Makine Sanayii Sektör Platformu (MSSP) üyesi dernek, birlik ve diğer sektörel kurumlarda bayrak değişimleri yaşanıyor...

Makine Sanayii Sektör Platformu (MSSP) üyesi dernek, birlik ve diğer sektörel kurumlarda bayrak değişimleri yaşanıyor. Yeni isimlerin yer aldığı yönetim kurulları göreve geliyor. Sivil toplum yapılanmalarında görevi devralan yönetimlerin hedef ve beklentilerini aktarmak için yönetim kurulu başkanları ile röportajlar gerçekleştirmeyi sürdürüyoruz. Dergimizin haziran sayısında İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) Yönetim Kurulu Başkanı Cem Savcı, derneğin son dönem çalışmalarıyla ilgili bilgi vererek yeni yönetim kurulunun hedeflerini paylaştı.

İSKİD’in sektörünüz açısından önemi nedir? Derneğinizin öncelikli görevleri, misyonu ve vizyonuyla ilgili bilgi alabilir miyiz?

Türkiye’de 1950’lerde hayat bulan klima ve soğutma sektörü hızla gelişme gösterdi. İSKİD, bu gelişmenin sağlıklı ve daha da hızlı olması yönünde çalışmalar yürütmek amacıyla klima ve soğutma sektöründe önde gelen firmaların ve kişilerin katkılarıyla 1993 yılında kuruldu. İSKİD üyelerinin temsil ettiği şirketlerin sayısı 2014 yılı sonunda 99’a ulaştı. Bu firmalar Türkiye pazarının yüzde 80-90’ına hakimdir. İSKİD iklimlendirme, soğutma ve klima cihazları imalatçıları ile uluslararası imalatçıların Türkiye yetkili temsilcilerinin bir araya gelerek, iklimlendirme sektörünün gelişmesi ve uluslararası rekabette öne çıkması için sektör adına faaliyetler yürütür. İSKİD, üyeler arasında işbirliği sağlayarak üyelerin sorunlarının çözümüne yönelik çalışmalar yapar; klima tüketicileri ile firmalarının haklarını ulusal ve uluslararası düzeyde korur; ülkenin ısıtma, soğutma klima ihtiyaçlarının karşılanması sırasında çevreye duyarlı ve ülke ekonomisine katkı sağlayacak faaliyetlerde bulunur. Sektörümüzün toplumun yaşam kalitesini artıran çalışmalarında, çevreyi gözeten, yenilikçi, güvenilir, rekabetçi nitelikleriyle yurt içi ve yurt dışında saygın ve öncü bir konuma taşıma vizyonuyla hareket ediyoruz. Sektörün gelişimine yönelik stratejik planları, bu planları gerçekleştirecek eylemleri, üyelerimiz ve sektörün diğer paydaşları ile etkin bir işbirliği içinde yaşama geçirmeyi amaçlıyoruz. Sektörümüzün araştırma-geliştirme altyapısının ve üniversite-sanayi işbirliğinin geliştirilmesi, sektörümüze uygun kalifiye iş gücü yetiştirilmesinin teşvik edilmesine yönelik çalışmalarda bulunuyoruz. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını, yüksek verimli ürünleri, yenilikçi teknolojiler ile uygulamaları destekliyoruz.

Ulusal ve uluslararası medyada etkinliğimizin artırmaya yönelik çaba harcıyoruz. Yönetmelik ve standartların takibi, güncellenmesi, gereğinde şartname oluşturma ve piyasa gözetimimizin etkinleştirilmesi ile haksız rekabeti önleyerek güvenilir sektör imajımızın yükseltilmesi temel görevlerimizdendir. Sanayi-devlet ilişkilerinin güçlendirilmesi, kaliteli Türk malı imajının uluslararası pazarlarda tanıtılması ve saygınlığının artırılması, uluslararası kurumlarla işbirliklerinin geliştirilmesi ana başlıkları temel odak noktalarımız olmayı sürdürecektir.

