Rulman üretiminde dünya markalarıyla rekabet eden ORS’nin Ar-Ge Merkezi 2009 yılında kuruldu. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına resmi müracaatını yaparak...

Rulman üretiminde dünya markalarıyla rekabet eden ORS’nin Ar-Ge Merkezi 2009 yılında kuruldu. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına resmi müracaatını yaparak lisansını alan Ar-Ge merkezinde 78 çalışan görev alıyor. Yıllık satışlarının yüzde 2’sini Ar-Ge harcamalarına ayıran ORS’nin üretim alanıyla ilgili patentleri de bulunuyor. Ar-Ge’ye ayırdığı bütçe oranıyla bu alana yönelik yatırımları artırmayı planlayan firmanın Ar-Ge Merkezi Müdürü Dr. Müh. Hamdullah Merdane merkezin yapısı, odaklandığı alanlar ve proje çalışmaları özelinde sorularımızı yanıtlayarak hedefleriyle ilgili bilgi verdi.

ORS Ar-Ge Merkezi ne zaman kuruldu? Firmanız bünyesinde Ar-Ge merkezi kurulmasının temel nedenleri nelerdir?

ORS Ar-Ge Merkezi 6 Şubat 2009 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onayına müteakip yasal olarak faaliyete geçti. Ancak 1982’de kurulup 1986 yılında STEYR Lisansı ile seri üretime başlayan firmamız lisans anlaşmamızın sona erdirildiği 1991 yılından bu yana hem yeni ürün, hem de üretim proseslerini geliştirme açısından Ar-Ge faaliyetlerini kesintisiz sürdürüyor. Firma bünyesinde Ar- Ge Merkezi kurulmasındaki temel neden ve stratejimiz, müşteri ihtiyaçlarını ve taleplerini dikkate alarak, mümkün olan en yüksek kalitede rulmanların üretilmesi için araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunarak; ORS’nin marka imajını yükseltmek, Ar-Ge faaliyetlerini ileri teknolojilerle donanmış mühendislik hizmetleri ile desteklemek, yeni bilgiler edinmek için deneysel, teorik temel ve uygulamalı araştırmalar yapmak, araştırmaların kazanımlarından yararlanarak yeni malzemeler, yeni prosesler ve yeni süreçler geliştirmek, mevcut mamullerin, proseslerin özelliklerini iyileştirmek, otomotiv ve beyaz eşya sektörünün daha çevre dostu ürünler üretmesinde ve emisyon değerlerinin düşürülmesinde katkıda bulunacak enerji verimli ve hafifletilmiş ürünler sunmak, ORS’nin fikri ve sinai mülkiyet haklarını yöneterek global pazarda rekabetçi bir konuma yükseltmek olarak özetlenebilir.

Merkezin yapısı ve faaliyetleri hakkında bilgi alabilir miyiz? Üretime yönelik geliştirilen projeler var mı? Çalışmalarınız ağırlıklı olarak hangi alana yönelik?

830 metrekare ofis, 595 metrekare test laboratuvarı olmak üzere toplam 1425 metrekare alanda kurulu olan Ar-Ge merkezimizde; iki doktora, üç yüksek lisans ve 63 lisans eğitimini tamamlamış mühendis ile 10 destek personeli görev yapıyor. Ağırlıklı olarak; yeni ürün, yeni malzemeler ve yüzey kaplamaları, üretim prosesleri, kalite güvence ve kontrol prosesleriyle enerji verimliliği üzerine çalışmalar yürütüyoruz. Ar-Ge çalışmaları teorik, deneysel veya her iki yöntemin uygulanması şeklinde gerçekleştiriliyor. İç bilezik, dış bilezik, kafes, kapak, yuvarlanma elemanları gibi rulman bileşenlerinin yük altında dayanımları, şekil değiştirmeleri sonlu elemanlar yöntemlerinin kullanıldığı yazılımlar yolu ile hesaplanıyor. Bu hesaplamaların doğruluğu test laboratuvarlarımızda genelde kendimizin geliştirdiği ve ürettiği test makinelerinde yapılan testlerle kanıtlanıyor. Özellikle sıcak ve soğuk şekillendirme proseslerinin geliştirilmesinde simülasyon yazılımları yaygın olarak kullanılmakta olup, bu konularda da gerek malzemeden tasarruf etmek gerekse bazı üretim proseslerini azaltmak veya tamamen kaldırmayı amaçlayan Ar-Ge projeleri yürütülüyor. Ar-Ge laboratuvarımızda bulunan XRD Defractometer gibi özel ölçme cihazları ile genel makine parçalarında çok yaygın olmayan ama rulman üretiminde büyük öneme sahip kalıntı gerilimi ve kalıntı östenit ölçme olanaklarına da sahip bulunuyoruz. Ar-Ge faaliyetlerimiz sonucunda geliştirilmiş ve fiilen kullanılmakta olan ürünlerimize en güzel örnek olarak içten yanmalı otomotiv motorların ekzantrik millerinin yataklanmasında kaymalı yatak yerine rulman kullanımı gösterilebilir. Bu tamamen ORS tarafından geliştirilmiş ve otomotiv sektöründeki ilk uygulama olması nedeniyle vurgulanması gereken bir Ar-Ge çıktısı olarak değerlendirilmelidir. Buna ilaveten geliştirmiş olduğumuz birçok ürünümüz gerek otomotiv ana sanayi (OEM) ve ana yan sanayisi (Tier 1) ile endüstriyel (beyaz eşya, elektrik motorları, güç aktarma organları) uygulamalarda başarıyla kullanılıyor. Farklı sektörlerde ve diğer kullanım alanlarında yeni tasarımlar ve malzemeler geliştirilerek enerji kayıpları en aza indirilmiş, dayanımları ve kullanım ömürleri artırılmış, ağırlıkları ve gürültü seviyeleri azaltılmış ürünler geliştirerek halen Ortadoğu ve Balkanlar’daki tek rulman üreticisi olan firmamızı dünya kulvarındaki büyük rulman üreticileriyle aynı seviyelere getirmek mümkün olacaktır. Global pazarlarda birer isim olan müşterilerimizden almış olduğumuz kalite, sevkiyat performansı, güvenirlilik, işbirliği ve inovasyon alanlarındaki “En İyi Tedarikçi” ödülleri sürdürmekte olduğumuz Ar- Ge çalışmalarının bir sonucudur.

