Tüm olumsuz gelişmelere rağmen Türkiye klima pazarı kendini salgın koşullarına hızla uyumlaştırarak hızlı bir gelişim gösterdi. Birçok yeni ürün ve teknoloji hizmete sunuldu. Özellikle split klima, filtre üreticileri, eşanjör ve soğutma ekipmanları üreticileri üretimleri ve cirolarını içinde bulunduğumuz süreçte arttırmaya başladı. 2020 yılı içinde klima satışlarında önemli bir büyüme gözlendiğini söyleyebiliriz. Hastane ve AVM gibi büyük hacimli binalarda kullanılan iklimlendirme cihazlarının salgın koşullarına uyumlaştırılması, filtre yenilemeleri ve bakımlarla yaz dönemi İSKİD üyeleri için oldukça hızlı ve hareketli geçti. Yine yaz aylarının sıcak geçmesi, perakende pazarının büyümesini pozitif yönde etkiledi. Evden çalışmaya başlayan beyaz yakalı çalışanların, ev konforunu arttırma amacıyla klima cihazı satın almak istemesi de pazarı hızlı bir şekilde büyüttü. Bu süreçte konutlarda kullanılan duvar tipi klima cihazlarının satışlarında yüzde 9 gibi bir büyüme yaşandı. Özellikle sektörümüzde yüzde 40’a varan enerji tasarrufu sağlayan A++ enerji sınıfı ve inverter kompresörlü ürünlere talep ciddi oranlarda artış gösterdi. İSKİD İstatistik sonuçlarına göre, en büyük pazar olan ev tipi klima ve değişken debili klima sistemleri (VRF/ VRV/VRS) pazar büyüklüğü, önceki yıla göre yüzde 10’a yakın bir oranda arttı. Bu verilerin özellikle salgın döneminde ticaretin ve kamu yatırımlarının durmasına rağmen gerçekleşmesi sektörümüz açısından gayet olumlu olarak yorumlanabilir. Dağıtım kanalları stoklarının çok düşük seviyede olması ve yılın son çeyreğinde gerçekleşecek projeler ve yatırımlar, değişken debili klima pazarının 2021’de daha hızlı bir büyüme sürecine girebileceğini gösteriyor. Yine 2020 içerisinde hava filtrasyon ekipmanları üreticileri ihracatlarını yüzde 22, eşanjör üreticileri satışlarını yüzde 18 arttırdı. Klima santralleri ve çatı tipi klima (ro- oftop) imalatçıları da ihracat hacmini bir önceki yıla göre neredeyse benzer oranlarda sürdürüyor. Sahil bölgelerindeki müstakil evlerde yaygın olarak kullanılan ısı pompası cihazlarında ise önceki yıla göre satışlarda yüzde 70’lik artış görüldü. Genel olarak 2020 yılını iklimlendirme sektörü olarak, 4,67 milyar dolar ihracatla kapattığımızı söyleyebilirim. Türkiye iklimlendirme sektörü, tüm avantajlarına rağmen bazı sorunlar da yaşıyor. Salgın süreci bize, firmalarımızın ve sektörün iyi bir dijital altyapıya sahip olmasının ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Sektör olarak acilen ve hızlı bir şekilde bu konudaki altyapı eksiğimizi tamamlayacağımızı ve önümüzdeki süreci bu konuda iyi değerlendireceğimizi düşünüyoruz. Yine sektörümüzün gündemine hızlıca giren sanal fuarlar ve B2B etkinlikler konusunda da önümüzdeki dönemde olumlu gelişmelerin olacağını düşünüyoruz. Diğer yandan sektörümüzde ÖTV uygulaması, soğutma içeren klima santrallerinde ve fan-coil cihazlarında halen sorun olmaya devam ediyor. Adı geçen ürünler bireysel kullanıma yönelik split klima cihazlarından farklı, ticari ürünlerdir ve üretim için zorunluluktur. ÖTV’nin bu ürünlerden ya da enerji etkinliği yüksek olanlarından kaldırılması ya da azaltılması gerektiğini düşünüyoruz. Yine, küreselleşmenin getirdiği pazar ve rekabet şartlarında özellikle yurt dışı rakiplerle rekabet edebilmek ve ihracat yapabilmek için Ar-Ge ve Ür-Ge’ye mutlaka değer vermemiz gerekiyor. Ancak çoğunluğu KOBİ’lerden oluşan sektörümüz için eğitim seviyesi yüksek Ar- Ge ve Ür-Ge çalışmalarına kaynak ve personel ayırmak kolay değil. Yeni Ar-Ge kanunu KOBİ ölçeğindeki firmalara istenilen ölçüde yarar sağlayamıyor. Bu durum önümüzdeki yıllarda uluslararası rekabette sektörü zorlayacaktır. Ar-Ge desteklerinin KOBİ düzeyinde yaygınlaştırılması için ilgili prosedürlerin kolaylaştırılması gerekli. Enerji verimli ürünlerin piyasada yaygınlaştırılması ve enerji verimliliği düşük cihazların yüksek enerji verimliliğine sahip cihazlara dönüşümüyle ilgili devlet teşvikine de ihtiyaç duyuyoruz. Özetle, 2021 yılı kolay bir yıl olmayacak gibi görünüyor. 2021’in ikinci yarısında, aşıların ve tedavilerin pozitif etkileri alınırsa daha öngörülebilir bir sürece girebiliriz.