İSKİD hedeflerine ulaşmak için bünyesinde kurulan komisyonlar yoluyla çalışmalarını yürütür. Bu çalışmalar sonucunda iklimlendirme, soğutma ve klima sektörünü büyük oranda tek bir çatı altında toplamayı başardık. Klima ve soğutma sektörünün, ürün imalatithalat- satış ve ihracat bazında, yıll

ık istatistiklerini 1994 yılından bu yana aralıksız hazırlayarak, sektörün boyutlarını somut olarak ortaya koyduk, sektörde stratejik hedef belirlenmesinde kullanılabilecek önemli bir kaynak sağladık. Klima ihtisas fuarlarının tüketici ve firmalar için en verimli hale getirilmesi yönünde, ilgili diğer sivil toplum örgütleri ile işbirliği içinde çalışmalar yaptık ve sonuç almayı başardık. Günümüzde sektörün dört derneğinin ve vakfının desteklediği tek fuar, iki yılda bir İstanbul’da yapılan ISK-SODEKS Fuarıdır. Destekleyen derneklerin üyesi olmak firmalara fayda sağladığı gibi, sivil toplum örgütlerinin bu başarılı işbirliği neticesinde fuar dünya çapında büyüklüğe ve tanınırlığa ulaştı. Uluslararası EUROVENT (Avrupa Soğutma ve Havalandırma Cihazı Üreticileri) Derneği’ne üyelik ile klima sektöründe Avrupa Birliği ile bütünleşme yolunda önemli bir ilerleme sağladı. Bu dernek ile kurulan ilişkiler ve Avrupa çapında yapılan toplantılara Türk temsilcilerinin katılımı ile sektörel gelişmeleri yakından takip etme imkanı elde etti. EUROVENT’in 2000 ve 2009 Genel Kurulları ile ICARMA 2000 yılı toplantısı Türkiye’de yapıldı, bu sayede Türkiye ve Türk klima sektörü tanıtıldı. Avrupa Birliği’nde sektör ile ilgili standart, kanun, yönetmelik gibi dokümanların hazırlanmasında en etkin kurum Eurovent’tir. Bu çalışmalar ışığında İSKİD Yönetim Kurulu Üyesi Naci Şahin, Eurovent Yönetim Kurulunda da üyeliğe seçildi. İSKİD üyeleri bu konularda faaliyet gösteren toplam 15 çalışma grubuna (Working Group) katılma hakkına sahiptir. Bir gruba katılmasa da isteyen üyeler ilgilendikleri grupların faaliyetlerini ilk ağızdan öğrenebilir.

Bu gruplara örnek olarak Fan-Coil, AHU, Chiller, klima, fan, soğutma kuleleri grupları verilebilir. Bu gruplar, konularında AB Norm ve yönetmeliklerinin çıkarılmasında en büyük paya sahip olan organlardır. Gruplar ayrıca, Eurovent Sertifikasyon Şirketinin belgelendirme prosedürlerini belirler. Eurovent sertifikasyon şirketi ile işbirliği çerçevesinde sertifikasyon tanıtımı için ortak faaliyetler yapılır. İSKİD’in uluslararası IIR-International Institute of Refrigeration üyeliği de 2009 yılında başladı. Üyeliğin devlet nezdinde yapılması gerektiği için 2011 yılı itibariyle İSKİD üyeliğini TÜBİTAK’a devretti. İSKİD’in ilişkide olduğu yabancı dernekler arasında VDMA ve VDKF (Almanya), AHRI (ABD), FETA (İngiltere), KRAIA (Kore), CAR ve CRAA (ÇHC), AIACRA (Hindistan), ISHRAI (İran), Pakistan HVACR Society sayılabilir. Uluslararası İlişkiler Komisyonu bu ilişkileri artırmak ve düzenlemek üzere çalışmalarını sürdürüyor. Makine Sanayii Sektör Platformu üyesi olan İSKİD, bu sektörlerle ortak hareket ediyor. Makine sektöründeki TURQUM kalite markası çalışmaları İSKİD üyesi firmaların bu sertifikayı almalarının sağlanmasıyla tamamlandı.