Merkeziniz ilgili devlet kurumlarıyla koordinasyonu hangi düzeydedir? Devlet kurumlarının Ar-Ge uygulamalarına yönelik destekleriyle ilgili düşüncelerinizi paylaşır mısınız?

Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı ile TÜBİTAK’ın çağrılarını ve toplantılarını yakından takip ediyoruz. Destekler kapsamında üç SANTEZ ve bir TEYDEB projesi tamamladık. Halen dört TEYDEB 1511 projesi sürdürülüyor. Ar-Ge uygulamalarına yönelik desteklerin ülkemiz sanayisindeki teknoloji seviyesinin yükselmesinde büyük katkılar sunduğuna inanıyoruz. Destekler için yapılan başvurulara çabuk yanıt alınması büyük önem arz ediyor. Başvuru sürecinin uzun olması ise içinde bulunduğumuz zor rekabet şartlarında projelerin güncelliğini yitirmesi riskini taşıyor.

Hizmet alanınız içinde patent ya da faydalı model başvuru sayılarında artış gözlenmesini bekliyor musunuz? Kısa, orta ve uzun vadeli hedefleriniz nelerdir?

Halen bir patenti ve sekiz faydalı modeli bulunan firmamızın üç patent başvurusu inceleme aşamasındadır. Ar-Ge çalışmalarımızın bir sonucu olarak da patent ve faydalı model başvurularımızda elbette artış gözlenecektir.

Ar-Ge merkezi yatırımları ve çalışmalar için ne kadar bütçe ayırdınız? Gelecek dönem içinde merkeze yönelik yatırımlarınız sürecek mi?

Yıllık satışlarımızın yaklaşık yüzde 2’si seviyesinde olan Ar-Ge harcamalarımızın önümüzdeki yıllar içinde yüzde 5’e ulaşmasını bekliyoruz. İhtiyaçlar ve hedefler doğrultusunda Ar-Ge faaliyetlerimiz için firmamız yatırımlarını sürdürecektir.

Üretimin katma değerini artırabilmek, pazara sunulan ürünlere değer katmak açısından Ar-Ge’nin önemi nedir? Türkiye’de firmaların daha fazla Ar-Ge’ye yönelmesini sağlamak için hangi adımlar atılmalıdır?

Ülkemizin işgücü maliyeti açısından Uzakdoğu ülkeleri ile rekabet etme şansı bulunmuyor. Dolayısıyla ülkemizin refahını ve gelir kaynağını artırmak için sanayimize düşen görev, katma değeri fazla, yüksek teknolojiye sahip ürünler ortaya çıkarmaktır. Bunu sağlamak için de Ar-Ge çalışmalarının artarak devam etmesi, araştırma kurumları ve üniversiteler ile işbirliğinin geliştirilmesi, verimliliğinin arttırılması elzemdir. Ülkemiz açısından diğer bir önemli konu nitelikli teknik eleman yetiştirmektir. Burada görev orta ve yüksek eğitim kurumlarına düşüyor. Nitelikli personel sektörümüzü bir adım daha ileri taşıyacaktır.

Eklemek istedikleriniz nelerdir?

Rulman gibi en hassas toleransları gerektiren, yüksek devirlerde (hızlarda çalışan), büyük dinamik zorlanmalara zor ortam şartlarında dayanması gereken oldukça karmaşık mekanik, dinamik, termik ve tribolojik etkiler altında çalışan bir ürünü üreten firmayız. Bugünkü konumumuza sürdürdüğümüz Ar-Ge çalışmalarıyla ulaştık. Firmamızın alanında dünya devi olan rakipleriyle daha rahat mücadele edebilmesi için bu faaliyetlerimiz artarak sürdürülecektir. ORS olarak, Ar-Ge teşviklerinin sürdürülmesini, bürokrasinin azaltılmasını, destek veren kurumların karar verme sürecinin kısaltılmasını ve eğitim kurumlarının da nitelikli eleman yetiştirmelerini bekliyoruz. Yurt içi pazarda yüksek nitelikli rulmanlara olan talebin kısıtlı olması nedeniyle, halen ürettiğimiz rulmanların yüzde 75’ini ihraç ediyoruz. Daha çok firmanın Ar-Ge faaliyetlerinde bulunarak, yurt içi piyasasındaki yüksek nitelikli rulmanlara olan ihtiyacın artırılması gerekiyor. Nitelikli eleman yetiştirilmesi konusunda üniversitelerimiz ile ortak projeler yaparak, ORS mühendislerine yüksek lisans ve doktora çalışmaları için ücretli izin vererek, üniversite öğrencilerine kısa ve uzun dönem staj imkanı sağlayarak ve bitirme tezlerinde projeler üstlenerek katkıda bulunmaya çalışmaktayız. Bu çabalarımızın sonucu olarak rekabet de daha üstün konumlara geleceğimize de inanmaktayız.