VÜCUT SAĞLIĞIMIZ İÇİN OLMAZSA OLMAZ ÖNEME SAHİP VİTAMİNLER, GELİŞİGÜZEL KULLANILDIĞINDA FAYDA YERİNE ZARAR VEREBİLİYOR. ACIBADEM ATAŞEHİR HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI UZMANI DR. AYSUN IŞIKLAR, VİTAMİNLERİN ÖNCELİKLE BESİNLER YOLUYLA KARŞILANMASI GEREKTİĞİNİN ALTINI ÇİZİYOR.
Vitaminlerin doğal kaynaklarının başında sebze, meyve, bakliyat, tam tahıllı ürünler ve süt ürünleri geliyor. Bunlar yeterince tüketilmediği zaman kalp hastalığı, kanser ve kemik erimesi (osteoporoz) gibi hastalıkların gelişme riski artıyor. Ancak Türkiye’de son yıllarda bilinçsiz vitamin kullanımı giderek artıyor. Acıbadem Ataşehir Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Aysun Işıklar, doktora danışmadan ve gerekli ölçümler yaptırılmadan vitamin takviyeleri kullanmanın karaciğerden böbrek hasarına dek birçok yıkıcı etkiye yol açabildiğini vurgularken, vitaminler hakkında toplumda doğru sanılan sekiz yanlışı bakın nasıl sıralıyor?
YANLIŞ 1: HERKESİN AYNI MİKTARDA VİTAMİN TAKVİYESİNE İHTİYACI VARDIR
Vitamin ihtiyacı kişiden kişiye değişir. Bu durum günlük tükettiğimiz yiyecek ve içeceklerin yanı sıra kişinin yaşına, eşlik eden hastalıklara ve yaşam tarzına göre de değişir. Bu nedenle vitamin kullanımı mutlaka doktorun isteyeceği tetkiklerin sonuçlarına göre, doktorun söyleyeceği şekilde ve dozda kullanılmalıdır.
YANLIŞ 2: VİTAMİNLERTAM EMİLEMEDİĞİNDEN, ÖNERİLENDEN FAZLA TÜKETİLEBİLİR
Bu düşünce kesinlikle doğru olmadığı gibi vitaminleri gereksiz ve yüksek dozlarda almak ciddi sorunlara yol açabilir. Örneğin B6 vitamininin fazlası, geri dönüşü olmayan sinir hasarına yol açabilir. Benzer şekilde A vitamini ve niasinin fazlası karaciğer hasarına, folik asitin fazlası ishal, sinirlilik ve cilt reaksiyonlarına neden olabilir. C vitamininin fazlası vücut hücrelerini bozarken, D vitamininin fazlası ise kalp ritim problemlerinden böbrek yetmezliğine dek ciddi zararlar verebilir.
YANLIŞ 3: MULTİVİTAMİNLER KÖTÜ BESLENMEYİ TELAFİ EDER VE HASTALIKLARI ÖNLER
Dr. Aysun Işıklar “Gerçek şu ki, bilim insanları multi vitaminlerin etkili olup olmadığı konusunda hâlâ kararsızlar. Sağlıklı ve dengeli beslenmek, her zaman ihtiyaç duyulan besin maddeleri için en iyi reçetedir. Vitamin takviyeleri besin yerine geçmeyi değil, takviye etmeyi amaçlar. Örneğin yüksek doz C vitamini gribal enfeksiyon olmamızı engellemez, sadece hasta olduğumuzda iyileşmemize destek olur.” diyor.
YANLIŞ 4: VİTAMİN TAKVİYELERİ DOĞAL OLDUĞU İÇİN GÜVENLİDİR
Besinler doğadan gelse de üreticiler bunları hap haline getirdiğinde doğal olmaktan çıkıyor. Doğal olması mutlaka güvenli ve etkili olduğu anlamına gelmez. Sonuçta arsenik doğaldır ancak kansere neden olur.
YANLIŞ 5: VİTAMİN TAKVİYESİNE ASLA GEREK YOKTUR
Bilim insanları çoğu takviyeye karşı çıkıyor olsa da belirli bir eksiklik olması durumunda faydalı olduğuna inanıyor. Örneğin besinlerden gerekli vitamin, enerji ve mineralleri alamayan (malnütrisyon) kişilerde multi vitaminler faydalı olabilir. Süte alerjisi olanlarda kalsiyum ve D vitamini takviyesi, vegan beslenenlerde B12 vitamini, hamilelerde folik asit ve menopoza girenlerde ekstrakalsiyum ve D vitaminine ihtiyaç gerekebilir.
YANLIŞ 6:VİTAMİNLER YA DADİĞER TAKVİYELER İLAÇLARLA ETKİLEŞMEZ
Vitaminler ya da diğer takviyeler ilaçların etkilerini azaltabilir veya artırabilir. Örneğin K vitamini reçeteli veya reçetesiz satılan ilaçlarla etkileşime girerek kan pıhtılaşmasına neden olabilir. Bundan kaçınmak için hâli hazırda almakta olduğunuz ya da almayı düşündüğünüz takviyelerin bir listesini her zaman doktorunuzla paylaşmalısınız.
YANLIŞ 7:VİTAMİNLER AÇ KARNINA ALINMALIDIR
Suda çözünen vitaminler günün hemen her saatin-de alınabilir. Ancak yağda çözünen dört vitamini (A, D, E ve K) az miktarda yiyecekle birlikte almak en iyisidir. Aksi taktirde alınan vitaminler tam olarak emilemez.
YANLIŞ 8:VİTAMİNLER SABAHLARI ALINMALIDIR
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Aysun Işıklar, “Vitaminler sabah veya akşam fark etmeksizin günün herhangi bir saatinde alınabilir. O gün unutulduysa, gece yatmadan önce akla geldiyse de içilebilir” diyor.