Sektör içinde haksız rekabet, etik kurallara uymayan davranışlar ve tüketiciyi yanıltabilecek uygulamalara karşı önlemler alıyoruz. İSKİD Onur Kurulu ve ISKAV Etik Değerler Komisyonu bu konuda çalışmalar yapıyor. ISKAV bünyesinde sektörel iş etik ilkeleri hakkında bir sistem oluşturuldu. Ayrıca 2005 yılında kurulan Piyasa Gözetimi ve Denetimi Komisyonu tüketicinin yanıltılması veya haksız rekabet ile ilgili başvuruları inceleyip soruşturuyor. Her ay düzenli çıkarılan e-bültenler, web sitesi ve sosyal medyalar aracılığıyla geniş bir kesime İSKİD’in görüşleri ve üyelerinin haber ve bilgileri iletiyoruz. İSKİD’in temin ettiği bilgiler ise güncel e-posta listesi kullanılarak tüm üyelere hızla aktarılıyor. Düzenlenen basın toplantıları ve basın bültenleri aracılığıyla sektör hakkında bilgiler iletiliyor. Başta Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TSE, Dış Ticaret Müsteşarlığı gibi resmî kurumlar nezdinde sektör ile ilgili mevzuat çalışmaları yapıldı ve önemli kazanımlar edinildi. Gerektikçe bu çalışmalar devam edecektir. CE ve alt yönetmelikleri, ozon tabakasını incelten maddeler, haksız rekabet, yeni standartlar ve değişiklikler, test ve ölçüm, ithalat düzenlemeleri konuları örnek olarak sayılabilir.

Dünyanın en önemli konularından biri haline gelen enerji verimliliği ile ilgili çalışmak üzere Endüstriyel Soğutucular Enerji Verimliliği Komisyonu (ESSEV) kuruldu. Türkiye AB müktesebatına uyuma başladığı yıllarda, AB Klima Mevzuatı başlıklı bir rapor hazırlandı ve klima konusunda AB ve Türkiye’deki mevcut mevzuat ve uygulamalar karşılaştırıldı. Rapor, ilgili devlet kurumlarının ve sektörün bilgisine sunuldu. Günümüzde temel ihtiyaç haline gelen klima kullanımının yaygınlaşması ve konu ile ilgili toplum bilincinin artırılması amacıyla toplantılar, geziler, basın duyuruları, el broşürleri ve benzeri faaliyetler yapılıyor. Ayrıca hastanelerde hijyenik klimaların nasıl olması, kullanımı ve bakımı hakkında özellikle sağlık personeline yönelik bir kitapçık hazırlandı, kitabın tanıtım ve dağıtımı yapıldı.

Yönetim Kurulu olarak görev süreniz içinde izleyeceğiniz bir yol haritanız var mı? İSKİD’in kısa, orta ve uzun vadeli hedefleri neler olmalıdır?

İSKİD ve üyeleri, geçmiş yıllarda Türk iklimlendirme sektörünü dünya üreticileriyle rekabet edebilecek seviyeye getirdi. Önümüzdeki dönemde de bu düzeyi korumak ve ilerletmek için özellikle yurt dışı ticarete yönelik çalışmalar yürütmeyi planlıyoruz. Yurt içinde kamuoyunu bilinçlendirmeye yönelik sunum ve seminerler, kural koyucu kamu kurumlarıyla iklimlendirme sektörünü geliştirecek regülasyonların AB normlarına uygun hale getirilmesi için ortak çalışmalar yapmaya devam edeceğiz. Yurt dışında ise sektör fuarlarına katılım, yurt dışı ticaret heyetleri organizasyonları düzenleme, dağıtımı yurt dışı firmalara yapılan ve İngilizce-Rusça olarak hazırlanan ACV&R dergisinin içeriğinin oluşturulması, ayrıca yurt dışı sektör dernekleri ile olan ilişkileri geliştirerek sektörümüze farklı açılımlar yaratma faaliyetlerini de sürdüreceğiz.

Sektörün seviye atlayabilmesi için ivedilikle çözülmesi gereken sorunları nelerdir?

