, cihazlar bulunuyor. Söz konusu kalemde 2012 yılında gerçekleştirilen ihracatın değeri 3 milyon 67 bin dolar olarak kaydedildi. 2011 yılında bu rakam 1 milyon 344 bin dolar seviyesindeydi. Tarla, bahçe tarımında, ormancılıkta kullanılan makine, cihazlar ürün grubunda gerçekleşen ihracat artışı yüzde 128 oldu. Listenin üçüncü sırasında bulunan toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme vb. için makineler kaleminde 2011 yılında 925 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirilirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 34 artarak 1 milyon 238 bin dolar seviyesine yükseldi. Bolivya’nın 2012 yılında bir önceki yıla oranla ihracatını en fazla artırdığı ürün grubu tarla ve bahçe tarımına, ormancılığa, kümes hayvancılığına veya arıcılığa mahsus diğer makina ve cihazlar oldu. Söz konusu ürün grubunda 2011 yılında 126 bin dolarlık ihracat gerçekleştirilirken, 2012 yılında bu rakam yüzde 391 artışla 619 bin dolar kayda geçti.
En Fazla ABD’den Makine İthal Ediyor
Bolivya’nın makine ithalatı 2012 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 2 artarak 1 milyar 365 milyon dolar olarak kaydedildi. 2011 yılında bu rakam 1 milyar 333 milyon dolar seviyesindeydi. 2012 yılı rakamlarına göre Bolivya’nın en fazla makine ithal ettiği ilk 10 ülke listesinin ilk sırasında ABD bulunuyor. ABD’den 2011 yılında 290 milyon dolar değerinde makine ithal eden Bolivya’nın 2012 yılı makine ithalatı yüzde 7 artarak 310 milyon dolar olarak kaydedildi. Bolivya 2012 yılında listenin ikinci sırasında bulunan Brezilya’dan 254 milyon dolar değerinde makine ithal etti. 2011 yılında bu rakam 267 milyon dolar seviyesindeydi. 2012 yılında Bolivya’nın Brezilya’dan makine ithalatı yüzde 5 azaldı. Bolivya’nın 2012 yılında en fazla makine ithal ettiği ilk 10 ülke listesinin üçüncü sırasında ise Çin yer alıyor. Bolivya, 2011 yılında Çin’den 195 milyon dolar değerinde makine ithal ederken bu rakam, 2012 yılında yüzde 3 azalarak 189 milyon dolar olarak kaydedildi. Bolivya’nın 2012 yılında bir önceki yıla oranla makine ithalatını en fazla artırdığı ülke yüzde 156 ile İtalya oldu. İtalya’dan 2011 yılında 53 milyon dolar değerinde makine ithal edilirken bu rakam 2012 yılında, 136 milyon dolar seviyesine yükseldi. Bolivya 2012 yılında en fazla dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici- içi vb. kaleminde ürün ithal etti. 2011 yılında söz konusu ürün grubunda 182 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 25 azalarak 136 milyon dolar olarak kayda geçti. Listenin ikinci sırasında turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri bulunuyor. Bolivya 2012 yılında söz konusu kalemde 91 milyon dolar değerinde makine ithal etti. 2011 yılında bu rakam 114 milyon dolardı. Söz konusu kalemde Bolivya’nın ithalatı yüzde 20 azaldı. En fazla ithalat gerçekleştirilen üçüncü kalem otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri oldu. 2011 yılında söz konusu kalemde 65 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilirken bu rakam, 2012 yılında yüzde 30 artarak 84 milyon dolar seviyesine yükseldi. Bolivya’nın makine ithalatında en fazla artış yüzde 59 ile ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları kaleminde gerçekleşti. Söz konusu ürün grubunda 2011 yılında 36 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilirken bu rakam, 2012 yılında 57 milyon dolar seviyesine yükseldi.
Türkiye’nin Makine İhracatı Yüzde 51 Arttı
Türkiye’nin 84. fasılda Bolivya’ya gerçekleştirdiği makine ihracatı 2013 yılında 2 milyon 380 bin dolara yükseldi. 2012 yılında bu rakam 1 milyon 578 bin dolar seviyesindeydi. Bolivya’ya yönelik makine ihracatındaki artış yüzde 51 oldu. Türkiye 2013 yılında 792 bin dolarla en fazla buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları kaleminde ihracat gerçekleştirdi. Söz konusu kalemde 2012 yılında Türkiye’nin ihracatı 437 bin dolardı. Bolivya’ya yönelik buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları ürün grubundaki ihracat 2013 yılında yüzde 81 arttı. Listenin ikinci sırasında bulunan hava-vakum pompası, hava/gaz kompresörü, vantilatör, aspiratör kaleminde, 2012 yılında 63 bin dolarlık ihracat gerçekleştirilirken bu rakam 2013 yılında yüzde 196 artarak 187 bin dolar seviyesine yükseldi. Türkiye’nin Bolivya’ya yönelik makine ihracatının üçüncü sırasında tekstil makineleri için yardımcı makine, cihaz ve aksam- parçaları mal grubu yer alıyor. 2013 yılında söz konusu kalemde gerçekleştirilen ihracatın değeri 164 bin dolar oldu. 2012 yılında bu rakam 30 bin dolar seviyesindeydi. 2013 yılında Türkiye’nin Bolivya’ya yönelik makine ihracatında en fazla artış yüzde 444 ile tekstil makineleri için yardımcı makine, cihaz ve aksam- parçaları kaleminde gerçekleşti.