Sektörümüzün ana sorunları; nitelikli iş gücü yetersizliği, özel tüketim vergisi ve Ar-Ge olarak sıralanabilir. Mevcut işgücümüz ile aynı nitelikte ve gereken nicelikte iş gücünü bulmak zorlaştı. İş hacminin büyümesi istihdam gerektiriyor, ancak nitelikli iş gücü arzı henüz yeterince artmadı. Sivil toplum örgütleri ile meslek içi eğitimler düzenlemesi ve devletin meslek lisesi ile yüksekokullarının kalite ve sayısının artırması gibi çalışmalarla çözümler üretiliyor. Derneğimizin Üniversite-Sanayi İşbirliği Komisyonu bu konuda etkin sonuçlar almaya başladı. ISKAV’ın yürüttüğü ve İSKİD olarak destek verdiğimiz çalışma neticesinde Yıldız Üniversitesi Makina Fakültesinde İklimlendirme Bölümü açıldı ve ilk mezunlarını verdi. Makine Mühendisliği Fakülteleri ile yakın ilişkiler yürüterek başarılı öğrencileri iklimlendirme sektörünü tanımaya ve katılmaya davet etme çalışmalarımız devam ediyor. Soğutma içeren klima santrallerinde ve Fan-Coil cihazlarında halen ÖTV uygulanıyor olması da sektörümüzün diğer bir önemli sorunudur. Oysa adı geçen ürünler bireysel kullanıma yönelik split klima cihazlarından farklı, ticari ürünlerdir. Birçok bina için zorunluluk halini aldı. ÖTV, bu ürünlerden veya enerji etkinliği yüksek olanlarından kaldırılabilir veya azaltılabilir. Sektörümüzün temel sorunları arasında Ar-Ge yönelik kaynak yetersizliği de yer alıyor. Küreselleşmenin getirdiği pazar ve rekabet şartlarında özellikle yurt dışı rakiplerle rekabet edebilmek ve ihracat yapabilmek için Ar-Ge ve Ür-Ge mutlak bir zorunluluk olarak karşımıza çıkıyor. Sektörümüz, az sayıda istisna ile KOBİ’lerden oluşuyor. Sektörümüzün eğitim seviyesi yüksek olsa da Ar- Ge ve Ür-Ge çalışmalarına kaynak ve personel ayırmak kolay değildir. Yeni Ar-Ge kanunu maalesef KOBİ niteliğindeki firmalarımıza yarar sağlamıyor. Bu durum önümüzdeki yıllarda uluslararası rekabette sektörümüzü zora sokacaktır. Ar-Ge desteklerinin KOBİ düzeyinde yaygınlaştırılması ve ilgili prosedürlerin kolaylaştırılması gerekiyor.

Türk iklimlendirme sektörünün büyüme hızını ve dünyadaki konumunu değerlendirir misiniz?

Türkiye iklimlendirme sektörü diğer sektörlere göre çok hızlı bir şekilde büyüyor. Türk iklimlendirme sektörü ihracatı ülkemizin genel düzeyinden de yüksek bir performans sergileyerek, 2013 yılında 4 milyar 199 milyon dolardan 2014 yılında yüzde 5,5 artışla 4 milyar 431 milyon dolar düzeyine ulaştı. Türkiye bugün Avrupa’nın ve Afrika’nın üretim merkezi haline geldi. Merkezi ve bireysel klima sektöründe Avrupa’da yüzde 13’lük pazar payına sahip ve bu ürün grubunda 10 yılda 6-7 kat büyümeyi başardı. Bireysel klima pazarı olarak Avrupa’da Rusya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor. Dünyada ısıtma, soğutma ve havalandırma cihazlarına olan talep gün geçtikçe artıyor. Kalifiye iş gücü, teknoloji, jeostratejik konum, nüfus ve Türk girişimcilerinin kendine duyduğu güven bizleri dünya firmaları ile rekabette avantajlı kılıyor. Tüm bu avantajların değerlendirilebilmesi ve desteklerin sağlanması durumunda Türk iklimlendirme sektörünün 2023 yılında 25 milyar dolar ihracat hacmi ve 35 milyar dolar iç piyasa büyüklüğü ile toplam 60 milyar dolarlık bir hacme ulaşacağı tahmin ediliyor.