“Yerel Pazarın Nabzını Tutmak Önemli”
Yağız Karadayı
Alya Tekstil Genel Müdürü
“Firmamız 2000 yılında kuruldu. 2011 yılından bu yana Bolivya’ya tekstil makineleri parçaları ihraç ediyoruz. Bolivya ile ticarette genel olarak dil, gümrük ve yerel pazar koşulları noktasında bazı problemler yaşanıyor. Fakat dil ve gümrük konusunda yaşanan sorunlar deneyim ve doğru yaklaşımlarla aşılabiliyor. Alya Tekstil olarak biz dil konusunu bu alanda bilgisi olan kişilerin istihdamı ile gümrük konusunu da gerekli prosedürleri tam yerine getirip, aşamaları yakın takip ederek yönetiyoruz. Yerel pazarın nabzının tutulması ise oldukça önemli ve zor bir süreç. Bolivya ile ülkemiz arasındaki uzaklık; müşterilerinin ziyaret edilmesi, yerel pazardaki gelişmelerin izlenmesi ve güvenilir satıcı bulunabilmesi konularında zorluklar yaşanmasına neden oluyor. 
İşe operasyon tarafından baktığımızda ise, ihracat sürecinde prosedürleri doğru uygulayabilmek ve doküman yönetimi de söz konusu ülkeye ihracatta oldukça önemli bir konudur. Evrakların titizlik ile ele alınarak, detaylı bir şekilde doldurulması ve firmanın imkanları elverişli ise İngilizce dışında, bilgilerin İspanyolca olarak da hazırlanması yardımcı olacaktır. Son olarak, ticari iş ortağı seçimlerinde yaşanabilecek riskleri minimuma indirebilmek için, gerekli araştırma ve incelemelerin titizlikle yapılması, ihtiyaca doğru cevap verebilecek bir yerel satıcı bulabilmek için oldukça kritik. Ülkemizde maalesef sermaye girişine dayalı bir büyüme modeli daha ön plandadır. Bu modeli, kısa vadeli fayda sağlayan ve riski yüksek olarak tanımlamak mümkün. Bu çerçevede, üretim konusu ele alındığında; üretim yapabilmek, üretim koşullarını sağlayabilmek ve devam ettirebilmek zor ve yıpratıcı bir süreç. Üretime ve ihracata dayalı modeller teşvik edilerek, çok daha iyi yerlere gelinebileceğimizi ve dünya çapında kendimizi gösterebileceğimizi düşünüyorum. Biz de, Alya Tekstil olarak, yeni ihracat pazarları bulmak, firmamızı ve ülkemizi iyi şekilde tanıtmak adına elimizden gelen tüm çabayı gösteriyor ve bunun gururunu yaşıyoruz.”
“Yeni Yat ırımlar Gerçekleştirmeyi Planlıyoruz”
İlker Akyürek
Akyürek Kardeşler Dış Ticaret Müdürü
“Bolivya pazarında ihracatla ilgili herhangi bir sorun yaşamıyoruz. 2013 yılında söz konusu ülkede susam eleme tesisi montajını başarı ile tamamladık. Mersin’de 1972 yılında küçük bir atölyede faaliyete başlayan Akyürek Kardeşler, bugün 350 kişiye yakın personeliyle hasat sonrası hububat, bakliyat, tohumyağlı tohum ve gıda işleme sanayisi için makineler üretiyor. Firma olarak ihracata öncelik veriyoruz. Kendi sektörümüzde Avrupalı makine üreticilerinin Ortadoğu pazarında sahip olduğu üstünlüğünü büyük ölçüde daralttık. Bunun yanında özellikle Etiyopya’da büyük atılımlar gerçekleştirdik. Bulgaristan’da çeşitli tesisler kurduk. Rusya pazarında güçlenmek için bir şirket kurarak çalışmalara başladık. Makinelerimizi Amerika’dan Bolivya’ya, Tanzanya’dan Madagaskar’a kadar dünyanın birçok ülkesine gönderdik ve dolayısıyla oradaki üreticileri Türk üretim teknolojisi ile tanıştırdık. Bu aşamadan sonra dış ticaret yapılanmamıza daha fazla önem vererek personel artırımı yapacağız. Avrupa, Amerika ve Ortadoğu’daki birçok ülkeye yeni yatırımlar gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Önümüzdeki yıllar içinde ihracat rakamlarımızın artacağını düşünüyorum.”
